Wat kun je doen als je baby nog niet omrolt

Ik hoor regelmatig van ouders die zich afvragen wat ze kunnen doen als hun baby nog niet omrolt. Ik snap die zorgen heel goed, want omrollen is een van die schattige, maar ook essentiële stappen in de ontwikkeling. Zelf herinner ik me nog dat ik continu aan het turen was of mijn kleintje al de ene kant op of de andere kant op zou draaien. Het voelt soms alsof iedereen om je heen vertelt dat hun baby “al met drie maanden vrolijk heen en weer rolt” en dan vraag je je misschien af: waarom die van mij nog niet?

Omrollen is niet zomaar een kunstje. Het is een teken dat je baby sterker gaat worden in de romp, schouders en nek. Het legt bovendien de basis voor allerlei andere bewegingen, zoals zitten, kruipen en uiteindelijk lopen. Die mooie ketting van mijlpalen begint vaak met het omrollen, dus het is logisch dat je nieuwsgierig bent wanneer dat precies gebeurt. Tegelijkertijd is het helemaal niet gek dat er verschillen zijn tussen baby’s. De ene ontdekt eerder hoe je jezelf op je zij moet duwen, de ander heeft iets meer tijd of stimulans nodig om het onder de knie te krijgen.

Toch begrijp ik dat het spannend kan voelen als je baby rolt nog niet om en je vriendinnen zeggen dat hun kind “al lang over de grond rolt.” Laten we daarom samen kijken naar de achtergronden van dit proces, wat normale leeftijden zijn, welke tips er zijn, en wanneer je je eventueel zorgen moet maken. Ik wil je geruststellen: je staat niet alleen in deze onzekerheid en er zijn altijd manieren om je baby te helpen.

Waarom is omrollen zo’n belangrijk moment?

Omrollen helpt je baby om vertrouwd te raken met zijn eigen lichaam en verschillende bewegingen te oefenen. Dit gaan ze later weer gebruiken voor:

Sterkere spieren: Omrollen vraagt om kracht in de nek, rug, schouders en heupen. Deze spiergroepen heb je nodig voor allerlei andere mijlpalen, waaronder zitten en kruipen.
Motorische coördinatie: Tijdens het omrollen leert een baby hoe de armen, benen en romp samen kunnen werken. Het is als een klein dansje waarin alle lichaamsdelen elkaar vinden.
Zelfvertrouwen: Het moment dat je baby doorheeft dat hij zichzelf kan verplaatsen, geeft vaak een flinke boost aan het gevoel van zelfstandigheid. Ze gaan denken: “Wacht even, ik kan iets zelf!”
Basis voor kruipen: Veel onderzoek suggereert dat soepel kunnen omrollen op een later moment gekoppeld is aan hoe vlot een baby kan kruipen en ontdekken.

Met andere woorden: omrollen is een springplank naar allerlei avonturen. Maar het is niet zo dat áls je baby nog niet rolt, hij straks nooit op andere vlakken vooruitkomt. Ieder mens heeft zijn eigen tempo. Als je echter actief aandacht wil geven aan de motorische ontwikkeling, kan je al veel doen om een tandje bij te zetten.

Ontdek de gebruikelijke leeftijd

Als ik terugkijk op wat experts en ouders delen, is er een vrij brede marge in wanneer een baby voor het eerst omrolt. Volgens verschillende bronnen, waaronder de CDC’s ontwikkelingsmijlpalen uit 2022, begint een groot deel van de baby’s al rond 4 maanden te rollen van buik naar rug. En wanneer een baby een beetje extra ervaring heeft opgedaan, zie je dat het rollen van rug naar buik rond 5 of 6 maanden op gang komt. Een ruime vork dus, en sommige baby’s doen het zelfs al met 2 of 3 maanden, soms per ongeluk maar vaak toch door groeiende spierkracht.

