Ik weet nog goed hoe bezorgd ik was de eerste keer dat mijn baby na de voeding alles weer leek uit te spugen. Je verwacht dat al dat eten lekker in dat kleine buikje blijft, en opeens zie je het zo weer op je favoriete shirt belanden. Misschien zit je wel in precies zo’n situatie en vraag je je af: “Is dit normaal? Moet ik me zorgen maken?” Geloof me, je bent niet de enige die zich zorgen maakt over baby spugen na voeding, en het is heel begrijpelijk dat je duidelijke antwoorden zoekt.
Wat ik ontdekte, is dat veel baby’s in de eerste maanden flink kunnen spugen. Soms lijkt het gigantisch veel, terwijl het in werkelijkheid vaak maar een paar slokjes zijn die naar buiten komen. In de meeste gevallen is er niets ernstigs aan de hand, vooral als je kleintje vrolijk blijft en prima groeit. Bij de meeste baby’s neemt het spugen vanzelf af naarmate ze ouder worden, en rond hun eerste verjaardag is het voor de meesten verleden tijd.
Toch blijft het een onrustig gevoel geven als je keer op keer vlekken van melk of voeding ziet. Ik wil je daarom graag meenemen in de belangrijkste vragen rondom spugen. Wat zijn de oorzaken? Waar moet je op letten? En bovenal, wanneer is het tijd om een professional in te schakelen? Samen gaan we in op de details, zodat je met een gerust hart naar je kleintje kunt kijken en weet welke stappen mogelijk zijn. Laten we deze reis beginnen.
Waarom spugen baby’s na de voeding?
Spugen of teruggeven van melk is bij veel baby’s aan de orde, zeker in de eerste maanden. In de meeste gevallen komt dit door hun nog onrijpe systeem en het feit dat ze nog moeten leren drinken en verteren. Ik heb gemerkt dat het voor veel ouders reassuring kan zijn om te begrijpen wat er precies gebeurt in dat kleine lijfje. Hieronder lees je de meestvoorkomende redenen.
Onrijp spijsverteringsstelsel
In de eerste maanden van hun leven ontwikkelen baby’s zich razendsnel. Toch is hun spijsverteringsstelsel nog niet helemaal klaar om elke slok zonder protest binnen te houden. De onderste slokdarmsfincter, een spier die ervoor zorgt dat voeding in de maag blijft, is nog niet zo sterk. Hierdoor kan voeding gemakkelijk weer omhoogkomen, vooral als de maag vol is of als je baby net even in een onhandige houding heeft gelegen. Dit natuurlijke proces heet ook wel ‘infant reflux’ of ‘gastro-oesofageale reflux’. Volgens veel specialisten ervaren ongeveer de helft van alle baby’s jonger dan drie maanden spugen op deze manier.
Te veel of te snel gedronken
Wanneer baby’s honger hebben, drinken ze soms gulziger dan hun maagje kan bijbenen. Je herkent het misschien: je baby zuigt zo snel dat je nauwelijks de tijd hebt om adem te halen. Zo’n snelle stroming kan ervoor zorgen dat de maag even overloopt en de melk terugvloeit. Als je flesvoeding geeft, kan de speen te groot zijn, waardoor de melkstroom sneller gaat dan de baby kan verwerken. Deze ‘overvulling’ zie je vaak terug in het direct na de voeding spugen. Gelukkig is dit meestal geen reden tot paniek, maar eerder een signaal om het tempo wat te matigen.
Lucht inslikken tijdens het voeden
Hoe goed je ook probeert om alles rustig te laten verlopen, lucht happen hoort er soms gewoon bij. Baby’s slikken geregeld kleine beetjes lucht in, zeker als ze gulzig zijn of als de voedingshouding niet helemaal optimaal is. Die luchtbellen kunnen zorgen voor een opgeblazen gevoel in het maagje. Zodra je baby dan een boertje laat, kan er ook een deel van de voeding meekomen. Dat merk je vooral als er direct na het boertje plots wat melk uit het mondje loopt. Het is heel normaal, maar wel handig om te weten, zodat je je niet onnodig schrikt.
Wat is het verschil tussen spugen en reflux?
Veel ouders (waaronder ikzelf) vragen zich op een gegeven moment af: “Oké, mijn baby spuugt regelmatig – maar is het ook reflux, of hoort dit juist bij een ‘gezonde’ speugfase?” Het is soms verwarrend, omdat de termen ‘spugen’ en ‘reflux’ vaak door elkaar gebruikt worden. Toch is er wel degelijk verschil.
Normaal spugen bij gezonde baby’s
‘Gewoon’ spugen lijkt vaak op een rustige, moeiteloze terugstroom van de voeding. Na het voeden hoor je een klein boertje en zie je wellicht dat er een beetje melk naar buiten glijdt. Soms is het iets meer en komt het direct na een flinke slok, soms pas een kwartier later. In de meeste gevallen is je baby daarbij rustig: geen gehuil, geen boos gezichtje, en vaak zelfs geen onderbreking van de glimlach. Als je merkt dat je kleintje vrolijk blijft, goed drinkt en groeit, kun je het beschouwen als normaal spugen.
