Ik weet nog precies hoe bezorgd ik me voelde de eerste keer dat mijn baby niet wilde drinken. Dat kleine lijfje is zo afhankelijk van elke druppel melk of water, en toch leek het alsof hij zijn fles ineens weigerde. Misschien herken je dat zenuwachtige gevoel wel: je vraagt je af of je iets verkeerd doet, of er een verborgen medische reden is, of dat je kleintje gewoon door een fase gaat. Hoe dan ook, het kan behoorlijk onrustig voelen als je baby niet wil drinken.
In deze gids ga ik uitgebreid in op verschillende redenen waarom een baby plotseling minder drinkt of helemaal de fles (of borst) weigert. Ik zoom in op mogelijke oorzaken per leeftijd, herkenbare signalen waar je alert op moet zijn en praktische oplossingen die je direct kunt uitproberen. Ik deel bovendien mijn eigen ervaringen, omdat ik geloof dat het helpt te weten dat je hier niet alleen in staat.
De belangrijkste vraag die ik me stelde was: “Hoe weet ik of het echt ernstig is?” Daar wil ik meteen op inhaken. Een baby kan best een keer een voeding overslaan of minder drinken, zonder dat dit direct gevaarlijk is. Maar er zijn wel momenten waarop je moet ingrijpen, vooral als je merkt dat je kleintje suf wordt, tekenen van uitdroging laat zien of wanneer de situatie langer aanhoudt. In de komende secties neem ik je mee door de meest voorkomende redenen voor een ‘baby wil niet drinken’ scenario. Je krijgt praktische tips om stap voor stap je kindje weer aan het drinken te krijgen, of dat nu borstvoeding, flesvoeding of zelfs water en andere vloeistoffen zijn.
Ik hoop dat je na het lezen van dit artikel precies weet waar je op moet letten en welke stappen je vervolgens kunt nemen. Vertrouw erop dat je niet de enige ouder bent die hiermee kampt. Ik ben ervan overtuigd dat met een beetje creativiteit, aanpassing en een gezonde dosis geduld er vaak een oplossing te vinden is. Laten we samen eens dieper in deze problematiek duiken, zodat je straks met een gerust hart en een tevreden baby de dag doorkomt.
Waarom wil een baby soms niet drinken?
Het is soms lastig te achterhalen waarom een baby ineens minder wil drinken. Vaak spelen er meerdere factoren mee, zoals ziektes, veranderingen in routines of zelfs subtiele voorkeuren voor een ander type fles of speen. In dit hoofdstuk neem ik je mee langs de belangrijkste factoren die ik in mijn eigen zoektocht ben tegengekomen.
Ziekte of ongemak
Allereerst kan een baby weigeren te drinken doordat hij zich niet lekker voelt. Een verkoudheid, oorpijn of verstopte neus kan het drinken lastiger maken. Denk er maar aan hoe lastig het is om te eten als je een verstopte neus hebt. Bij baby’s komt er nog bij dat ze vaak met hun neusje tegen de borst of fles aanzitten, wat het ademhalen bemoeilijkt. Ook maagklachten of reflux kunnen het slikken pijnlijk of oncomfortabel maken. Als je het vermoeden hebt dat reflux een rol speelt, kijk dan gerust eens bij baby reflux voor meer achtergrondinformatie.
Daarnaast kunnen koorts of algehele malaise door griep en andere infecties leiden tot minder drinklust. Mijn baby had bijvoorbeeld een keer een buikvirus, waardoor hij niet alleen minder dronk, maar zelfs zijn fles afwees omdat het ongemak in zijn buik te groot was. Zoiets is erg stressvol, maar in veel gevallen tijdelijk. Zorg in zo’n situatie vooral dat je alert blijft op tekenen van uitdroging, want een zieke baby kan snel achteruitgaan.