Verschillen tussen buik-naar-rug en rug-naar-buik

Misschien merk je dat je baby eerst van buik naar rug rolt. Dat klinkt ook logisch, want dat kost iets minder kracht. Je hoeft “alleen maar” het hoofd en bovenlichaam als een soort hefboom te gebruiken om over te hellen. Rug naar buik vraagt vaak wat meer controle over hoofd, nek en core-spieren. Dat betekent dat baby’s die wat later rollen, meestal op zes maanden of zelfs iets daarna, gewoon eerst de nodige kracht moeten opbouwen.

Cultuurverschillen en onbedoelde eerste rollen

Ik las ooit over onderzoek waarin stond dat baby’s in sommige culturen, zoals in Hongkong of China, eerder van rug naar buik rollen instead of buik naar rug, omdat ze op een bepaalde manier worden neergelegd en gestimuleerd. In de Verenigde Staten gaat het gemiddeld vaker andersom. Het maakt dus uit hoe vaak en op welke manier je je baby op de grond of op het speelkleed legt. Verder komt het geregeld voor dat een baby per ongeluk een “omrol-beweging” maakt en daarna voorlopig geen interesse meer toont. Dan lijkt hij het misschien al te kunnen, maar was het gewoon even een toevallig moment. Dat is niet direct reden tot zorgen, maar wel een teken dat de basisspieren er klaar voor raken.

Help als je baby niet rolt

Soms zit je in een situatie waarin je denkt: “Oké, mijn baby rolt nog niet om en is al bijna 6 maanden… Wat nu?” Ik kan me voorstellen dat je dan een zekere onrust voelt. Het is goed om te weten dat een groot deel van baby’s ergens tussen 4 en 6 maanden begint met rollen, maar er zijn er ook die net een beetje meer tijd nodig hebben. Als je nog niets ziet gebeuren, kan het helpen om actief wat dingen te ondernemen. Denk aan:

Voldoende tummy time: Door je baby regelmatig op de buik te leggen, misschien al vanaf de eerste weken, oefent hij de nek- en rugspieren. Begin met een minuut of twee en bouw het rustig op. Dit helpt om de armen in te zetten, en het hoofd omhoog te houden. Zo merkt hij dat liggen en bewegen leuk kunnen zijn.
Stimuleer beweging met speeltjes: Leg een felgekleurd speelgoedje net buiten bereik wanneer je baby op de zij ligt of half op de buik. Dat kleine beetje extra uitdaging kan precies het duwtje geven om zichzelf om te rollen.
Ondersteun nek en schouders: Als je merkt dat je baby moeite heeft om het hoofdje stabiel te houden, oefen daar dan apart mee. Houd je baby rechtop tegen je schouder, of ga voorzichtig voorover en maak speelse geluidjes die stimuleren om rechtop te kijken. Hoe sterker de nek, hoe makkelijker die omrolbeweging.
Creëer een veilig speeloppervlak: Baby’s houden van zachte, maar niet te verzonken, ondergronden. Een dikke deken of een speelkleed op de vloer is prima. Zorg dat er genoeg ruimte is om te bewegen en dat er geen kussens zijn waar je baby in vast komt.
Doe het samen: Heb je al eens geprobeerd om zelf voor te doen hoe je heen en weer rolt (voorzichtig, natuurlijk)? Soms kijken baby’s de kunst af. Blijf lekker op de grond naast je kleintje, moedig hem aan en zeg: “Kijk, mama rolt nu op haar zij, kom je mee?”

Let wel: elk kindje heeft zijn eigen ritme. Als je dat ene shirt of speeltje precies op de perfecte plek neerlegt, is het niet gegarandeerd dat je baby direct volop gaat rollen. Maar elke kleine stimulans bouwt zelfvertrouwen en kracht op. En dat is precies wat we willen.

