Ik herinner me nog goed hoe onzeker ik was toen ik mijn baby voor het eerst zag worstelen met reflux en darmkrampjes. Misschien herken je dat gevoel: je doet je best om je kleintje alles te geven wat hij of zij nodig heeft, maar het lijkt niet altijd voldoende. Het huilen, teruggeven van melk en die gekwelde gezichtjes kunnen je behoorlijk bezorgd maken. In dit artikel vertel ik graag wat ik heb ontdekt over voeding bij reflux en darmkrampjes, zodat je hopelijk met wat extra kennis en vertrouwen verder kunt. Laten we samen kijken naar de oorzaken, mogelijke oplossingen en handige tips, in de hoop dat de voeding voor jou en je kleine een stukje makkelijker wordt.
Wat is reflux bij baby’s?
Baby’s hebben van nature een nog niet volledig ontwikkelde spijsvertering. De overgang van de slokdarm naar de maag (de onderste slokdarmspier) sluit bij een pasgeborene niet altijd optimaal. Hierdoor kan voeding makkelijk weer omhoog komen. Dit kan ongemak geven, maar in veel gevallen is het volkomen normaal en groeit je baby hier later overheen.
Verschil tussen reflux en verborgen reflux
Bij ‘gewone’ reflux spuugt je baby zichtbaar voeding uit. Dat gebeurt vooral in de eerste maanden. Volgens onderzoek spugt ruim de helft van alle baby’s veel in de eerste 3 maanden, en meestal is dat rond hun eerste verjaardag flink verminderd. Bij verborgen reflux zie je dat je baby geen grote hoeveelheden voeding teruggeeft, maar de maaginhoud kan wel omhoog komen tot in de slokdarm en vervolgens weer naar beneden zakken. Daardoor zie je dus niet die melk naar buiten komen, maar kan een baby wel last hebben van pijn of brandend maagzuur.
Verborgen reflux is niet altijd eenvoudig te herkennen. Een baby kan onrustig zijn, boos huilen tijdens of vlak na een voeding, of moeite hebben met doorslikken. Soms lijkt het alsof je kleintje telkens een beetje moet ‘wegslikken’. Het is een heel vervelend gevoel voor je baby, omdat het maagzuur en voeding in de slokdarm kan prikken.
Hoe herken je reflux bij je baby?
- Spugen of teruggeven van melk: Vooral na de voeding, maar soms ook bij inspanning zoals huilen of persen.
- Onrust tijdens en na de voeding: Baby’s kunnen protesteren of stoppen met drinken.
- Slokgeluidjes of kokhalzen: Soms zie je dat je kleintje meerdere keren slikbewegingen maakt, alsof er iets omhoogkomt.
- Huilen en overstrekken: Sommige baby’s trekken hun ruggetje hol of huilen luid na een voeding, wat kan wijzen op ongemak.
- Weigeren van voeding: Als de associatie met brandend maagzuur te sterk is, kan een baby minder happig worden op drinken.
Het is goed om te beseffen dat af en toe spugen bij baby’s heel normaal is. Maar zie je dat je kindje erg veel last heeft of niet goed groeit, dan is het slim even met je arts of consultatiebureau te overleggen.
Welke voeding helpt bij reflux?
Mij heeft het enorm geholpen om te ontdekken dat kleine aanpassingen in de voeding en voedingswijze soms al een groot verschil maken. Het gaat dan niet alleen om het soort melk, maar ook om hoe (en in welke houding) je je baby voedt.
Aanpassingen in flesvoeding of borstvoeding
- Kleinere porties: In plaats van één grote fles, kun je de voedingsmomenten wat opsplitsen in kleinere beetjes. Zo wordt de maag minder belast.
- Verstrekken met verdikkingsmiddel: Sommige artsen of consultatiebureaus adviseren een beetje rijstebloem of speciale verdikkers aan de fles toe te voegen, zodat de voeding wat zwaarder wordt en minder gemakkelijk terugstroomt.
- Rustige voeding: Voed je baby in een rustige, halfrechte houding en neem af en toe een pauze voor een boertje. Dit voorkomt dat er veel lucht mee naar binnen glipt.
- Rechtop houden na de voeding: Ongeveer een halfuur je baby rechtop houden na de maaltijd kan schoner en prettiger aanvoelen. Hierdoor krijgt de voeding de tijd om wat te zakken.