Sprongetje of regeldag
Soms wil een baby niet drinken vanwege een ontwikkelingsfase, ook wel een “sprongetje” genoemd. Deze periodes gaan vaak gepaard met hangerig, huilerig en onrustig gedrag. In zo’n sprong is er mentaal veel gaande voor de baby, waardoor drinken minder prioriteit krijgt. Het kan ook zijn dat hij de hele dag juist méér wil drinken en dan ineens weer minder. Deze pieken en dalen worden ook wel “regeldagen” genoemd.
Ik merkte bij mijn kind dat hij in zo’n periode wat korter en onrustiger dronk. Hij leek continu afgeleid, wilde liever rondkijken of spelen en protesteerde als ik hem opnieuw aanzette om te drinken. Dit gedrag kan frustrerend zijn, maar vaak trekt het vanzelf bij als de sprong voorbij is. Een beetje creatief worden met de voedmomenten (bijvoorbeeld in een rustige omgeving gaan zitten) kan hierbij helpen.
Verandering van smaak of fles
Verander je van flesvoedingmerk of schakel je over van borstvoeding op flesvoeding, dan kan de smaak zomaar ineens anders zijn voor je baby. Sommige baby’s zijn daar heel gevoelig voor en weigeren meteen. Ook kan de speen zelf een factor zijn: het formaat van de speen, de vorm en zelfs het materiaal (silicoon of rubber) kunnen impact hebben op hoe je baby drinkt.
Ik heb zelf weleens een andere speen geprobeerd die zogenaamd een betere “flow” had, maar mijn baby haalde zijn neus ervoor op. Blijkbaar was die nieuwe speen te groot. De melkstroom was te snel, wat hem liet verslikken. Dat kan een reden zijn om de fles volledig af te wijzen. Als je denkt dat de speen of fles een rol speelt, kun je experimenteren met verschillende merken en maten. Ook het aanpassen van de temperatuur (sommige baby’s drinken liever lauwwarm, anderen wat koeler) kan het verschil maken.
Wat zijn mogelijke oorzaken per leeftijd?
Een baby van een paar dagen oud heeft andere uitdagingen dan een baby van 6 maanden of ouder. Ik vind het altijd handig om per levensfase te bekijken wat er kan spelen en hoe je erop kunt reageren.
Pasgeboren baby
Bij een pasgeboren baby spelen vooral de eerste voedingservaringen een grote rol. De kleine moet nog leren zuigen, slikken en ademhalen in goede balans. Sommige pasgeborenen hebben moeite met aanleggen als je borstvoeding geeft, of ze haken af vanwege blokkades in hun mondje zoals een (al dan niet lichte) tongriemrestrictie. Bij flesvoeding kan de speen te groot zijn of het melktempo te hoog.
Pasgeborenen verliezen in de eerste week na de geboorte sowieso wat gewicht door vochtverlies. Dit is normaal, maar het is wel opletten als je merkt dat je baby ongewoon sloom wordt en helemaal niet wil drinken. Dan kan er sprake zijn van uitdroging. Ook kan koliek of darmkrampjes een reden zijn dat je pasgeborene niet wil drinken, omdat elke slok pijn kan geven. Check daarbij of je speen geen te snelle flow heeft, want een pasgeboren baby kan nog niet zo efficiënt slikken.
Baby van 4 tot 6 maanden
In de periode rond 4 tot 6 maanden kan je baby te maken krijgen met doorkomende tandjes en groeispurtjes. Dat kan extra ongemak geven tijdens het drinken en kan verklaren waarom je baby minder enthousiast is. Sommige kindjes bijten liever op een bijtring dan dat ze de fles in hun mond nemen, simpelweg omdat het tandvlees gevoelig is.
Sterker nog, rond een maand of 5 leek mijn baby soms gewoon “verveeld” tijdens de voeding. Hij werd snel afgeleid door omgevingsgeluiden of door wat ik aan het doen was. In deze periode van hun leven zijn ze razend nieuwsgierig naar de wereld om hen heen. Soms kan het helpen om tijdens het drinken de kamer licht te verduisteren, of om baby’s aandacht erbij te houden door rustig tegen hem te praten. Maak er een kalm moment van.