Mogelijke redenen voor uitblijven van rollen

Er zijn tal van redenen waarom een baby (nog) niet omrolt. Ik noem de meest voorkomende:

Gebrek aan speeltijd op de grond: Als je baby vaak in een wipstoeltje of autostoel ligt, krijgt hij minder gelegenheid te ontdekken dat hij kan draaien.
Motorische of lichamelijke beperking: Soms kan er sprake zijn van overstijve spieren, ongecontroleerde bewegingen of juist heel slappe spierspanning. Dat kan een signaal zijn om even met de kinderarts te overleggen.
Voorkeurshouding: Baby’s nemen soms van nature een houding aan waarbij ze steeds naar één kant draaien of liggen. Dat kan het moeilijker maken om de andere kant op te rollen.
Interesse of temperament: De ene baby is hypernieuwsgierig en wil alles gezien hebben, de ander geniet gewoon van lekker rustig liggen. Het kan schelen in hoe snel ze omrollen.

Heb je die vermoedens over motorische belemmeringen of een spierspanning die niet helemaal goed lijkt? Dan is het verstandig om eerder eens te praten met een professional.

Link met andere ontwikkelingen

Als je voornamelijk bezorgd bent over het omrollen, kan het geruststellend zijn om te onthouden dat een baby soms focust op een andere vaardigheid voordat hij met omrollen begint. Misschien is je kindje bijvoorbeeld net heel druk bezig met grijpen en ontdekken hoe hij speeltjes vast moet houden. Of heeft hij net een groeispurt en staat zijn hele lijfje op een ander tempo. Wil je meer weten over hoe baby’s zich in het geheel ontwikkelen, dan is ontwikkeling baby zeker interessant om te bekijken.

Herken wanneer je hulp zoekt

Ik ben geen arts, maar ik weet dat er een paar waarschuwingssignalen zijn die je alert maken. Wanneer zou je echt eens moeten aankloppen bij een professional?

Geen enkele beweging naar de zijkant rond of na de 6 maanden. Met 6 maanden verwacht je meestal wat omrolpogingen, al is het maar als je baby half op de zij belandt.
Heel stijve of juist erg slappe spierspanning. Denk aan een baby die er een beetje ‘stijf’ bij ligt en niet soepel meebeweegt wanneer je hem oppakt.
Voorkeurshouding die extreme vormen aanneemt. Bijvoorbeeld consistent de nek in één richting draaien of een sterke scheefstand. Dat kan duiden op een fysiek ongemak of een motorische blokkade.
Overactief of ongecontroleerd bewegen (bijvoorbeeld heel vroeg rollen, maar op een manier die niet lijkt te kloppen met typische babypatronen). In het onderzoek staat dat bijvoorbeeld zeer vroeg en ongecontroleerd rollen soms kan wijzen op reflexproblemen of mogelijke neurologische uitdagingen.

Wanneer je deze signalen herkent, is het zinvol om met je consultatiebureau of kinderarts te praten. Zij kunnen je baby onderzoeken en indien nodig doorverwijzen naar een kinderfysiotherapeut of andere specialist. Vaak valt er heel veel te bereiken met gerichte oefeningen en begeleiding. Vooral als je baby al 6 maanden is en nog volledig passief ligt, kan het nuttig zijn om advies in te winnen. Houd in je achterhoofd dat je vroegtijdig ingrijpt om latere motorische mijlpalen op tijd te kunnen ondersteunen.

Professionele hulp

In de praktijk hoor ik best vaak dat ouders denken dat ze voor fysiotherapie altijd een doorverwijzing nodig hebben, maar babyfysiotherapeuten hebben soms ook een vrije toegankelijkheid. Dat wil zeggen, je kunt rechtstreeks contact opnemen zonder eerst langs de kinderarts te hoeven. Let wel, dit verschilt per regio en ook je zorgverzekering speelt mee. Heeft je baby dus moeite met rollen, is hij ouder dan 6 maanden en zie je helemaal geen initiatieven tot draaien, dan kan je overwegen om contact te leggen met een kinderfysiotherapeut of je consultatiebureau. Ook als er sprake is van een achterstand in ontwikkeling baby, kunnen ze meedenken over passende ondersteuning.

