Hoe lang baby rechtop houden na voeding?

Introductie

Ik weet nog dat ik mezelf afvroeg: “Hoe lang baby rechtop houden na voeding?” Ik voelde me best onzeker, want iedereen in mijn omgeving riep weer iets anders. De ene zei 30 minuten, de ander riep dat het geen verschil maakt, en intussen had ik een kleintje dat soms heerlijk tevreden was na de fles, maar soms ook flink kon spugen. Het is een veelvoorkomende vraag voor ons ouders, en ik snap heel goed hoe belangrijk het is om hierin wat duidelijkheid te krijgen.

In dit artikel neem ik je mee in de redenen achter het rechtop houden na een voeding, wat de ideale duur is en welke houdingen het meest comfortabel zijn voor jou en je baby. Daarnaast deel ik tips voor als je baby blijft spugen, en hoe je kunt beoordelen of dat ‘normaal’ is of dat er meer aan de hand kan zijn. Ook ontdek je welke producten eventueel kunnen helpen om reflux en spugen te beperken. Laten we er samen in duiken.

Waarom is rechtop houden na voeding belangrijk?

Na een voeding kan er veel in dat kleine buikje gebeuren. Een baby heeft een nog onrijpe spijsvertering en sluitspieren, wat soms leidt tot teruggeven van melk. Rechtop houden klinkt logisch: zo zou je baby minder snel spugen en heeft hij of zij de kans om op een rustige manier te ‘zakken’. Maar waar komt dit idee precies vandaan, en wat is de achterliggende gedachte?

Voorkomen van reflux en spugen

Reflux, of het omhoogkomen van melk uit het maagje, is bij baby’s vrij normaal. Dat komt vooral doordat de onderste slokdarmsluitspier (LES) nog niet helemaal volgroeid is. Die spier is soms nog wat slap, waardoor voeding makkelijker terugstroomt. Door je baby rechtop te houden, verklein je tijdelijk de kans dat melk direct omhoog komt.

Toch wijst onderzoek erop dat 30 minuten rechtop houden niet altijd voorkomt dat je kindje gaat spugen. Het duurt namelijk ongeveer twee uur voordat de maag van een baby helemaal leeg is. Dus zelfs als je je baby een halfuur veilig tegen je aanhoudt, kan er daarna nog steeds voeding omhoogkomen. Je bent dus niet gek als het rechtop houden niet altijd dé oplossing blijkt. Twee derde van alle baby’s spuugt regelmatig, en dat kan volstrekt normaal zijn, zolang je kleintje zich prima ontwikkelt en blijft groeien.

Hoe beïnvloedt de houding de spijsvertering?

Hoewel de maag twee uur nodig heeft om te legen, helpt een rechtop-positie soms wel om lucht gemakkelijker naar boven te laten komen, mocht je baby wat extra lucht hebben ingeslikt. Sommige ouders ervaren dat hun baby dan net wat minder krampjes of boertjes heeft, omdat de lucht makkelijker ontsnapt.

Er is ook onderzoek dat andere houdingen adviseert, zoals de rechterzijligging, om de maagontlediging te bevorderen. Bij reflux kan het juist helpen om (in overleg met een kinderarts) je baby iets op de linkerzij te leggen, afhankelijk van de precieze oorzaak. Toch is en blijft rechtop houden na een voeding een van de bekendste adviezen. Wat bij de ene baby werkt, kan bij een andere baby juist niet zoveel opleveren. Daarom is het goed om te ontdekken wat voor jouw kleintje en jouw dagelijkse routine het beste uitpakt.

Hoe lang moet je een baby rechtop houden?

Dit is dé hamvraag waar we allemaal mee worstelen. Ik kan me nog herinneren dat ik soms twintig minuten zat af te tellen, nog half in mijn pyjama, met mijn baby op mijn schouder. En dan dacht ik: “Moet ik nu echt nog tien minuten?”

Het advies dat je vaak hoort, is 20 tot 30 minuten. Sommige ouders vinden dat essentieel, anderen zien nauwelijks effect. Uit het onderzoek blijkt dat na ongeveer 30 minuten nog altijd het grootste deel van de voeding in het maagje blijft. Dus ja, het kan helpen om die eerste oprisping te voorkomen, maar er blijft een kans op spugen als je baby weer plat ligt, juist omdat het maagje simpelweg nog niet leeg is.

