Ik weet hoe onrustig het kan voelen als je kleintje ineens overprikkeld raakt. Misschien zie je je baby gapen, in de oogjes wrijven of zelfs huilen zonder duidelijke reden. Een overprikkelde baby heeft simpelweg te veel prikkels binnengekregen. Dit kan van alles zijn: fel licht, harde geluiden, een drukke omgeving of zelfs een onregelmatig slaapritme. Ik heb zelf momenten meegemaakt waarin ik me afvroeg: “Wat is er aan de hand? Waarom huilt mijn baby zo vaak?” Dan bleek achteraf dat mijn kind oververmoeid en overprikkeld was.
Overprikkeling komt regelmatig voor bij baby’s vanaf ongeveer twee weken oud tot zo’n drie á vier maanden, maar ook oudere baby’s kunnen er last van hebben. Je herkent het vaak aan gejaagd gedrag, plotseling huilen, wegkijken of overstrekken van de rug. Voor ons, als ouders, kan het best verwarrend zijn. Toch is de kern eigenlijk simpel: je baby krijgt meer impulsen te verwerken dan hij of zij kan hanteren. Hieronder lees je hoe je die signalen kunt herkennen en hoe je je baby weer tot rust kunt brengen.
Waarom je baby overprikkeld raakt
Ik heb gemerkt dat een baby snel overprikkeld kan raken door alledaagse situaties. Een familiebezoek, een middagje in een drukke stad of zelfs te veel knuffelende bezoekers op één dag kunnen je kind al over het randje duwen. Daarnaast spelen interne factoren ook een rol. Denk aan doorkomende tandjes, een gemiste middagslaap of wennen aan een nieuw voedingsschema. Al die kleine dingen stapelen zich op, totdat je baby moeite krijgt om ermee om te gaan.
- Drukke omgeving: felle lichten, veel stemmen, muziek, bewegingen.
- Emotionele prikkels: nieuwe gezichten ontmoeten, plotselinge overgang van rust naar drukte.
- Onrustig ritme: onregelmatige voedingstijden of weinig slaapmomenten overdag.
- Te veel activiteiten: zapppen door verschillende speeltjes, televisie op de achtergrond, continue drukte in huis.
Vaak hoor ik dat ouders denken dat hun baby “gewoon huilt” of “gewoon moe is.” Natuurlijk is vermoeidheid een grote factor. Maar als je steeds zulke prikkels blijft aanbieden, kan het leiden tot oververmoeidheid. En een oververmoeide baby komt moeilijk in een diepere slaap en wordt telkens weer snel wakker. Zo kan er een vicieuze cirkel ontstaan waarin te weinig slaap leidt tot extra prikkelbaarheid, en prikkelbaarheid leidt tot nog minder slaap.
Signalen die je kunt zien
De tekenen van een overprikkelde baby kunnen subtiel beginnen. Toch zijn er vaak duidelijke signalen:
- Wegkijken: Je baby vermijdt oogcontact, draait het hoofdje weg of lijkt nergens met de blik op te focussen.
- Verstijven of overstrekken: Sommige baby’s strekken de rug ver naar achteren of maken stijve bewegingen met armen en benen.
- Hikken, niezen of gapen: Deze reflexen kunnen vaker optreden als je baby te veel prikkels moet verwerken.
- Korte, onrustige slaap: Je baby wordt snel wakker, jengelt en valt weer moeilijk in slaap.
- Clingy gedrag: Sommige baby’s willen alleen nog maar vastgehouden worden en beginnen te huilen zodra je ze neerlegt.
Zelf merkte ik dat mijn kindje vaak de vuistjes balde, ging friemelen aan de oortjes of heftiger huilde dan normaal. Dan was het duidelijk dat hij al een tijdje geen rust meer had gehad. Het is dus belangrijk om op die hints te letten.
Verschillen per leeftijd
- Pasgeborenen (2 weken – 3 maanden): hikken, gapen, wegkijken, overstrekken, soms schrikachtige bewegingen.
- Oudere baby’s (3 – 12 maanden): willen opgepakt worden, klampen zich vast, huilen driftig of zoeken voortdurend troostobjecten, zoals een knuffeldoekje.
