Wat doe je als je baby ziek wordt op vakantie

Ik kan me nog goed herinneren hoe ik me voelde toen ik voor het eerst op reis was en mijn baby ziek werd. Je vertrekt vol enthousiasme, maar ineens sta je voor uitdagingen als koorts, diarree of eindeloos gehuil. Misschien vraag je je af: wat nu? Waar vind ik hulp, en hoe zorg ik ervoor dat de vakantie niet volledig in de soep loopt? Dit artikel is mijn verzameling van beproefde tips om jou en je kleintje door zo’n situatie te loodsen. Laten we er samen doorheen gaan, zodat “baby ziek op vakantie” niet langer een rampgevoel oproept, maar een hanteerbare hobbel wordt.

Pak een basis-ehbo-set

Ik begin altijd met het inpakken van een goede ehbo-set. Als ik iets heb geleerd, is het dat je beter voorbereid kunt zijn dan halsoverkop in een onbekende lokale winkel te moeten zoeken naar kinderparacetamol. Bovendien wil je niet midden in de nacht, als je baby plots koorts krijgt, nog op pad. Een goed gevulde ehbo-set geeft rust.

Thermometer (digitaal of oorthermometer)
Kinderparacetamol en eventueel ibuprofen (check dosering bij je arts)
Pleisters, gaasjes en desinfecterende lotion
O.R.S.-oplossing (Oral Rehydration Solution) om uitdroging bij diarree te voorkomen
Zalf tegen insectenbeten en babyvriendelijke muggenrepellent
Antihistaminicum voor eventuele allergieën (in overleg met je arts)
Eventueel een neusspray met zoutoplossing als je baby verkouden raakt

Zelf gebruik ik graag een compacte organizer, zodat alles netjes geordend is. Veel van deze producten vind je op bol.com, waardoor je ze vooraf thuis kunt laten bezorgen. Je kunt trouwens ook eens kijken naar een handige checklist voor al je spulletjes via wat neem je mee op vakantie met baby, als je twijfelt of je niet iets vergeten bent. Dit soort lijstjes zijn voor mij een echte lifesaver geweest.

Een tip uit eigen ervaring: let extra goed op de houdbaarheidsdatum van je medicijnen. Controleer even of ze niet verlopen zijn, vooral als je je ehbo-set al een tijdje niet hebt geüpdatet. Je wilt niet afhankelijk zijn van half werk als het écht nodig is.

Check vaccinaties en inentingen

Voor je weggaat, is het slim om de vaccinatiestatus van je baby na te lopen. Veel mensen gaan er automatisch vanuit dat hun kindje qua inentingen wel goed zit, maar afhankelijk van je reisdoel kunnen er extra vaccins nodig zijn. Denk aan hepatitis A of de MMR-vaccinatie (mazelen, bof en rodehond), die soms al vanaf 6 maanden wordt aangeraden als je naar bepaalde gebieden reist.

In sommige landen loop je ook risico op gele koorts, dengue of Japanse encefalitis. Uit onderzoek blijkt dat encefalitis door de gelekoortsvaccinatie vaker voorkomt bij baby’s onder 9 maanden, dus kijk hier goed naar met je kinderarts. Mocht je bijvoorbeeld naar gebieden reizen waar gele koorts heerst, dan kan het zelfs zo zijn dat je de vaccinatie verplicht moet halen voor toegang. Ik heb eens een situatie meegemaakt waarbij ik pas op het allerlaatste moment ontdekte dat ik bewijs van een gelekoortsvaccinatie nodig had, dus geloof me, daar wil je niet te laat achter komen.

Als je met de auto op pad gaat of familie in het buitenland bezoekt, kan je ook eens voor vertrek een blik werpen op reizen met baby. Hier vind je info over wat er allemaal bij komt kijken als je langere tochten maakt. En als je vermoedt dat je naar een regio gaat waar malaria speelt, bespreek dan met je huisarts of kinderarts wat de juiste malariaprofylaxe is. Volgens recent onderzoek (2023) lopen kinderen buitengewoon veel risico als ze niet goed beschermd zijn tegen muggen. Better safe than sorry.

Let goed op diarree

Diarree is waarschijnlijk de meest voorkomende kwaal bij baby’s op vakantie. Uitdroging bij een kleintje kan sneller optreden dan je denkt, dus ik probeer altijd alert te zijn op signalen zoals minder natte luiers, sufheid of een droge mond. Soms is het een onschuldige reactie van het lijfje op ander eten of kraanwater. Toch moet je opletten dat het niet uit de hand loopt.