Verschil per leeftijd

Naarmate je baby ouder wordt, ontwikkelt het lichaam zich verder. Zo gaat de LES (slokdarmsluitspier) geleidelijk beter sluiten. Rond de 6 maanden beginnen veel baby’s rechtop te zitten, en dan merk je vaak vanzelf dat het spugen wat minder wordt. Rond de 12 tot 18 maanden is de LES meestal rijper, waardoor reflux nog verder afneemt.

Toch hoef je niet in elke levensfase exact dezelfde ‘rechtop-tijd’ aan te houden. Een pasgeboren baby kan soms baat hebben bij iets langer rechtop houden, zeker als hij of zij een flinke hoeveelheid melk heeft binnengekregen en snel boert of spuugt. Bij een wat oudere baby kun je soms volstaan met korter rechtop houden, omdat hun spijsvertering wat efficiënter gaat en ze soms al zelfstandig in een meer verticale houding zitten tijdens of na de voeding.

Signalen dat je baby langer rechtop moet blijven

• Je baby spuugt vrij snel nadat je hem of haar neerlegt.
• Je ziet onrustige bewegingen, vaak samen met oprispingen of boertjes die nog even vastzitten.
• Je baby is nog duidelijk ontevreden, met kreuntjes of prutteltjes, alsof er iets dwars zit.

In deze gevallen kan het helpen de rechtop-positie nog ietsjes te verlengen. Probeer tegelijkertijd te kijken wat voor jou werkbaar is. Je hoeft je dagen niet volledig in ‘rechtop-houden-marathons’ door te brengen, zolang je baby verder vrolijk en gezond is.

Beste houdingen na de voeding

Misschien herken je het: je zit op de bank na een nacht met weinig slaap, en je baby lijkt eigenlijk alleen tevreden als je hem of haar dicht tegen je aanhoudt. Er zijn verschillende houdingen die je kunt uitproberen om je baby na de voeding toch comfortabel rechtop te houden.

Over de schouder vs. rechtop op schoot

• Over de schouder: Dit is de ‘klassieker.’ Je drapeert je baby tegen je schouder, met een hand die het ruggetje ondersteunt en een hand in de nek. Je baby rust dus met het hoofdje in je halsstreek. Voordeel: het voelt vaak heel geborgen en werkt goed bij boertjes. Nadeel: je loopt het risico dat je kleding een extra melkbadje krijgt bij een plotselinge spuugactie.
• Rechtop op schoot: Hierbij laat je je baby met zijn ruggetje tegen jouw buik of borst leunen, terwijl je de nek en het hoofdje ondersteunt. Je kan hierbij wat oogcontact maken, wat soms heel fijn is. Het maakt het ook makkelijker om wat te spelen of te kletsen (voor zover een piepkleine baby daarop reageert). Let er wel op dat het nekje voldoende ondersteund wordt, zeker de eerste maanden.

Als je veel last hebt van spugen, kan het handig zijn een spuugdoek of handdoek klaar te leggen. Zo hoef je je niet onnodig druk te maken over eventuele vlekken.

Wat als je baby niet stil wil zitten?

Sommige baby’s hebben een sterk aandachtsgebied. Ze willen bewegen, draaien en soms zelfs ‘staan’ op schoot. Ik herinner me dat mijn baby in die fase ineens aktiever was en helemaal niet passief wilde blijven liggen of zitten. Hoe doe je dat dan met rechtop houden?

• Schommelende beweging: In plaats van stil zitten, kun je zachtjes een wiegende beweging maken als je baby onrustig is. Vergeet niet: te snel en heftig schudden is nooit goed, dus kies voor rustige wiegbewegingen.
• Wandel rond: Soms kun je gewoon door de kamer lopen met je kindje op de arm, rechtop tegen je aan. Dat kan een afleidende werking hebben én je baby blijft toch in verticale positie.
• Pas de houding aan: Experimenteer eens met de ‘football hold,’ waarbij je baby met zijn ruggetje op je onderarm rust en het hoofdje in de holte van je elleboog ligt, maar nog steeds in een licht opgerichte positie.

Wat als je baby blijft spugen?

Hoewel spugen heel normaal kan zijn (en de meeste baby’s het regelmatig doen), vraag je je misschien af: wanneer gaat het te ver? Je kunt jezelf afvragen of het niet iets anders is dan gewoon een beetje teruggeven.

Hoe weet je of het normaal is?

Als je baby het binnen de perken houdt en vrolijk is, goed groeit en niet extreem veel last lijkt te hebben, dan is het meestal niet ernstig. We noemen sommige baby’s ook wel ‘happy spitters.’ Ze laten inderdaad wat melk terugstromen, maar ze blijven blij en komen prima aan in gewicht.