Waarom het erg kan oplopen
Een overprikkelde baby kan in een toestand van stress belanden. Er komen stresshormonen (zoals cortisol) vrij in het lichaam. Dat maakt ontspannen lastiger, zelfs als je baby eigenlijk doodmoe is. Ik besefte vaak te laat dat mijn kindje al diep in die stressmodus zat. Dan lukte het niet meer om simpelweg “nog even” door te gaan, want hij had rust nodig.
Wanneer stresshormonen hoog blijven, slaapt een baby minder diep. Slaap is essentieel voor de ontwikkeling (denk aan hersenrijping en emotionele balans). Als deze rustige slaap telkens onderbroken wordt, ontstaat een vicieuze cirkel van vermoeidheid. Dat maakt het nog ingewikkelder om een fijne, regelmatige routine te vinden.
Hoe kun je een overprikkelde baby kalmeren
Ik heb geleerd dat kalmeren begint met één simpele stap: de prikkelbron wegnemen. Is het te lawaaierig? Ga naar een stille kamer. Is het licht fel? Dim de lamp of trek de gordijnen dicht. Soms heb je niet alles onder controle, bijvoorbeeld op bezoek bij familie, maar je kunt wel een rustige plek opzoeken om even te ontsnappen aan de drukte.
Praktische manieren om rust te bieden
-
Knusse omgeving\
Neem je baby in je armen, ga in een rustige ruimte zitten of leg je kind in een wiegje in een halfdonkere kamer. Zachte, gedempte geluiden helpen. -
Inbakeren\
Sommige baby’s komen helemaal tot rust als ze worden ingebakerd. Niet elke baby vindt het fijn, maar je kunt het proberen. Er zijn diverse inbakerdoeken te koop bij bol.com. Zelf vind ik inbakerdoeken met klittenband handig, omdat je ze makkelijk goed vastzet. -
Bodycontact of draagzak\
Door je kindje dichtbij te houden, voelen ze je warmte en hartslag. Dat geeft een veilig gevoel. In een ergonomische draagdoek of -zak kan je baby rustig meekijken en wegdraaien als het te veel wordt. -
Zacht geluid of white noise\
Vaak helpt een laag, ritmisch achtergrondgeluid. Denk aan een geluidmachine, een ventilator of zelfs zacht geroezemoes op de achtergrond. Rammelaars of fel, hoog speelgoedgeluid kun je beter even vermijden. -
Lichamelijk troosten\
Zachtjes wiegen, wat fluisteren. Veel baby’s reageren daar goed op. Het tempo van je ademhaling kan een kalmerend effect hebben. Als je zelf gespannen bent, voelt je baby dat.
Ik besteed soms ook extra aandacht aan een babymassage met een beetje baby-olie. Dat stimuleert de doorbloeding, geeft huidcontact en kan helpen om die stresshormonen te laten dalen.
Tips om overprikkeling te voorkomen
Voor mij voelde het soms als een puzzel: hoe houd ik mijn baby’s dag in balans tussen genoeg stimulatie en voldoende rust? Met vallen en opstaan kwam ik erachter dat een voorspelbare routine heel veel rust geeft. Natuurlijk hanteert niet iedereen hetzelfde schema, maar de volgende ideeën kunnen je wellicht helpen.
-
Vaste volgorde\
Probeer elke dag op ongeveer hetzelfde moment een slaapje, voeding, speelsessie en weer een slaapje te plannen. Zo weet je baby onbewust wat er gaat komen. -
Rust en regelmaat\
Na een drukke activiteit (bijvoorbeeld een bezoekje van opa en oma) zorg ik voor een rustige, prikkelarme periode. Dat geeft je baby de kans om alle indrukken te verwerken. -
Beperk het aantal uitstapjes\
Ik ben dol op eropuit gaan, maar met een overprikkelde baby is het slim om wat selectiever te zijn. Liever één kort bezoekje dan meerdere lange trips op één dag. -
Observeer de signalen\
Merk je dat je baby begint te gapen, in de oogjes wrijft of juist onrustiger wordt? Dan is het waarschijnlijk tijd voor een dutje. Zo voorkom je dat je te laat ingrijpt. -
Pas speelgoed aan\
Overstimulering komt niet alleen van drukke omgevingen, maar ook van teveel felgekleurde of lawaaierige speeltjes tegelijk. Bied steeds één speeltje aan, zo kan je baby zich beter concentreren.