Oudere baby’s richting vaste voeding
Iets oudere baby’s die richting vaste voeding gaan, bijvoorbeeld tussen 7 en 10 maanden, kunnen ineens besluiten dat ze pap, een fruithapje of lichte vaste voeding veel interessanter vinden dan melk. Het gevolg: minder trek in de fles. Dat is op zich normaal. Naarmate je kindje richting de dreumesleeftijd gaat, zal hij meer variatie in voeding nodig hebben.
Toch is het belangrijk om te checken of hij wel voldoende vocht binnenkrijgt. Ik merkte dat mijn baby, toen hij meer broodkorstjes en groentehapjes kreeg, af en toe vergat genoeg te drinken. Je kunt dan kleine sipjes water, verdund sap of eventueel flesvoeding naast de vaste hapjes aanbieden. Ook geldt: laat je niet gek maken als hij tijdelijk wat minder melk wil, zolang hij maar genoeg plasluiers heeft en niet lusteloos wordt.
Wanneer moet je je zorgen maken?
Een paar mindere drinkdagen zijn niet meteen alarmerend. Toch zijn er duidelijke signalen waarop je moet letten. Die signalen kun je zien als een seintje om extra alert te zijn of zelfs onmiddellijk medisch advies in te winnen.
Minder natte luiers
Een van de belangrijkste graadmeters is het aantal natte luiers. Normaal gesproken merk je bij een jonge baby aan meerdere verschoonmomenten per dag dat hij voldoende vocht binnenkrijgt. Gaat dat plotseling drastisch omlaag, dan kan dat duiden op uitdroging.
Voor mezelf hield ik een schriftje bij: hoeveel keer per dag moest ik de luier verwisselen en was de luier echt flink nat? Een flinke daling in natte luiers of extreem geconcentreerde urine (donkergeel) is een waarschuwingssignaal. Dat hoeft niet direct paniek te betekenen, maar het is zeker iets om niet te negeren.
Sufheid of gewichtverlies
Ziet je baby er futloos uit, valt hij in slaap tijdens de voeding of merkt je dat hij niet meer zo alert reageert op prikkels? Dan is het goed om even de thermometer erbij te pakken, te kijken of er koorts is, en te bedenken of er misschien onderliggende ziekteverschijnselen spelen. Sufheid kan een teken zijn van te weinig vocht of ondervoeding.
Als je heel nauwgezet bijhoudt wat je baby weegt, kun je ook een scherp oog hebben voor ongewoon gewichtsverlies. Bij pasgeborenen is een beetje gewichtsafname normaal, maar bij een oudere baby die al stabiel groeit, kan snel gewichtsverlies wel alarmerend zijn. Wees dan niet bang om de huisarts te bellen.
Uitdroging herkennen
Omdat uitdroging bij baby’s snel kan gaan, is het belangrijk om de tekenen te herkennen. Een droge mond of droge lipjes, weinig of niet tranen tijdens het huilen, ingevallen ogen of een ingezonken fontanel (zachte plek op het hoofd) zijn serieuze signalen. Ook lusteloosheid hoort daarbij.
Zodra ik merkte dat mijn baby opvallend minder energie had, schraalde lipjes kreeg of bijna geen tranen produceerde, ging ik na of hij in de afgelopen 24 uur genoeg had gedronken. Soms was er sprake van een virus en had hij gewoon even wat extra hulp nodig, zoals vaker kleine beetjes drinken aanbieden of de huisarts raadplegen. Neem in ieder geval contact op met een arts als je twijfelt, want uitdroging kan snel gevaarlijk worden.
Wat kun je doen als je baby niet wil drinken?
Het is fijn om een paar concrete ideeën achter de hand te hebben als je baby plotseling protesteert tegen de borst, fles of zelfs water. Hieronder deel ik wat in mijn geval heeft gewerkt, plus een aantal tips die ik van andere ouders heb gehoord.