Ik heb gemerkt dat O.R.S.-oplossing (Oral Rehydration Solution) een echte redder in nood is. Zodra mijn baby wat vaker waterige ontlasting had, begon ik met kleine beetjes O.R.S. om het verlies aan vocht en zouten te compenseren. Belangrijk is om veel te blijven voeden, liefst borstvoeding als je die nog geeft, of anders de vertrouwde flesvoeding (al dan niet verdund, afhankelijk van advies van je arts). Let op dat je water kookt of een betrouwbare bron gebruikt.

Houd de temperatuur in de gaten: boven de 38°C is het tijd om een arts te raadplegen.
Check de frequentie van de ontlasting: als je baby meer dan een paar keer per dag waterdunne ontlasting heeft, kan uitdroging dreigen.
Blijf kalm en geduldig: het kan helpen om de baby vaker kleine beetjes drinken te geven in plaats van één grote fles.

In de meeste gevallen is diarree gelukkig binnen enkele dagen weer over, maar raadpleeg altijd een professional als je je zorgen maakt. Je bent echt niet de enige ouder die hiermee worstelt, en die geruststelling kan een wereld van verschil maken.

Bescherm tegen muggen

Toen ik een keer naar een tropisch land reisde, kwam ik erachter dat muggen meedogenloos kunnen zijn. Voor een baby zijn ziekten als malaria, dengue en Zika extra gevaarlijk. Ik begreep al snel dat het niet alleen een kwestie is van wat DEET opsmeren, maar ook van verstandige kleding en een klamboe (muggennet).

Gebruik een muggenspray die geschikt is voor de leeftijd van je baby (controleer de concentratie DEET of kies andere middelen als IR3535 of picaridine, in overleg met je arts).
Kleed je kindje bij voorkeur in lichte kleding die de armpjes en beentjes bedekt.
Kies voor een (reis)klamboe om om het bedje of de kinderwagen te leggen, zeker bij slapen in open ruimtes.

Volgens gegevens uit 2018 is 16% van de gemelde malariagevallen in de VS bij kinderen onder de 18. Dat onderstreept hoe belangrijk bescherming is. Als je twijfelt over de risico’s, raad ik echt aan om voor vertrek contact te zoeken met je kinderarts of een vaccinatiebureau. Een kleine moeite, maar het geeft een enorm gevoel van veiligheid.

Beheer zon en warmte

Zon kan heerlijk zijn, maar voor een baby tegelijkertijd gevaarlijk. Ik probeer altijd de balans te vinden tussen genieten van het weer en het voorkomen van oververhitting of verbranden. Als het extreem warm is, gaat mijn baby meestal met een petje en zonnebril op pad, plus een parasol of zonnescherm voor extra bescherming. Wat zon betreft is het motto: voorkomen is beter dan genezen.

Smeer je baby om de paar uur in met een zonnebrand die speciaal ontwikkeld is voor babyhuid.
Plan je uitstapjes zoveel mogelijk buiten de heetste uren (grofweg tussen 12:00 en 15:00).
Zorg dat je kleintje voldoende drinkt, zeker op zonnige dagen, om de kans op uitdroging te verkleinen.

Ben je van plan om lekker op het strand te zitten? Dan is een UV-werende tent echt ideaal, want het geeft schaduw en beschermt tegen prikkende zonnestralen. Mocht je meer willen weten over warmte en zonbescherming, kijk dan eens bij baby in de zon. Daar heb ik veel praktische handvatten gevonden voordat ik op zonvakantie ging.

Ken de noodsignalen

Het is goed om te beseffen wanneer je direct medische hulp moet zoeken. Ik begrijp de twijfel als je in het buitenland bent en je niet precies weet wat normaal is voor de regio, of of er een taalbarrière bestaat. Maar er zijn een aantal symptomen die je niet mag negeren:

Koorts boven de 38°C (rectaal gemeten) bij baby’s jonger dan 3 maanden, of boven de 39°C bij oudere baby’s.
Aanhoudend braken of diarree waarbij je merkt dat je baby suf raakt of minder plast.
Ademhalingsproblemen, zoals zeer snelle ademhaling of piepende ademhaling.
Uitslag die zich snel verspreidt, zeker als je kind koorts heeft.

Als je twijfelt, dan is te vroeg naar een arts gaan altijd beter dan te laat. In sommige landen heb je 24/7 medische hotlines bij je reisverzekering, waardoor je eerst even telefonisch advies kunt vragen. Een soort geruststellende stem die je meeneemt in de volgende stappen. Ik weet dat het spannend is, maar geloof me, artsen zien dit dagelijks en staan klaar om te helpen.

