Ik herinner me nog goed hoe het voelde toen ik mijn eerste geboorteverlof moest aanvragen. Mijn hoofd tolde van de nieuwe indrukken, de spanningen rond de geboorte en de administratie die overal vandaan leek te komen. Toch wist ik dat geboorteverlof aanvragen een belangrijke stap was om straks rustig te kunnen genieten van de komst van mijn kleintje. Ik wil je graag laten zien hoe ik dit heb aangepakt, wat je kunt verwachten en welke tips ik zelf heel waardevol vond.
Waarom is dit zo waardevol?
Voor mij was het waardevol omdat geboorteverlof niet alleen gaat over vrije dagen nemen, maar ook over het creëren van rust en ruimte om te wennen aan je nieuwe gezinsleven. Je kunt straks echt even focussen op jou en je kindje, in plaats van je druk te maken over werk of andere verplichtingen. Je kunt tijdens je verlof ook allerlei praktische regelzaken voor je baby rustig oppakken, zoals het doorgeven van de komst van je kind bij instanties of, als je dat wilt, kinderbijslag aanvragen baby.
Bepalen van rechten en duur
Voordat ik mijn verlof daadwerkelijk aanvroeg, heb ik me eerst verdiept in de regels en voorwaarden. Het is belangrijk om te weten dat er een verschil is tussen het standaard geboorteverlof en het aanvullend geboorteverlof.
Standaard verlof en aanvullend verlof
- Het standaard verlof (ook wel “kraamverlof” of “geboorteverlof” genoemd) bedraagt in Nederland één werkweek betaald verlof. Dit geldt zelfs als je parttime werkt.
- Na die eerste week krijg je de mogelijkheid om aanvullend geboorteverlof op te nemen van maximaal vijf weken. Tijdens deze periode ontvang je doorgaans 70% van je salaris, tenzij je werkgever besluit om aan te vullen tot een hoger percentage.
Door deze combinatie kun je in totaal dus zes weken besteden aan je pasgeboren baby en partner. Toch moet je hiervoor wel de juiste stappen zetten, vooral bij het aanvragen van het aanvullende verlof. De wetgeving stelt dat je die periode binnen zes maanden na de geboorte moet opnemen. Mis je die deadline, dan vervalt je recht voor de resterende dagen.
Wie komt ervoor in aanmerking?
Je kunt in principe geboorteverlof opnemen als je de partner bent van de pas bevallen moeder. De wet rekent daaronder ook de partner in geval van geregistreerd partnerschap of iemand die het kind wettelijk heeft erkend. Ook wanneer er sprake is van een doodgeboorte na de 24e week zwangerschap, blijft het recht op geboorteverlof (zowel standaard als aanvullend) in stand.
Het is dus goed om vooraf scherp te hebben of je officieel wordt gezien als partner. Zo niet, dan kun je via de gemeente een erkenning regelen, bijvoorbeeld door kind erkennen bij gemeente. Met zo’n erkenning krijg je ook recht op deze verlofvormen.
Zo vraag ik mijn geboorteverlof aan
Ik vond het in het begin best spannend, omdat ik bang was dit niet goed te regelen of te laat te zijn. Uiteindelijk bleek het gelukkig overzichtelijker dan ik dacht.
Stap 1: Afstemmen met je werkgever
De allereerste stap is om je werkgever te laten weten wanneer je de verlofweek (of weken) wilt opnemen. Zelf heb ik dit gedaan zodra ik wist wanneer mijn partner ongeveer zou bevallen. Je hoeft formeel gezien maar een korte periode van tevoren aan te geven dat je geboorteverlof wilt opnemen, maar persoonlijk vond ik het handig om dit ruim op tijd te bespreken. Zo kon ik mijn werk overdragen en wisten collega’s wat ze konden verwachten.
Stap 2: Schriftelijke of digitale aanvraag
In veel gevallen volstaat een mailtje of een HR-formulier waarin je aangeeft op welke datum je geboorteverlof wilt laten ingaan. De werkgever betaalt dit verlof volledig door, dus je hoeft geen aparte vergoeding aan te vragen bij de overheid. Dit heet het standaard geboorteverlof van één werkweek.