Rustige en prikkelarme omgeving creëren
Ik weet hoe hectisch het leven kan zijn: er is altijd wel wat gaande in huis. Toch heb ik gemerkt dat baby’s vaak sneller geneigd zijn rustig en geconcentreerd te drinken in een kalme setting. Zet de televisie uit, dim fel licht en probeer andere mogelijke afleidingen te beperken.
Een tip die ik zelf graag toepas: ga samen in een hoekje van de kamer zitten waar weinig prikkels zijn. Praat zachtjes tegen je baby, maak oogcontact of zing een kalm liedje. Soms helpt het ook om juist wat witte ruis op de achtergrond te hebben, bijvoorbeeld het geluid van een ventilator. Dat kan rustgevend werken.
Zeker als je baby rond de 4-6 maanden is, kan hij snel afgeleid raken door alles dat beweegt of geluid maakt. Een rustige omgeving kan dan net het verschil maken. Op deze manier ontlast je je kleintje van overbodige prikkels en krijgt hij de kans zich beter op het drinken te focussen.
Verschillende houdingen of flessen proberen
Soms is het gewoon een kwestie van trial-and-error. Wil je baby niet uit een standaardfles drinken, probeer dan eens een anti-koliek fles of een fles met een speen die meer lijkt op een tepel. Sommige baby’s vinden dat prettiger omdat het beter aansluit bij hun zuigreflex. Ook de houding waarin je voedt kan een groot verschil maken.
Ik heb zelf gemerkt dat half zittend voeden soms prettiger is voor mijn baby, vooral als hij last heeft van maagzuur of refluxachtige klachten. In plaats van hem plat in mijn armen te leggen, zet ik hem wat rechterop tegen mijn buik of laat ik hem half op mijn been leunen. Deze houding kan ook helpen als je vermoedt dat je kindje last heeft van oorpijn. Door hem wat rechterop te houden, verklein je de druk in zijn oortjes.
- Bied je borstvoeding, maar weigerde hij ineens? Overweeg om te kolven en de melk in een alternatieve fles aan te bieden.
- Wanneer je volledig flesvoeding geeft, test dan eens een andere speenmaat of een ander merk. Er bestaan zelfs speciale flessen voor baby’s met zuigproblematiek.
- Let op de temperatuur: misschien drinkt je baby liever net iets kouder of juist warmer dan je dacht.
Als je merkt dat de fles echt niet werkt, kun je overwegen om voor bepaalde voedingen een bekertje of lepeltje te gebruiken. Vooral als je baby al wat ouder is, kan dit een tijdelijke oplossing zijn totdat hij weer bereid is uit de fles te drinken.
Voeden op verzoek in plaats van schema
Voorheen probeerde ik me strikt aan een eetschema te houden, omdat ik dacht dat het mijn baby houvast zou geven. Maar reality-check: baby’s houden zich niet altijd braaf aan onze klok. Misschien heeft je kleintje net een groeispurt gehad en drinkt hij minder, of zit hij in een sprongetje en wil hij ineens op andere momenten drinken.
Voeden op verzoek betekent dat je het moment van voeden laat afhangen van de signalen die je baby geeft. Dat kan lastig zijn als je zelf gewend bent aan een strak ritme, maar het kan best lonen om wat flexibeler te zijn. Ik merkte dat mijn baby soms na een klein slaaptukje plotseling trek kreeg, terwijl ik juist dacht dat hij bijna bedtijd had. Door open te staan voor die spontane signalen vergrootte ik de kans dat hij daadwerkelijk wilde drinken.
Merk je dat je baby op een bepaald schema toch blijft weigeren, dan kan je kijken of het helpt om net wat vroeger of juist wat later aan te bieden. Staar je niet blind op het klokje, maar volg je gevoel en de cues van je kindje. En ja, dat kan in het begin wat chaotisch aanvoelen, maar vaak vind je vanzelf een nieuw ritme.
Veelgestelde vragen
Hieronder vind je vragen van ouders met baby’s die niet willen drinken. Vertrouw je het niet helemaal? Neem dan direct contact op met de huisarts of het ziekenhuis.