• Drinkt je baby goed?
• Huilt hij of zij niet overmatig?
• Heeft je baby een normale plas- en poepluierroutine?

Dan is de kans groot dat het om normale spugen gaat. Denk er ook aan dat je baby, zelfs een uur na de voeding, nog onverwachts kan spugen omdat die LES gewoon nog niet volledig sluit.

Voor meer inzichten over spugen kun je ook kijken bij baby spuugt voeding uit. Je vindt daar extra tips als je baby eventjes een spug-periode heeft.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Zit je met je handen in het haar omdat je denkt dat je baby wel erg veel spuugt? Dan kan het slim zijn om een arts te contacten. Signalen om op te letten:

• Veel en krachtig overgeven (projectielbraken) na elke voeding.
• Duidelijk bloed bij het spugen.
• Een baby die suf lijkt of niet meer lekker wil drinken.
• Niet of nauwelijks aankomen in gewicht.

In zulke gevallen is het goed even de kinderarts of je consultatiebureau te bellen. Er kan iets anders meespelen, zoals een allergie of een anatomisch probleempje dat extra aandacht vereist.

Beste producten om reflux en spugen te verminderen

Soms wil je net even wat praktische hulp bij het voeden. Er zijn immers talloze producten op de markt die claimen spugen of reflux te beperken. Mijn ervaring is dat lang niet alles een wondermiddel is, maar sommige hulpmiddelen kunnen net de druk wegnemen, voor jou en voor je baby.

Welke flesvoeding helpt bij reflux?

Er bestaat speciale voeding die dikker is dan gewone kunstvoeding, vaak aangeduid als AR (Anti-Regurgitatie) of ‘anti-reflux’-voeding. Die voeding zou minder makkelijk omhoog stromen. Baby’s reageren hier soms goed op, maar niet elke baby vindt het een succes.

Heb je al eens gelezen over voeding bij reflux en darmkrampjes? Daar vind je meer info over wat je kunt proberen als je denkt dat jouw kleintje last heeft van terugkerende melk of als krampjes een rol spelen. Overweeg verder ook om te kijken naar beste flesvoeding baby als je twijfelt over de keuze. Sommige merken bieden, naast AR-formules, ook varianten voor gevoelige buikjes.

Beste manieren om je baby comfortabel te laten zitten

• Babywipstoeltje met lichte helling: Dit kan helpen omdat je baby iets rechterop zit, zonder dat je hem of haar continu zelf hoeft vast te houden. Let wel op dat de hoek niet te recht is voor een pasgeboren nekje.
• Speciale antireflux-kussens: Deze kussens zorgen voor een kleine verhoging, waardoor je baby iets schuin ligt en de druk op de maag verminder kan worden. Vaak gebruik ik ze alleen als mijn baby wat ouder is en goed ondersteund kan worden.
• Draagzak of -doek: Een goede draagzak kan heerlijk zijn voor een baby die graag dicht bij je is. Je baby zit in een licht opgerichte positie, wat misschien wat reflux kan verminderen. En jij hebt je handen vrij.

Let bij al deze opties goed op de veiligheid: zorg dat het hoofdje stevig ondersteund blijft en de luchtwegen vrij blijven.

Veelgestelde vragen

1. Is het echt noodzakelijk om altijd 30 minuten te wachten voordat ik mijn baby neerleg?
   Nee, niet per se. Hoewel veel ouders merken dat 20 tot 30 minuten hun baby helpt om minder snel terug te geven, is er geen garantie dat spugen helemaal uitblijft. Het maagje is na 30 minuten vaak nog niet leeg, dus zelfs dan kan er nog melk omhoogkomen.

2. Kunnen andere houdingen helpen in plaats van rechtop houden?
   Zeker. Sommige studies adviseren de rechterzijligging om de maagontlediging te bevorderen, en de linkerlaterale of buikligging voor baby’s met GER (gastro-oesofageale reflux). Toch is buikligging niet altijd de eerste keuze voor een pasgeborene. Blijf daarom goed kijken wat past bij jouw situatie en volg de adviezen van je arts als jouw baby veel last heeft van reflux.

3. Moet ik mijn baby altijd laten boeren na de voeding?
   In principe is het niet zo dat boeren per se verplicht is. Veel culturen kennen het ‘boeren’ van baby’s helemaal niet, en baby’s laten van nature ook boertjes als ze dat nodig hebben. Voel je echter vrij om je baby wat te helpen bij het loslaten van lucht: soms schept dat bij jullie allebei net wat meer comfort.