Belangrijk om te weten: deze verlofweek moet je opnemen binnen vier weken na de geboorte. Trek dus op tijd aan de bel bij je werkgever, zodat je verlof ook administratief goed op tijd wordt geregeld.
Aanvullend geboorteverlof stap voor stap
De echte puzzel begon voor mij pas bij het aanvullend geboorteverlof. Ik liep tegen vragen aan als: “Heb ik genoeg salaris over?” en “Hoe lang duurt de uitbetaling door UWV?” Uiteindelijk bleek het een kwestie van de juiste documenten aanleveren en even opletten bij de timing. Hier mijn overzicht van de belangrijkste stappen.
1. Samen de periode afspreken
Met mijn werkgever sprak ik eerst door wanneer ik de extra verlofweken wilde opnemen. Je mag die vijf weken aaneengesloten opnemen, maar je mag ze ook verspreiden over de eerste zes maanden. Dat laatste kan handig zijn als je niet in één keer een lange periode vrij kunt of wilt nemen. Wel moet je de verlofplanning redelijk ruim op tijd doorgeven, liefst vier weken voordat het verlof begint.
2. Werkgever doet de aanvraag bij UWV
In de regel vraagt je werkgever bij UWV de uitkering voor jouw aanvullend geboorteverlof aan. Met die uitkering betaalde mijn werkgever vervolgens (minimaal) 70% van mijn salaris gedurende het verlof. Sommige werkgevers kiezen ervoor het salaris tot 100% aan te vullen, maar dat is niet verplicht. Check dus even of jouw werkgever zo’n regeling heeft.
In het aanvraagproces moet je werkgever onder andere:
- Je contractgegevens overleggen
- Eventueel aanvullende documenten meesturen als je uren niet duidelijk in het contract staan
- De data doorgeven waarop je het aanvullend verlof opneemt
Let op timing
De aanvraag kan ingediend worden vanaf 4 weken voor de start van je aanvullend geboorteverlof tot uiterlijk 4 weken na de laatste dag van je betaalde aanvullende verlofperiode. Mijn werkgever kreeg de beslissing van UWV doorgaans binnen de eerste vier weken van mijn verlof. Dat betekent dat als je te lang wacht, je risico loopt dat het verlof niet wordt uitbetaald.
3. Digitale aanvraag via Mijn UWV
Je werkgever of jijzelf (in sommige gevallen) kunt digitaal een aanvraag doen via “Mijn UWV” met een DigiD of een Europees erkend inlogmiddel. Zelf liet ik het over aan mijn werkgever, want dat was voor mij het gemakkelijkst. Maar als je werkgever liever wil dat je het zelf regelt, of als je werkgever niet in Nederland is gevestigd, dan kun je zelf online het formulier invullen.
4. Uitbetaling van het verlof
De uitbetaling van mijn aanvullend geboorteverlof ging rechtstreeks via mijn werkgever. In principe krijg je iedere week een betaling van UWV, mits de aanvraag is goedgekeurd. Soms betalen ze de gemiste weken in één keer achteraf als je verlof al (gedeeltelijk) voorbij is. Mocht je liever willen dat UWV het geld direct naar jou overmaakt, dan kun je dat aanvragen. Overleg dit wel met je werkgever, want de wettelijk standaardoptie is dat het bedrag eerst bij de werkgever terechtkomt.
5. Stoppen met werken, dan wat?
Ik heb dit zelf niet meegemaakt, maar uit eigen research blijkt dat als je plotseling je baan opzegt of overstapt naar een andere werkgever tijdens je aanvullend geboorteverlof, de oude werkgever jouw uitkering tot je laatste werkdag moet uitbetalen. De resterende weken zou je, in theorie, kunnen regelen met je nieuwe werkgever, maar dat kan een stuk lastiger zijn. Houd er dus rekening mee dat het niet altijd naadloos doorloopt als je van baan wisselt in deze periode.