Hoelang kan een baby zonder voeding?
Ik vroeg me dit zelf ook af toen mijn baby een paar flessen oversloeg. In principe kunnen pasgeboren baby’s nog niet lang zonder voeding, soms maar drie tot vier uur. Oudere baby’s kunnen wat langer overbruggen, zeker als ze al vaste voeding en voldoende vocht binnenkrijgen. Maar let op, het verschilt per kind.
Over het algemeen raadt men aan om niet te lang te wachten als je baby duidelijk honger- of dorstsignalen laat zien, zoals zoeken met de mond, sabbelen op handjes of huilen. Een baby mag dan wel een paar uur kunnen overleven zonder voeding, maar comfortabel is dat niet. Bovendien wil je uitdroging of overmatige vermoeidheid voorkomen. Als je baby meerdere voedingen achter elkaar weigert, is het verstandig om met je huisarts of consultatiebureau te overleggen.
Kan een sprongetje zorgen voor minder drinken?
Ja, absoluut. Tijdens een sprongetje (of groeifase) kan je baby totaal anders reageren op voeding. De ene keer willen ze juist constant drinken, terwijl ze in een andere fase een paar dagen lang minder trek hebben. Ik zag dat mijn baby vooral in sprongetjes rond 3 maanden en 6 maanden tijdelijk zijn fles wegduwde of zich snel afwendde.
Dit gedrag is normaal en meestal van korte duur. De hersenen maken in zo’n sprong grote ontwikkelingen door, en de focus ligt dan niet meer op voeding alleen. Vaak trekt de drinklust vanzelf weer bij zodra je baby gewend is aan de nieuwe vaardigheden of prikkels. Ondertussen kun je gewoon aanbieden, maar niet te dwingend. Voelen ze zich opgejaagd, dan kan dat het probleem juist erger maken.
Moet ik een arts bellen als mijn baby niet drinkt?
Als je baby af en toe een voeding overslaat maar verder alert en tevreden is, hoef je niet meteen naar de dokter. Let vooral op de signalen van uitdroging of ziektesymptomen. Merk je dat je kindje suf wordt, koorts krijgt of duidelijk te weinig plasluiers heeft, neem dan geen risico. Ik raad aan om altijd even telefonisch te overleggen met de huisarts of het consultatiebureau als je twijfelt.
Ook als je voelt dat er iets gewoon niet pluis is, of je baby opvallend blijft weigeren, is het verstandig om medische hulp in te schakelen. Zeker als je kindje langer dan 24 uur amper drinkt, raad ik aan om contact te zoeken. Liever een keer te veel vragen dan een riskante situatie afwachten. De arts kan je adviezen geven of je doorverwijzen. Vertrouw op je ouderlijk instinct, want jij kent je baby het beste.
Ik hoop dat deze uitgebreide gids je een stuk rust en richting geeft bij de vraag waarom je baby niet wil drinken. Het is vaak een combinatie van factoren, van een simpel sprongetje tot een net te snel stromende speen. Gelukkig zijn er tal van praktische oplossingen: creëer een rustige omgeving, experimenteer met verschillende flessen of temperaturen en houd goed in de gaten of je baby voldoende vocht binnenkrijgt. Ook kun je eens zoeken naar een geschikte anti-koliek fles of een speen die beter bij je baby’s mondje past, bijvoorbeeld via Bol.com, als je vermoedt dat dit de sleutel is.
Onthoud ten slotte dat elk kind uniek is. Wat voor mijn baby werkte, werkt misschien niet meteen 1-op-1 voor de jouwe. Geef jezelf en je kleintje de tijd om hierin een ritme te vinden. Ik weet hoe het voelt om je zorgen te maken, maar met een beetje geduld en de juiste aanpak zul je merken dat jullie samen een weg vinden. Als je baby eenmaal weer tevreden aan de fles (of borst) ligt, zul je opgelucht ademhalen: crisis bezworen, en jullie band weer net een stukje sterker.