Verder kan het helpen om ‘s avonds een kort en consistent bedritueel te hebben. Dat kan bestaan uit een warme badsessie, zachtjes zingen, een schone luier en dan het licht dimmen. Sommige ouders vinden een speciale geurlamp prettig, maar let wel op dat een sterke geur juist averechts kan werken. Rustige, voorspelbare stappen geven je baby een signaal dat het tijd is om te gaan slapen.
Hoe doe ik dat in de praktijk
In mijn eigen ervaring is het handig om wat basisstrategieën achter de hand te hebben. Ik geef je graag een kort overzicht in tabelvorm. Soms is het fijn even snel te kunnen spieken.
| Situatie | Signaal van baby | Mogelijke actie |
|---|---|---|
| Drukke visite in huis | Huilen, wegkijken, gapen | Even met je baby naar een stille kamer gaan, lampen dimmen |
| Te veel speelgoed | Onrustig bewegen, overstrekken, mopperen | Overbodig speelgoed weghalen en slechts één item tegelijk aanbieden |
| Na middagje onderweg | Jengelig, moe, hangerig | Rustig moment voor een kort dutje in een vertrouwde omgeving |
| Fel zonlicht buiten | Wrijven in oogjes, knijpen met oogjes | Zonnescherm, petje of kinderwagen in de schaduw zetten |
| Overvol dagritme | Slecht slapen, veel huilen, gespannen | Activiteiten schrappen, extra rustmomenten inplannen |
Op die manier voorkom ik vaak dat mijn kind verder richting overprikkeling gaat. Het is zoveel makkelijker om vroeg in te grijpen dan een al overprikkelde baby te kalmeren.
Oververmoeidheid en overprikkeling
Overprikkeling kan leiden tot oververmoeidheid, en oververmoeidheid kan de prikkels weer extra hard laten binnenkomen. Ik heb zelf ervaren dat het dan een lastig verhaal wordt om nog met slaaptraining of een strak schema te beginnen. Je baby schiet telkens in de onrustmodus. Soms is het beter eerst te focussen op voldoende slaap, voordat je grote veranderingen in je routine doorvoert.
- Focus op slaap\
Als je baby oververmoeid is, geef dan prioriteit aan slapen. Dat kan betekenen dat je tijdelijk vaker een kort hazenslaapje aanbiedt of eerder naar bed gaat in de avond. - Slapen in de draagzak\
Als het niet anders lukt, is slapen in de draagzak handiger dan helemaal niet slapen. Je baby krijgt zo in elk geval de rust van een dutje, zelfs als het niet in het eigen bedje is. - Geen overvolle agenda\
Schrap indien nodig afspraken en uitjes zodat je baby kan bijtanken.
Wanneer je merkt dat je baby structureel doodmoe blijft, is het raadzaam goed te kijken naar de bed- en wakkertijden. Misschien gaat je baby te laat naar bed, of zijn de slaapjes te vol prikkels. Zo kan je stap voor stap de oorzaak aanpakken.
Een veilig en vertrouwd ritme opbouwen
Ik heb ontdekt dat een duidelijke dagindeling geruststellend werkt voor baby’s. Het helpt ze om de wereld beter te begrijpen: ‘Na het eten ga ik eventjes spelen, daarna is het tijd om te slapen.’ Dat geeft overzicht. Sommige baby’s reageren er fantastisch op, terwijl andere kleintjes wat flexibeler lijken. Toch kan elke baby profiteren van enigszins voorspelbare stappen.
Ben je net ouder geworden en zoek je meer info over het belang van ritme? Dan kun je bijvoorbeeld kijken bij avondritueel baby of dagritme baby. Een duidelijk avondritueel geeft je kind houvast, wat weer helpt bij het voorkomen van overprikkeling. Zelf vond ik het verrassend hoe snel mijn kindje die rituelen oppakte.
Hoe ga ik om met overstimulatie in de wereld
Er zijn momenten dat je de prikkels niet helemaal kunt vermijden. Grote familiebijeenkomsten, verjaardagsfeestjes of uitstapjes naar de supermarkt zijn immers onderdeel van het leven. Kiezen voor totale afzondering is vaak geen optie en ook niet wenselijk. Gelukkig kun je wel maatregelen treffen:
- Korte bezoekjes\
In plaats van een hele middag op een kinderfeestje te blijven, kun je met je baby een uurtje gaan. Daarna kan je kind thuis weer tot rust komen. - Eigen slaapplek meenemen\
Soms neem ik een reiswiegje, draagdoek of kinderwagen mee. Zo heeft mijn baby altijd een eigen plek voor een rustig dutje. - Vertel mensen over je aanpak\
Ik laat familie en vrienden weten dat mijn kindje soms overprikkeld raakt. Zo begrijpen ze het beter als ik tussendoor even een stille ruimte opzoek. - Oordopjes of noise-cancelling koptelefoon\
Minder gebruikelijk voor baby’s, maar voor iets oudere kinderen kan een speciale koptelefoon met geluidsdemping helpen in lawaaierige ruimtes.