Kinderfysiotherapie kan bestaan uit speelse oefeningen die de rompspieren, schouders en nek versterken. Vaak krijg je als ouder ook tips om thuis verder te oefenen, helemaal afgestemd op de specifieke situatie van je kindje. De therapeuten houden rekening met de leeftijd, het temperament van je baby, en natuurlijk de dagelijkse routine. Zo kan je spelenderwijs de motoriek een boost geven.

Pas praktische tips toe

Ik weet dat een lange lijst met adviezen soms overweldigend kan aanvoelen, maar onthoud: je hoeft niet alles in één keer perfect te doen. Kies de tips die bij jou en je baby passen. Ik stel deze praktische strategieën voor, gebaseerd op wat ik zelf heb geprobeerd en wat geregeld in de literatuur naar voren komt:

Zet in op lekker veel floor time

Creëer ruimte op de vloer met een zacht, maar stabiel oppervlak. Denk aan een speelkleed of dikke deken. Zo voelt je baby zich vrij om armen en benen te bewegen.
Leg speeltjes in een cirkel rond de baby. Dat nodigt uit tot reiken en draaien. Varieer met kleuren en materialen, bijvoorbeeld knisperboekjes of rammelaars.

Floor time is een van de simpelste en meest effectieve manieren om een baby te stimuleren. Te lang zitten in een wipstoeltje of box kan de bewegingsvrijheid inperken.

Stimuleer een actieve houding

Omspeel het ‘baby plankje’: Zeker als een baby stijf lijkt (met het lijfje vaak in rechte, stijve stand), kan het helpen om voorzichtige bewegingen van het bekken en de heupen te oefenen.
Probeer gerichte buikspieroefeningen: Dat klinkt misschien gek, maar simpelweg afwisselen tussen ruglig en buiklig (en je baby zachtjes rollen), kan de buik- en rugspieren activeren.

Zelf heb ik ooit gemerkt dat als ik naast mijn kindje ging liggen, en zachtjes een hand op zijn heup legde, hij sneller doorkreeg dat hij kon doordraaien. Dan maak je er een grappig spel van: “Zullen we nu naar de andere kant kijken?”

Moedig interesse en plezier aan

Gebruik muziek of kinderliedjes: Baby’s reageren vaak enthousiast op vrolijke klanken. Met een liedje dat je alleen zingt als hij op de buik ligt, kan je dat moment speciaal maken.
Benoem wat je doet: Zeg bijvoorbeeld: “Kijk, je armen gaan zo, en dan rollen we…” Ook al begrijpt je baby nog niet elk woord, de klank en intonatie werken motiverend.

Merk je dat je baby een paar seconden op de zij blijft hangen en twijfelt? Dan is een klein duwtje in de vorm van een vriendelijk woord of een aai vaak net dat stukje extra aanmoediging. Zeker als je hem enthousiast aankijkt.

Gebruik speeltjes of voorwerpen net buiten bereik

Tactische positionering: Leg een speeltje net voorbij de schouder, zodat je baby iets moet draaien om erbij te kunnen. Zorg wel dat je het speeltje niet té ver legt, want dat kan frustratie opleveren in plaats van stimulans.
Variatie in hoogte: Soms helpt het ook om een speeltje iets hoger te houden om je baby uit te dagen zijn hoofd op te tillen en zich te draaien.

Denk aan dingen die lekker rammelen of geluid maken bij beweging. Dat kan net die nieuwsgierigheid prikkelen.

Schakel je eigen geduld in

Ik zeg het er bewust bij, want geduld is echt key. Soms wil je onmiddellijk resultaat, maar baby’s nemen de tijd die ze nodig hebben. Houd een positie een paar tellen vast, herhaal het oefeningetje elke dag een paar keer en complimenteer je baby ruimschoots. Een bemoedigende glimlach of een juichend “Wat knap!” kan een wereld van verschil maken in hoe je kindje zich voelt.