4. Wat als ik mijn baby in slaap heb gevoed en hij of zij meteen in bedje wil?
   Dat dilemma ken ik maar al te goed. Je wil je baby niet onnodig wakker maken. Sommige onderzoekers zeggen dat het niet altijd uitmaakt of je je baby nog een hele tijd rechtop houdt, vooral niet als je baby vredig in slaap is gevallen. Als je echter ziet dat je baby vaak ‘slokjes melk’ teruggeeft in bed, kan je proberen je kleintje iets langer rechtop te houden, of gebruikmaken van een licht hellend oppervlak voor de eerste paar minuten.

5. Kan ik dit advies ook combineren met borstvoeding?
   Absoluut. Of je nu borst- of flesvoeding geeft, de kans op spugen en reflux hangt meer af van de spijsvertering van je baby dan van de voedingsbron an sich. Wel kan borstvoeding vaak wat makkelijker verteerbaar zijn, waardoor sommige babies er minder heftig op teruggeven. Maar het principe van rechtop houden of een fijne houding zoeken na de voeding, blijft hetzelfde. Mocht je baby bij borstvoeding onrustig blijven, wil je misschien ook eens kijken bij verschil tussen borstvoeding en flesvoeding.

6. Hoe weet ik of mijn baby genoeg voeding binnenkrijgt als hij zoveel teruggeeft?
   Kijk altijd naar de groei en het gedrag van je kindje. Als je baby goed groeit, voldoende plas- en poepluiers heeft en niet continu huilt van de honger, zit het vaak wel goed. Twijfel je, dan kun je altijd je consultatiebureau bellen of eens kijken bij hoeveel flesvoeding per leeftijd voor een grove richtlijn.

7. Wat als mijn baby onrustig is en toch wil doordrinken?
   Dit kan soms voorkomen, bijvoorbeeld bij baby’s met een sterke zuigbehoefte. Probeer in dat geval kleine pauzes in te lassen tijdens de voeding, zodat je baby de tijd krijgt om te slikken en te ademen. Ook kun je eens uitzoeken of voeding bij reflux en darmkrampjes kan helpen.

8. Heeft het zin om producten zoals antireflux-kussens te gebruiken?
   Het kan zeker een uitkomst zijn voor sommige baby’s die duidelijk last hebben van terugstromende melk in liggende houding. Bovendien geeft het jou als ouder even wat meer bewegingsvrijheid. Let wel altijd op de veiligheid: controleer of het kussen geschikt is voor jouw baby’s leeftijd en volg de gebruiksaanwijzingen.

9. Wanneer wordt het spugen meestal minder?
   Bij de meeste baby’s neemt spugen af wanneer ze rond 6 maanden beter zelfstandig kunnen zitten. De LES is dan al wat sterker. Tegen de tijd dat ze 12 tot 18 maanden zijn, is spugen bij de meeste kinderen flink gedaald. Een beetje spit-up kan echter altijd nog voorkomen, zeker als ze net wat te enthousiast hebben gedronken of gedraaid.

10. Is het normaal dat mijn baby soms pas een uur ná de voeding opeens spuugt?
    Ja, dat kan. Het sluitspiertje is niet altijd hermetisch dicht, dus zelfs een uur na de voeding kan er melk meeliften naar boven. Probeer je geen zorgen te maken als je baby verder lekker in zijn vel zit.

Hopelijk helpt dit artikel je om op een ontspannen manier met voeden en rechtop houden om te gaan. Ik heb geleerd dat geen enkele regel in steen gebeiteld staat: elk kind is anders. Misschien werkt 30 minuten rechtop houden fantastisch voor je, of misschien merk je na 15 minuten al weinig verschil. Zolang je kindje goed groeit, tevreden lijkt en jij je er goed bij voelt, is dat het belangrijkst.

Heb je toch het gevoel dat je baby écht erg veel spuugt of hier duidelijk last van heeft? Schroom dan niet om je kinderarts te raadplegen. Je staat er niet alleen voor, en vaak kun je samen een manier vinden die past bij jullie dagelijkse ritme. Omarm de zoektocht en geef jezelf de ruimte om verschillende dingen uit te proberen. Je bent al een geweldige ouder door deze vragen te stellen en het beste voor je baby te willen. Jij kent je kindje tenslotte het allerbeste.

Veel succes en vooral veel knuffelplezier tijdens die voedingen. En weet: als er weer eens wat over je schouder drupt, zit je in een grote club van ouders die precies begrijpen hoe dat voelt. Je doet het hartstikke goed!