Mijn ervaring leert dat mensen doorgaans begripvol reageren wanneer je aangeeft dat je baby het even rustiger aan moet doen. Deel jouw verhaal, het maakt de situatie meestal meteen helderder.
Overstimulatie door digitale media
Voor baby’s (en eigenlijk voor kinderen tot twee jaar) wordt het afraden van schermtijd vaak genoemd in de onderzoeken. Zelf merkte ik al snel dat een scherm met veel bewegende beelden en geluiden enorm kan prikkelen. Een paar minuten rustig een verhaaltje voorlezen of simpelweg tegen je kindje praten geeft al genoeg stimulatie. Je kunt zelfs wat plaatjes uit een boekje laten zien. Dit is vaak rustiger dan een groot digitaal aanbod.
Wil je toch een keer beeldscherm gebruiken? Hou het dan kort en zorg ervoor dat je baby niet vlak voor het slapengaan naar felle, bewegende beelden kijkt. Dit kan de rust in hun hoofd verstoren, waardoor inslapen moeilijker wordt.
Producten die kunnen helpen
Ik ben groot voorstander van eenvoud, maar ik weet ook dat slimme hulpmiddelen soms goud waard zijn. Sommige voorbeelden:
- Inbakerdoeken\
Een fijne, zachte inbakerdoek, zoals er op bol.com veel te vinden zijn, geeft een geborgen gevoel. Let wel op de leeftijd. Zodra je baby zich kan omrollen, is traditioneel inbakeren niet meer veilig. - White noise machine\
Er zijn apparaten die zacht ruisgeluid, regenval of golven nabootsen. Ze helpen om achtergrondlawaai te maskeren. - Draagzak of draagdoek\
Hiermee kun je je baby comfortabel dragen, zodat hij of zij bij alledaagse bezigheden tegen je aan kan liggen. Dat bevordert nabijheid en rust. - Zachte verlichting\
Nachtlampjes met een warme, gedimde kleur verminderen fel licht. Zo kan je baby leren dat nacht gelijkstaat aan rust. - Babyhoofdtelefoon\
Voor sommige situaties, zoals een festival of een feest, kan een babyoortelefoon helpen. Minimale blootstelling aan harde geluiden betekent minder kans op overprikkeling.
Hoewel zulke producten handig zijn, staat of valt alles met jouw oplettendheid. Geen enkel hulpmiddel vervangt jouw liefdevolle aanwezigheid. Maar het kan wel een extra steuntje in de rug zijn als je merkt dat je baby snel onrustig wordt.
Je eigen gemoedsrust als ouder
Ik wil ook benadrukken hoe belangrijk jouw eigen rust is. Ooit zei iemand tegen me: “Een onrustige ouder heeft vaak een onrustige baby.” Eerst dacht ik dat dat niet waar kon zijn, maar ik ervoer het keer op keer. Als ik gestrest was, voelde mijn baby dat. Extra huilen was dan zo gebeurd.
Hoe kun je zelf rustig blijven?
- Plan pauzes\
Even kort zitten, een paar keer diep ademhalen of iemand anders vragen om de baby een kwartiertje over te nemen. - Praat erover\
Deel je zorgen met je partner, een vriend of een familielid. Het is heel normaal dat het soms overweldigend voelt. - Zoek steun\
Heb je structureel het gevoel dat je gestrest bent, of kampt je baby met extreme overprikkeling? Schakel dan een professional in, zoals een jeugdverpleegkundige.
Vaak is het vertrouwde advies “slaap wanneer je baby slaapt” niet eens zo slecht, al komt er in de praktijk weinig van terecht. Toch helpt het om te weten dat ook jíj rustmomenten nodig hebt. Soms is vijf minuten ademhalen met je ogen dicht al een opluchting.