Reflux als medische oorzaak
Bij reflux (of GERD, Gastroesophageal Reflux Disease) spelen er vaak extra klachten een rol. Je baby kan bijvoorbeeld veel huilen, slecht slapen, onrustig drinken of zelfs gewicht verliezen omdat de voeding keer op keer terugkomt. Ook kan de baby zich duidelijk ongemakkelijk voelen, bijvoorbeeld door zuurbranden. Er bestaat een grijs gebied waarbij spugen regelmatig en in grotere hoeveelheden voorkomt, maar je baby verder geen alarmsignalen vertoont. In dat geval kan het om ‘normale reflux’ gaan, die vaak overgaat naarmate de spijsvertering sterker wordt. Toch is het verstandig om bij twijfel even met de huisarts of het consultatiebureau te overleggen. Meer informatie over reflux vind je ook bij baby reflux.
Wanneer is spugen zorgelijk?
Meestal is er dus niets aan de hand. Je baby lijkt prima door te groeien, lacht en kletst vrolijk ondanks een beetje geklieder met melk. Toch zijn er een paar situaties waarin je extra alert wilt zijn. Ik heb zelf geleerd dat een baby die veel spuugt niet direct ziek hoeft te zijn, maar er zijn wel signalen die om onverdeelde aandacht vragen.
Baby komt niet goed aan
Een baby die regelmatig spuugt, maar daarnaast voldoende eet en groeit, is doorgaans niet in gevaar. Maar als je merkt dat de groei stagneert of dat je baby zelfs gewicht verliest, is het verstandig om aan de bel te trekken. De meest eenvoudige manier om dit te checken, is door het groeischema in de gaten te houden en regelmatig het gewicht te laten controleren bij het consultatiebureau. Zelf had ik een schriftje waarin ik met enige regelmaat het gewicht noteerde. Merkte ik dat het afweek van het verwachte groeipatroon, dan checkte ik meteen of er geen andere onderliggende oorzaak kon zijn. Als je baby te vaak en te veel voeding verliest, zou er sprake kunnen zijn van reflux of een andere medische oorzaak.
Spugen is krachtig of projectielspugen
Spugen ziet er meestal vrij onschuldig uit: het ‘glijdt’ als het ware uit het mondje. Wanneer je merkt dat de voeding echt met kracht naar buiten wordt gespoten, soms in een boogje (projectielspugen), dan is er mogelijk meer aan de hand. Dit kan duiden op een onderliggende aandoening, zoals pylorusstenose, een vernauwing in de maaguitgang die voorkomt bij een kleine groep zuigelingen. Dan is de melkstroom niet slechts wat teruggelopen, maar wordt die bijna weggeschoten. Als je dit herhaaldelijk ziet, neem dan contact op met een arts. Snel handelen is belangrijk omdat zulke baby’s risico lopen op uitdroging.
Er zit bloed of gal in het braaksel
Ik moet bekennen dat ik behoorlijk schrok toen ik een keertje rode stipjes in het spuug van mijn baby zag. Gelukkig bleek dat een onschuldig wondje in het mondslijmvlies te zijn. Maar als je merkt dat er structureel bloed of gal (een groenige of gele vloeistof) bij het braaksel zit, is dat wel degelijk een duidelijk alarmsignaal. Het kan wijzen op een irritatie of ontsteking in het spijsverteringskanaal, of zelfs op een obstructie. Ook in zo’n situatie is er reden genoeg om direct een professional te raadplegen.
Wat kun je doen om spugen te verminderen?
Wat geruststellend is, is dat je vaak al met kleine aanpassingen een groot verschil kunt maken. Ik wil je daarom graag een paar praktische tips geven die bij mij hebben geholpen. Natuurlijk werkt niet elk trucje bij elke baby even goed, maar het is zeker de moeite waard om wat te experimenteren. Als je baby blijft spugen na voeding en je zorgen toenemen, kun je altijd advies inwinnen bij een huisarts of kinderarts.
Baby rechtop houden na het voeden
Eén van de meest eenvoudige tips is om je baby nog even in een rechtop-zittende positie te houden. Denk aan ongeveer 20 tot 30 minuten, zelfs als je baby in slaap lijkt te vallen. Deze houding maakt het lastiger voor de voeding om terug naar boven te stromen. Zelf vond ik het heerlijk om tijdens deze ‘rechtop rusttijd’ zachtjes te wiegen of een liedje te zingen. Houd er wel rekening mee dat je kleintje eventuele boertjes nog kwijt moet; zo voorkom je dat er plots een sproeier van melk tevoorschijn komt wanneer je baby zich uitstrekt.