Borstvoeding geven? Dan kun je ook kijken naar de manier waarop je aanlegt en of je baby niet te gulzig drinkt. Wanneer je kindje zich haast verslikt in de melkstroom, kun je de toeschietreflex proberen te remmen, bijvoorbeeld door anders te positioneren. Eventueel kan een lactatiekundige of consultatiebureau-arts advies op maat geven.
Merk je dat je baby hard blijft teruggeven of slecht groeit, dan is het handig om naar de verschil tussen borstvoeding en flesvoeding te kijken of te sparren met je zorgverlener over hoe je kunt overstappen. Praktische informatie over hoeveel je baby in elke levensfase nodig heeft, vind je bijvoorbeeld hier: hoeveel voeding baby.
Anti-reflux voeding: wat werkt echt?
Er bestaan speciale anti-reflux voedingen in poedervorm. Deze zijn net wat dikker om terugstroom te verminderen. Bij ernstige reflux of GERD (gastroesophageal reflux disease) kan het nodig zijn om een medicijn te gebruiken dat de hoeveelheid maagzuur beperkt. Sommige baby’s hebben baat bij hypoallergene, gedeeltelijk of volledig gehydrolyseerde formules, zeker als er een vermoeden van koemelkeiwitallergie is. Deze voedingsopties zijn vaak wat prijziger, maar kunnen verlichting geven bij aanhoudend spugen en onrust.
Ter illustratie:
| Voedingsoptie | Kenmerk | Geschikt voor |
|---|---|---|
| Standaard flesvoeding | Bevat koemelkeiwitten | Baby’s zonder allergie of refluxproblemen |
| Anti-reflux flesvoeding | Dikker, soms met verdikkingsmiddel | Baby’s met (verborgen) reflux |
| Gedeeltelijk gehydrolyseerd | Eiwitten zijn deels afgebroken | Baby’s met lichte koemelkeiwit-problemen |
| Volledig gehydrolyseerd | Eiwitten zijn sterk afgebroken | Baby’s met vermoeden of bevestigde allergieën |
| Aminozuurvoeding (EleCare®) | Bevat aminozuren in plaats van complete eiwitten | Ernstige allergieën of complexe spijsverteringsproblemen |
Er bestaan ook zogenoemde comfort- of AR-formules, die speciaal ontwikkeld zijn tegen spugen en krampjes. Vaak zijn dit varianten met verdikkers of licht voorverteerde eiwitten. Als je merkt dat de standaard flesvoeding niet werkt, kan het dus de moeite waard zijn om een anti-reflux voeding te proberen. Vraag daarbij altijd advies aan je arts of consultatiebureau.
Wat zijn darmkrampjes?
Darmkrampjes, ook wel koliek genoemd, zijn periodes van intens huilen bij baby’s zonder direct aanwijsbare oorzaak. Heb je een baby die ’s avonds standaard ontroostbaar lijkt te zijn, terwijl hij of zij net heeft gegeten, verschoond is en geen koorts heeft? Dan bestaat de kans dat het darmkrampjes zijn. Ik weet nog goed hoe machteloos ik me voelde, omdat niets leek te helpen. Toch is het goed om te beseffen dat darmkrampjes meestal vanzelf weer overgaan.
Hoe ontstaan darmkrampjes?
De precieze oorzaak is vaak niet helemaal duidelijk, maar er zijn verschillende mogelijke triggers:
- Onrijpe darmen: De spijsvertering van een pasgeborene is nog volop in ontwikkeling, wat leidt tot extra gevoeligheid.
- Gasvorming: Tijdens het drinken hapt een baby lucht in of wordt er lucht in de darmen geproduceerd, wat stekende pijn kan geven.
- Allergie of intolerantie: Koemelkeiwitallergie en andere intoleranties kunnen voor darmongemakken zorgen.
- Prikkelverwerking: Sommige baby’s ervaren veel prikkels op een dag, wat zich kan uiten in onrustige buikpijn in de avonduren.
Er zijn ook onderzoeken die een link leggen naar een disbalans in de darmflora of een verhoogd motilinegehalte, wat kan leiden tot overmatige darmactiviteit. Wat de precieze oorzaak ook is, darmkrampjes komen veel voor, en zo’n 3% tot soms wel 28% van alle baby’s krijgt ermee te maken.
Hoe lang duren ze?