Praktische dagelijkse routines
Voor een baby is voorspelbaarheid een groot goed. Ik merkte dat vaste routines rond voeding, spelen en slapen zorgen voor minder tranen. Het is niet zo dat je elk uur van de dag ingesteld moet hebben, maar een globaal schema kan helpen:
- Voedingsmoment\
Geef je flesvoeding of borstvoeding? Probeer ongeveer vaste tijden aan te houden, of volg vraagvoeding binnen een ritme dat voor jou haalbaar is. - Knuffeltijd\
Na de voeding nog even close? Door kort te knuffelen en oogcontact te maken, voelt je baby zich veilig. Let hierbij wel op signalen: ga niet te lang door als je baby al moe wordt. - Speeltijd\
Leg je baby even op een speelkleed of in een box met één of twee interessante speeltjes. Let op subtiele signalen van vermoeidheid en haal prikkels weg zodra je baby er genoeg van heeft. - Slaaptijd\
Houd ongeveer dezelfde tijd tussen slaapjes aan. Bijvoorbeeld elke 1,5 tot 2 uur een dutje bij heel jonge baby’s, en minder vaak naarmate ze ouder worden.
Vergeet niet dat elk kind anders is. Observatie is je beste vriend. Merkt je baby snel mogelijke tekenen van moeheid? Bied dan wat eerder een dutje aan.
Omgaan met overstimulatie op latere leeftijden
Overstimulatie blijft niet beperkt tot de eerste paar maanden. Ook baby’s van 6 tot 12 maanden kunnen hier last van hebben, vooral als ze mobieler worden en de wereld intensiever gaan ontdekken. Sommige kindjes krijgen dan driftbuien of raken oververmoeid na een drukke dag met veel indrukken.
- Korte speelsessies\
Houd de speelsessies in beperkte blokken. Zo wordt het niet één lange prikkelskerm marathon. - Fysieke ontlading\
Laat je baby wat rondkruipen of rondrollen op een veilige plek. Zo kan hij of zij energie kwijt voordat het tijd voor rust is. - Simpel uitje\
Als je baby 8 maanden oud is, kan een korte wandeling in de kinderwagen genoeg avontuur opleveren. Te veel winkels en drukke plekken kunnen overweldigend werken.
Kun je hulp gebruiken bij de opvoeding op dit gebied? Dan is het handig om te kijken bij opvoeding baby of zachte opvoeding baby. Soms vind je daar simpele handvatten voor een mildere, rustige aanpak.
Eenvoudige technieken om te troosten
Als je baby al echt overprikkeld is, kan het wat langer duren voor hij of zij weer tot rust komt. Een paar effectieve manieren:
- Zachte aanraking\
Leg je hand soepel op het buikje of ruggetje. Elk kind reageert anders, maar vaak kalmeert het zachte contact. - Wiegende beweging\
Een schommelstoel kan een wereld van verschil maken. Het ritme herinnert je baby aan de tijd in de buik, waardoor het vertrouwd voelt. - Lage, zachte stem\
Praat rustig en laag. Een opgewekte, hoge stem kan per ongeluk extra prikkels geven. - Even weg van de prikkel\
Baby overstuur in de supermarkt? Zoek even een rustig hoekje of ga naar buiten waar het stiller is.
Ik merkte ook dat het soms helpt om mijn zoontje zachte muziek voor te spelen of een liedje te neuriën. Geen drukke liedjes, maar gewoon iets kalms. Zo creëer je een cocon van rust om jullie heen.
Als niets lijkt te helpen
Soms heb je alles geprobeerd en blijft je baby huilen. Dat kan frustrerend zijn. Je bent moe, misschien zelfs wanhopig. Ik ben er zelf geweest en weet hoe zwaar het kan voelen. Toch is het goed te onthouden dat ook dit weer voorbijgaat. Blijf rustig, leg je baby veilig neer als je zelf even moet bijkomen en haal diep adem. Het is geen onwil van je kleintje, maar een reactie op te veel prikkels of een onrustige binnenwereld.
Ga ook na of je baby misschien honger heeft, een volle luier of last van pijn. Soms is er een andere oorzaak waarom je baby ontroostbaar is. Wil je weten hoe je goed kunt reageren op huilen? Kijk dan eens bij hoe reageer je op huilen baby. Daar vind je meer mogelijkheden om die tranen te sussen.