Boertje laten na elke voeding
Ik heb er in het begin flink mee geworsteld, want mijn baby wilde lang niet altijd direct na de voeding boeren. Toch merkte ik dat het boertje cruciaal kan zijn om spugen te verminderen. Als er lucht in het maagje zit, zoekt die een uitweg naar boven en neemt maar al te vaak wat melk mee naar buiten. Door je baby over je schouder te leggen of hem zachtjes rechtop te houden en over z’n rug te wrijven, kun je een boertje stimuleren. Soms komt er direct een stevig boertje, soms duurt het even. Blijf vooral rustig; door te haasten maak je je baby onrustig, waardoor er juist meer lucht wordt ingeslikt.
Kleinere hoeveelheden per voeding geven
Als je merkt dat je kindje snel meer binnenkrijgt dan het maagje kan verwerken, kan het helpen om de voeding in kleinere porties te verdelen. Dit geldt zowel voor flesvoeding als borstvoeding. Geef bijvoorbeeld wat minder melk per keer, maar bied het vaker aan. Op die manier kan de maag het rustiger verwerken. Stel dat je normaal 150 milliliter in één keer geeft, probeer dan eens 80 milliliter, wacht een kwartiertje en bied daarna nog 70 milliliter aan. Of als je borstvoeding geeft, las extra pauzes in om te checken of je baby nog comfortabel drinkt. Je kunt ook overwegen om over te stappen op speciale anti-reflux flesvoeding. Dit is dikker en blijft hierdoor makkelijker in de maag. Kijk gerust eens op Bol.com voor flessen en speciale speentjes die de drinkstroom beheersen. Zelf heb ik daar destijds flessen met een ventiel gekocht die hielpen om lucht happen te verminderen.
Veelgestelde vragen
Is spugen gevaarlijk voor mijn baby?
Ik snap hoe verontrustend het kan voelen als je baby keer op keer melk teruggeeft. In de meeste gevallen is baby spugen na voeding niet gevaarlijk, zeker niet als je kleintje goed groeit, alert is en geen andere symptomen heeft. Vaak ligt de oorzaak bij een onrijpe spijsvertering of simpelweg wat te gulzig drinken. Let echter op de genoemde rode vlaggen, zoals bloed in het braaksel, projectielspugen of gewichtsverlies. Mocht je die opmerken, neem dan geen risico en zoek altijd contact met je arts.
Hoelang blijft een baby spugen na het eten?
Hoe frustrerend het ook kan zijn om keer op keer een hydrofiele luier tevoorschijn te moeten toveren, dit is meestal een kortdurende fase. Bij veel baby’s piekt het spugen rond de vier maanden en trekt het daarna geleidelijk weg. In veel gevallen is het met negen tot twaalf maanden duidelijk minder, en bereikt je baby rond zijn eerste verjaardag een fase waarin spugen nog nauwelijks voorkomt. Iedere baby is anders, dus er is geen ‘garantie’ dat het na exact twaalf maanden voorbij is, maar dat is wel de richtlijn die door veel kinderartsen wordt genoemd.
Moet ik overstappen op andere voeding bij veel spugen?
Dat hoeft niet altijd, maar het kán wel een optie zijn als je vermoedt dat de melk niet goed valt. Sommige ouders merken verschil als ze overschakelen op een speciale anti-reflux formule, omdat die wat dikker is en minder makkelijk omhoog komt. Geef je borstvoeding en vermoed je dat jouw voeding invloed heeft (bijvoorbeeld door bepaalde voedingsmiddelen die je binnenkrijgt), dan kun je proberen om daar iets in aan te passen. Twijfel je, of merk je geen verbetering, dan is het goed om samen met je consultatiebureau of huisarts te kijken naar de volgende stap. Zo zijn er situaties waarin een baby mogelijk koemelkallergie heeft en overstappen op aangepaste voeding de oplossing biedt. Meer daarover kun je nalezen bij baby koemelkallergie.
Spugen is in veel gevallen een gewoon, tijdelijk fenomeen waar je baby overheen groeit. Blijf vooral alert op signalen die op een serieuzer probleem kunnen duiden en durf altijd je zorgen te delen met een professional. Ik weet dat het geruststellend kan zijn om te horen dat je niet alleen bent in deze uitdaging. Dus onthoud: het is niet gek dat je kleintje na de voeding een beetje melk teruggeeft, en zolang hij of zij happy is en de groei lekker doorgaat, is de kans groot dat alles helemaal goed komt. Heb vertrouwen in je eigen gevoel en trek tijdig aan de bel bij echte ongerustheid. Ik ben ervan overtuigd dat, met een beetje geduld en de juiste tips, de frequentie van het spugen steeds verder afneemt. En voor je het weet, vraag je jezelf af waar je ooit zo druk om was.