Benodigde documenten en formaliteiten
Tijdens mijn aanvraag bleek dat ik diverse documenten en persoonsgegevens moest aanleveren. Dit is het lijstje dat ik zelf heb bijgehouden:
Werkcontract
Je werkgever moet een kopie van je arbeidsovereenkomst aan UWV kunnen laten zien. Daarin moet onder andere staan hoeveel uur je per week werkt. Als het aantal uren niet in het contract vermeld staat, dan moet je werkgever extra bewijsstukken overleggen, zoals loonstroken of een roosteroverzicht.
Bewijs van ouderschap
Zorg dat je een kind hebt erkend of dat je getrouwd of geregistreerd partner bent van de moeder. Sommige gemeenten vragen om een aparte “verklaring van erkenning” of om een geboorteakte aanvragen om de status van het kind te bevestigen. In ieder geval geldt dat je in de hoofdlijnen officieel ouder of wettelijk partner moet zijn.
Belangrijke deadlines
- Binnen vier weken nadat je verlof is gestart, moet de aanvraag bij UWV binnen zijn.
- Je moet het aanvullend geboorteverlof opnemen binnen zes maanden na de geboorte.
- De volledige periode van extra verlof is minimaal 1 week en maximaal 5 weken (op basis van je contracturen per week).
Door al deze data goed af te stemmen met mijn werkgever en de UWV-regels, wist ik precies wanneer ik welke papieren moest inleveren. Zo voorkom je verrassingen als je al met verlof bent.
Regelzaken tijdens je verlof
Toen ik eenmaal even adem kon halen tijdens mijn geboorteverlof, ontdekte ik dat dit hét moment is om rustig wat andere dingen te regelen. Je bent lekker thuis, waardoor je kleine administratieklusjes kunt bijhouden zonder meteen weer stress te voelen.
- Ik schreef mijn kind in bij de gemeente, wat je vaak direct na de geboorte doet als officiële aangifte. Heb je dat nog niet gedaan, check dan de deadline voor geboorteaangifte baby.
- Ik controleerde of het nodig was om mijn baby aan te melden bij svb voor kinderbijslag. Dat is wel zo handig, omdat je hier anders misschien te laat aan denkt.
- Ook heb ik meteen gekeken naar mijn zorgverzekering. Het is slim om te weten welke zorgverzekering voor baby geschikt is, omdat je de kleine in sommige gevallen binnen vier maanden na de geboorte moet bijschrijven.
Deze praktische acties geven je een fijn gevoel van controle te midden van alle veranderingen. Het helpt om een kort lijstje te maken en per dag te kijken wat haalbaar is. Het is geen verplichting om al deze zaken tijdens je verlof te regelen, maar als je het fijn vindt om orde op zaken te stellen, is dit een mooie periode.
Antwoorden op veelgestelde vragen
In mijn omgeving merkte ik dat veel aanstaande ouders tegen dezelfde vragen aanlopen. Daarom heb ik hieronder de vragen gebundeld die ik het vaakst hoorde. Misschien dat jij je hierin herkent.
1. Krijg ik meer dan 70% uitbetaald?
Dat hangt af van je werkgever. De wet schrijft voor dat UWV 70% van je dagloon uitkeert (met een maximum van 70% van het maximale dagloon). Sommige werkgevers vullen vrijwillig aan tot 100%. Informeer hiernaar bij HR of je leidinggevende.
2. Is de standaard verlofweek verplicht?
Nee, je mag zelf weten of je die week wilt opnemen. In de praktijk raad ik het wel aan, want het biedt je de kans om in alle rust kastjes in te richten, familiebezoek te ontvangen en bovenal te genieten van je pasgeboren kindje zonder direct terug te moeten haasten naar je werk.
3. Wat als ik ziek ben rond de geboorte?
Als je vóór de geboorte al ziek was en je blijft ziek tot voorbij de periode waarin je recht hebt op aanvullend geboorteverlof, dan kan het zijn dat je geen gebruik kunt maken van het extra verlof. De wet benadrukt dat je echt terug aan het werk moet komen binnen 6 maanden na de geboorte om het aanvullende verlof nog te kunnen opnemen.