Gelukkig zijn darmkrampjes meestal een tijdelijk fenomeen. Vaak zie je dat de klachten het hevigst zijn wanneer een baby rond de 6 weken oud is. Daarna neemt het langzaam af, en tegen de tijd dat je kindje 3 of 4 maanden is, zijn de meeste buikkrampen achter de rug. Natuurlijk kan het per baby verschillen, maar het idee dat er licht is aan het einde van de tunnel kan al wat geruststelling geven.
Welke voeding helpt bij darmkrampjes?
Van alles wat ik heb uitgeprobeerd, bleken voedingstips soms al een wereld van verschil te maken. Bij darmkrampjes kun je denken aan speciale formules, aanpassingen in voedselschema’s en zelfs probiotica. Vooral als je merkt dat standaard flesvoeding of je eigen eetpatroon (in het geval van borstvoeding) niet voldoende helpt, zouden deze strategieën verlichting kunnen geven.
Welke flesvoeding vermindert krampjes?
- Comfortvoeding: Deze bevat vaak voorverteerde eiwitten, minder lactose en soms ook verdikkingsmiddelen. Het idee is dat de darmen er minder hard voor hoeven te werken.
- Hypoallergene voeding: Bij een vermoeden van koemelkeiwitallergie kan hypoallergene of aminozuurvoeding soelaas bieden. Denk bijvoorbeeld aan een merk als EleCare®, dat op aminozuurbasis is ontwikkeld. Het kan helpen wanneer een baby echt een ernstige reactie heeft op koemelk-eiwitten.
- Lactosearme of gedeeltelijk gehydrolyseerde voeding: Is er geen duidelijke allergie, maar wel veel krampjes? Dan kan een partially hydrolyzed formule soms helpen, omdat de eiwitten al deels ‘voorverteerd’ zijn.
- Rustige toediening: Ongeacht het type melk kun je zorgen voor een tragere flow door een speen met kleiner gaatje te kiezen. Zo slikt je baby minder lucht in en heeft die maag-darmtractus de tijd om de voeding rustig te verwerken.
Soms is het ook handig om te checken of je baby wel een geschikte hoeveelheid flesvoeding krijgt. Onzeker daarover? Dan kun je kijken bij beste flesvoeding baby of hoeveel flesvoeding per leeftijd. Dat kan je een beetje houvast geven om te bepalen of je baby misschien te veel of juist te weinig krijgt.
Darmkrampjes en probiotica: werkt het?
Probiotica zijn ‘goede bacteriën’ die de darmflora van je kleintje kunnen ondersteunen. Eén van de bekendere is Lactobacillus reuteri, die in enkele onderzoeken leidde tot een lichte afname van huil- en krampmomenten bij baby’s. Toch is de wetenschap nog niet unaniem overtuigd, omdat er ook studies zijn die geen of weinig effect vonden.
Toch kan het zeker de moeite waard zijn om samen met je arts te overleggen over een korte proefperiode met probiotica, vooral als andere methodes weinig opleveren. Voor meer informatie kun je een kijkje nemen bij probiotica baby. Het kan sowieso geen kwaad om je baby’s darmen te ondersteunen met voldoende rust, een prettig ritme en zo min mogelijk overprikkeling.
Beste producten tegen reflux en krampjes
Toen ik zelf aan het zoeken was, ontdekte ik dat niet alleen de voeding, maar ook de fles en accessoires rondom de voeding een enorm verschil kunnen maken. Tegenwoordig is er een ruim aanbod aan producten die specifiek ontwikkeld zijn om te helpen bij reflux en krampjes. Hieronder geef ik een overzicht van handige opties die je zelfs gemakkelijk bij Bol.com kunt vinden (of in andere babywinkels, natuurlijk).
Anti-reflux flessen en spenen
Veel merken hebben inmiddels ‘anti-colic’ of ‘anti-reflux’ flessystemen ontwikkeld. Deze flessen hebben vaak een speciaal ventiel dat voorkomt dat er vacuüm in de fles ontstaat. Zo drinkt je baby rustiger, slikken ze minder lucht in en komt de voeding daardoor minder snel omhoog.
- Ventielsysteem: Helpt de luchtstroom te reguleren om het drinken soepeler te maken.
- Langzamere flow: Gebruik een speen met een klein gaatje, zodat je baby niet te gulzig hapt.
- Gebogen fles of zakfles: Sommige modellen zijn gebogen, of hebben een ingebouwd zakje dat samentrekt terwijl het kind drinkt. Op die manier komt er minder lucht bij de melk.