Heb je het idee dat andere gezondheidsfactoren spelen, zoals koorts, uitslag of hevige darmkrampjes? Dan is overleg met een arts vaak verstandig. In sommige gevallen kan bijvoorbeeld reflux, een allergie of iets anders meespelen.
Het belang van balans tussen stimulatie en rust
Baby’s hebben prikkels nodig om hun hersenen te ontwikkelen. Ook dat is belangrijk. Een totaal prikkelarme omgeving is niet wenselijk, maar te veel prikkels is evenmin gunstig. De kunst zit in de balans. Soms helpt het om je baby elke dag wat “rusttijd” te geven: geen felle speeltjes, geen tv, enkel rustig op schoot of in bed. Dat herkent je kindje al snel als een signaal om af te schakelen.
Ik zorg er ook voor dat er momenten van stimulatie ingebouwd zijn. Even zingen, een boekje bekijken of een kleine sensorische activiteit (bijvoorbeeld het aanraken van een speeltje met verschillende texturen). Daarna volgt altijd weer een rustmoment. Zo went je baby eraan dat de dag in golven verloopt, niet in één grote golf van drukte.
Hoe kun je signalen op tijd oppikken
Een overprikkelde baby kun je soms voor zijn. Daarvoor is het handig om lichaamstaal en kleine gedragsveranderingen te herkennen. Let op de volgende aanwijzingen:
- Gapen en oogjes wrijven bij speelmoment\
Dat is vaak het teken om af te schalen. - Plotseling chagrijnig of jengelig\
Kan betekenen: ik wil slapen of heb genoeg prikkels gehad. - Boos of driftig als je hem/haar neerlegt\
Misschien toch een ander soort behoefte: honger, dorst, troost of een schone luier.
Als je leert deze patronen te herkennen, kun je tijdig reageren. Dat scheelt je baby en jou een hoop tranen. Wil je meer weten over hoe je de signalen van je baby kunt opvangen? Dan is reageren op signalen baby misschien interessant. Daar vind je meer achtergrond over responsief ouderschap.
Extra steun bij aanhoudende onrust
Merk je dat je baby vrijwel elke dag overprikkeld is en de situatie niet verbetert, dan kan er meer aan de hand zijn. Soms hebben baby’s die erg gevoelig zijn voor prikkels extra begeleiding nodig. Dit kan spelen bij een moeilijke bevalling, bepaalde medische omstandigheden of als er een vermoeden is van bijvoorbeeld een onderliggende aandoening. In dat geval is het slim om een jeugdarts of kinderarts te raadplegen.
- Overleg met een zorgverlener als de huilperiodes extreem lang zijn (meerdere uren per dag), meerdere weken achter elkaar.
- Blijf niet te lang in je eentje tobben. Hulp vragen is geen teken van zwakte, maar juist van zorgzaamheid.
Er is vanuit onderzoek ook bekend dat excessief huilen bij baby’s het risico op latere gedragsproblemen kan verhogen.. Hoe eerder je hulp krijgt, hoe beter je het kan aanpakken.
Kleine stappen voor een kalme toekomst
Aan het eind van de dag draait het om het vinden van een evenwicht. Je baby ontwikkelt zich snel, en elke fase heeft weer nieuwe uitdagingen. Maar één ding blijft: als je alert bent op de eerste signalen van overprikkeling en je baby de kans geeft om even tot rust te komen, dan zal je kind zich veiliger voelen. Dat zorgt voor meer ontspanning bij jullie allebei.
Het helpt om jezelf te blijven herinneren: “Ik ben er voor mijn baby, ik ben de veilige basis.” Met begrip, een flinke dosis geduld en een paar hulpmiddelen kom je al een heel eind. Overprikkelde momentjes zullen er af en toe zijn, maar je leert steeds beter voelen wanneer het genoeg is geweest. En dat geeft vertrouwen in je rol als ouder.
Door de dag heen kleine pauzes inbouwen, een voorspelbaar ritme aanbieden en aandachtig kijken naar wat je baby nodig heeft, maken een wereld van verschil. Ik heb gemerkt dat mijn kindje daardoor sneller weer in balans komt. En stilaan groei je samen richting minder tranen, meer rust en een fijnere sfeer in huis. Je hoeft het niet perfect te doen, “goed genoeg” is vaak al een hele opluchting. Ik geloof erin dat elk stapje telt.