4. Kan ik mijn verlof in lossen delen nemen?
Ja, je mag de vijf weken extra verlof naar eigen inzicht verdelen over de eerste zes maanden na de geboorte. Zorg alleen dat je dit helder bespreekt met je werkgever en op tijd vastlegt, zodat de UWV-aanvraag goed aansluit op jouw gewenste planning.
5. Heeft deze uitkering fiscale gevolgen?
Het bedrag dat je ontvangt, is in principe belastbaar inkomen. Daarom kan het invloed hebben op je jaaropgave en eventuele toeslagen. Houd er dus rekening mee dat je aan het eind van het jaar mogelijk iets moet bijbetalen of minder toeslag ontvangt. Als je wilt weten hoe dit exact voor jouw situatie uitpakt, kun je het beste contact opnemen met de Belastingdienst of UWV.
6. Wat als ik meerdere kinderen tegelijk krijg?
Bij een meerling blijft de basis van één werkweek standaard geboorteverlof gelijk, maar bij de verlengde (aanvullende) periode geldt dat je niet méér dan vijf weken extra verlof krijgt. Wel is het zo dat de moeder in het geval van een meerling recht kan hebben op een langere zwangerschaps- en bevallingsverlofperiode (voor haar eigen deel).
7. Kan ik partnerverlof en ouderschapsverlof combineren?
Ja, dat kan. Zodra je standaard en aanvullend geboorteverlof voorbij is, heb je ook recht op ouderschapsverlof, mits je aan de voorwaarden voldoet. Wil je daar meer over weten, dan kun je bijvoorbeeld kijken naar ouderschapsverlof aanvragen. Let op dat ouderschapsverlof wel andere regels en vaak een andere vergoeding kent dan geboorteverlof.
Tabel: Overzicht standaard vs. aanvullend verlof
| Kenmerk | Standaard verlof | Aanvullend verlof |
|---|---|---|
| Duur | 1 werkweek | Tot 5 werkweken |
| Vergoeding | 100% salaris (door werkgever) | 70% salaris (UWV uitkering) |
| Deadlines aanvragen | Binnen 4 weken na geboorte | Tussen 4 weken vóór start verlof en 4 weken erna |
| Verplicht opnemen? | Nee, maar verstandig | Nee, zelf te plannen binnen 6 maanden |
| Uitbetaling | Via werkgever | Eerst UWV naar werkgever (of rechtstreekse aanvraag) |
Deze tabel geeft even in één oogopslag weer hoe het zit. Zo zie je meteen het verschil in vergoeding en de tijdvakken waarbinnen je alles moet regelen.
Mijn slotgedachte over geboorteverlof
Ik hoop dat je met mijn persoonlijke ervaringen en tips wat meer helderheid hebt gekregen over hoe je geboorteverlof kunt aanvragen en waar je op moet letten. Ik weet dat er heel wat papierwerk, regeltjes en data zijn die je in de gaten moet houden, zeker bovenop alle emoties en praktische beslommeringen die horen bij de geboorte van een kindje. Maar geloof me, het is de moeite waard. Er gaat niets boven die onbetaalbare tijd die je met je pasgeboren baby doorbrengt.
Deze periode vliegt voorbij, dus elke dag verlof helpt je om net even wat rustiger aan te doen en te wennen aan het nieuwe leven in je gezin. Mocht je tijdens deze weken nog andere zaken willen regelen, zoals partnerverlof baby of het checken van je zorgverzekering, doe dat dan op je eigen tempo. Gun jezelf vooral de rust en neem de tijd om te genieten van je groeiende familie.
Uiteindelijk is geboorteverlof aanvragen helemaal geen ingewikkelde procedure zolang je de juiste stappen volgt en op tijd in gesprek gaat met je werkgever. Dan kun je straks met een gerust hart en een leeghoofd genieten van misschien wel de mooiste weken van je leven. Ik wens je alvast een liefdevolle en ontspannen periode toe met je kleintje!