Check verschillende merken en reviews om te zien wat past bij jouw kindje. Houd er rekening mee dat het soms even zoeken is naar de juiste fles en speen die je baby prettig vindt.
Voedingskussens en hulpmiddelen
Een voedingskussen kan de baby in een iets hogere houding laten liggen waardoor reflux minder optreedt. Ook kan het jou als ouder helpen om je armen en rug te ontlasten tijdens het voeden. Andere hulpmiddelen die je kunt overwegen:
- Verstelbare wipstoel: Kan helpen om je kleintje na de voeding in een licht hellende positie te houden, zonder dat jij je armen urenlang hoeft te gebruiken.
- Draagdoek of draagzak: Door je baby rechtop te dragen, kan de voeding gemakkelijker zakken. Dit kan rust gevend werken en bovendien houd je twee handen vrij.
- Bedverhogers: Bij sommige baby’s met hevige reflux kan het fijn zijn om het hoofdje van het bedje iets hoger te zetten (praktisch 15 tot 30 graden). Overleg wel eerst met je arts of dit geschikt is.
Ik vind het zelf heerlijk om na de voeding nog even rond te lopen met mijn baby in een draagdoek. Niet alleen vermindert dat vaak het teruggeven van melk, maar het kalmeert mijn kindje ook enorm.
Veelgestelde vragen
Hieronder beantwoord ik een paar vragen die ik zelf vaak had toen ik middenin de reflux- en krampjestijd zat.
Kan ik mijn baby wakker maken voor een voeding als hij last heeft van reflux?
Ik snap de twijfel heel goed. Je wilt je baby niet onnodig storen in zijn of haar slaap, maar soms is het belangrijk om op tijd weer een klein beetje te voeden om de maag beter te reguleren. Is je baby een slaper? Dan vind je hier misschien nuttige info: moet je een baby wakker maken voor voeding?. Vraag ook eens je verpleegkundige of huisarts om advies, want elk kindje is anders.
Welke flesvoeding is het beste voor reflux?
Dat hangt af van de aard en de ernst van de reflux. Vaak wordt een anti-reflux voeding aangeraden, eventueel in combinatie met verdikkingsmiddelen. Merken die gespecialiseerd zijn in anti-reflux of comfortvoeding kunnen helpen. Wil je weten welke opties er zoal zijn? Kijk dan ook bij beste flesvoeding baby voor meer achtergrondinformatie.
Helpt het als ik zelf bepaalde voedingsmiddelen vermijd bij borstvoeding?
Soms wel. Als je borstvoeding geeft en je baby reageert sterk op koemelkeiwit, kan het helpen om tijdelijk geen zuivel te eten. Je merkt vaak binnen twee weken verschil als dit de boosdoener is. Is er geen verbetering, dan kun je je gewone dieet geralmente hervatten (mits er geen andere klachten zijn).
Wat als probiotica niet werken tegen darmkrampjes?
Dan kan het slim zijn om andere strategieën te proberen, zoals een andere flesvoeding, een rustiger ritme of oefeningen zoals babymassage. Niet elk kind reageert hetzelfde. Bij blijvend onbeheersbare krampjes is het altijd raadzaam om medisch advies in te winnen.
Wanneer moet ik professionele hulp inschakelen?
Als je baby veel blijft spugen en slecht groeit of uitdroogt.Als je moedeloos wordt van het vele huilen en geen enkele tip lijkt te werken.
Bij bloed in braaksel of ontlasting.
Als je kindje ademhalingsproblemen krijgt tijdens of na het eten.
In al deze gevallen is het belangrijk om snel medische hulp te zoeken om onderliggende problemen uit te sluiten of extra ondersteuning te krijgen voor jou en je kleintje.
Ik hoop van harte dat deze inzichten en tips je een eindje op weg helpen. Weet dat je niet alleen bent, en dat heel veel ouders met hetzelfde worstelen. Bij de meeste baby’s worden reflux en krampjes namelijk vanzelf minder naarmate ze ouder worden. Tot die tijd kun je met kleine aanpassingen in voeding, houding en hulpmiddelen vaak al wat verlichting creëren. Ik gun je en je kindje vooral rust en gemak bij elk voedingsmoment. Jij doet het fantastisch, ook als het zo nu en dan voelt alsof niets lijkt te helpen. Soms is het gewoon een kwestie van blijven proberen en je eigen draai vinden. Zet ’m op!