Producttips ter ondersteuning

Regelmatig vragen ouders me of er specifieke babyproducten zijn die het rollen stimuleren. Je kunt bijvoorbeeld denken aan:

Babygym met hangende speeltjes: Zo moedigt het je kindje aan om te rollen en de speeltjes aan te raken.
Speelkleden met verschillende texturen: Dit prikkelt de zintuigen en maakt het leuk om te bewegen.
Buikligkussentjes of ondersteunende rolkussens: Deze zijn speciaal ontworpen om je baby comfortabel in buiklig te houden, zodat hij langer wil oefenen.

Je vindt bij bol.com talloze varianten van speelmatten en babygyms. Kies er vooral eentje waar je baby meteen op reageert, met leuke kleuren of speeltjes die bij zijn interesse passen.

Sluit positief af

Als je baby nog niet omrolt, kan het dus gewoon een kwestie van tijd en gerichte oefening zijn. Er bestaat niet één “juist” moment waarop elk kind moet omrollen, al zijn er wel richtlijnen om in de gaten te houden. Het kan geruststellend zijn om te weten dat veel baby’s pas rond 6 maanden écht actief en vol vertrouwen heen en weer draaien, en dat er ook baby’s zijn die eerst een paar keer toevallig rollen en dan even pauzeren. Gun je kindje de ruimte om op zijn eigen manier te ontdekken, maar blijf wel alert als je merkt dat er écht geen voortgang of pogingen zijn.

Houd continu het plezier in de gaten. Probeer het spelenderwijs aan te pakken, vol positieve aanmoediging en een flinke dosis liefde. Wanneer je baby uiteindelijk die mijlpaal bereikt en trots van buik naar rug (of rug naar buik) rolt, is dat een heerlijke overwinning voor jullie beiden. Ik weet nog hoe blij ik was de eerste keer dat het lukte. Dan denk je: “Kijk wat er allemaal kan gebeuren met een beetje aanmoediging!”

Wat als je toch nog twijfelt?

Vraag jezelf rustig af: zie ik mijn baby wel wat spanning opbouwen in de nek en rug? Maakt hij plezierige bewegingen, zij het nog niet volledig om? Dan is de kans groot dat het vanzelf goedkomt. Zie je echt geen enkele verandering en begint je kindje richting de 6 maanden of verder te gaan, dan kan het raadzaam zijn om even met een professional te overleggen. Dat is geen falen, maar juist een slimme, liefhebbende stap om je kleintje de beste start te geven.

Mocht je meer willen lezen over hoe je de totale ontwikkeling van je baby kunt ondersteunen, kijk dan gerust bij hoe stimuleer je de ontwikkeling van je baby. Daar vind je praktische tips voor allerlei fasen en vaardigheden, van motorische ontwikkelingen tot cognitieve sprongen.

Uiteindelijk is het belangrijk om te onthouden dat elke baby een uniek pad bewandelt. Jouw kindje heeft zijn eigen tempo, eigen interesses en eigen kleine trucjes om de wereld te ontdekken, zelfs al is omrollen niet zijn eerste prioriteit. Het is onze taak als ouders om dat avontuur zo leuk, veilig en stimulerend mogelijk te maken. En geloof me, ik weet als geen ander dat het soms voelt alsof je de enige bent met deze vragen, maar je bent niet alleen. Blijf geduldig, probeer met veel liefde en humor een zetje in de goede richting te geven, en wees bereid om hulp te zoeken als iets echt niet goed aanvoelt. Op die manier geef je je baby alle kansen om stap voor stap (en uiteindelijk rollend!) de wereld te verkennen. Jij doet het geweldig, en voor je het weet gaat je kindje vol trots giechelend heen en weer rollen. Ik sta voor je klaar, want we zitten hier samen in, en je bent absoluut niet de enige die door deze spannende fase gaat. Ga ervoor, heb plezier, en blijf jezelf en je baby waarderen bij ieder klein succesje. Je hebt dit!