Houd de routine aan

Op vakantie gooi ik het liefst alle schema’s overboord, maar met een baby is dat niet altijd een goed idee. Juist als mijn kleintje niet helemaal fit is, merk ik dat een vertrouwde routine voor rust zorgt. Dat betekent:

Op vaste tijden eten of voeden
Proberen om de slaapjes ongeveer gelijk te houden aan thuis
Een vergelijkbaar bedtijdritueel (een verhaaltje, liedje, of wat je normaal doet)

Zelf krijg ik veel vragen over slaapproblemen op reis: “Hoe zorg ik dat mijn baby in het vliegtuig slaapt?” of “Hoe ga ik om met tijdsverschil?” Ik heb er zelf ook wel eens mee geworsteld. Mocht je meer tips zoeken over jetlag en slaapschema’s, dan vind je wellicht iets nuttigs bij baby-en-jetlag. Hier staan praktische ideeën om de overgang wat soepeler te maken.

Routine kan echt het verschil maken tussen een onrustige en stressvolle ervaring of een enigszins beheersbare situatie. Het voelt misschien saai en strikt, maar als ik iets heb geleerd: een baby die zich veilig en vertrouwd voelt, herstelt sneller.

Reis met extra zorg

Of je nu met de auto of het vliegtuig gaat, reissituaties kunnen stressvol zijn als je baby niet lekker in zijn vel zit. Ik heb bijvoorbeeld ontdekt dat turbulentie een van de grootste oorzaken is van verwondingen aan kinderen in het vliegtuig. Dus ik raad je sterk aan om een babystoeltje of -harnas te gebruiken. Voor autoritten geldt eigenlijk hetzelfde principe: een degelijke autostoel is onmisbaar.

Kies bij vliegmaatschappijen indien mogelijk voor een babystoeltje of een “baby bassinet” als je kleintje onder de 6 maanden is.
In de auto gebruik ik zelf autostoel baby kiezen als leidraad om de beste optie te vinden.
Maak regelmatige stops als je met de auto gaat, vooral wanneer je merkt dat je baby onrustig wordt of huilt van discomfort.

Soms hoor ik: “Kan ik mijn kindje niet even op schoot nemen?” Ik snap de verleiding, maar veiligheid is echt een prioriteit. Zeker als je lange reizen maakt, wil je geen risico nemen. Bovendien: als je baby zich niet lekker voelt, is een goede en comfortabele kinderstoel alleen maar een pluspunt. Eventueel kun je tussendoor je kindje eruit halen voor een korte knuffelsessie of voeding, maar vastgezet reizen zorgt voor minder stress bij onverwachte bewegingen.

Bereid je plannen voor

Planning klinkt misschien saai, maar geloof me: als je baby plots hoge koorts krijgt, wil je exact weten waar je heen kunt. Ik check daarom altijd van tevoren waar het dichtstbijzijnde ziekenhuis of kinderartsenpost is. Ook noteer ik lokale alarmnummers en kijk of mijn reisverzekering een 24/7 medische service heeft. Uit het onderzoek blijkt dat veel ouders pas in paniek gaan bellen als er al een noodgeval is, en dat vergroot de stress alleen maar.

Zorg voor een goede reisverzekering die medische kosten en eventuele evacuatie dekt.
Schrijf lokale noodnummers op, zoals de politie, ambulance en brandweer.
Zoek uit waar de dichtstbijzijnde kinderarts zich bevindt, vooral als je in een afgelegen gebied verblijft.

Het is ook verstandig om je eigen kinderarts te vragen naar de meest recente adviezen over je bestemming. Misschien is er een uitbraak van een virus, of gelden er speciale voorzorgsmaatregelen vanwege muggen of hygiëne. Ten slotte is het handig om kopieën van medische dossiers van je baby bij je te hebben. Ik heb die copy-paste informatie op mijn telefoon staan, plus een papieren versie in het hotel. Zo heb ik altijd de vaccinatiegeschiedenis en allergieën bij de hand.

Veelgestelde vragen

Hieronder beantwoord ik een paar vragen die ik vaak hoor van ouders die met een zieke baby op vakantie zijn of bang zijn dat hun kleintje ziek wordt.

Kan ik mijn baby in het vliegtuig voeden tijdens opstijgen en landen?\
Ja, absoluut. Dat kan zelfs helpen om oorpijn te verminderen, omdat het slikken de druk in het oor reguleert. Overweeg borstvoeding, de fles of een speen. Zie ook baby in vliegtuig oorpijn voor meer praktische tips.
Wat als mijn baby hoge koorts krijgt onder de 2 maanden oud?\
Neem direct contact op met een arts. Baby’s onder 2 maanden hebben nog een heel kwetsbaar immuunsysteem. Vaak wordt aangeraden om bij 38°C rectaal gemeten al een arts te consulteren.
Hoe ga ik om met braken in de auto?\
Stop op een veilige plek, leg je kindje even neer en kalmeer hem of haar. Een koel doekje op het voorhoofd of in de nek kan prettig zijn. Voor meer tips over veilig autorijden kun je ook kijken bij baby in auto. Houd altijd plastic zakjes, vochtige doekjes en een reserve-outfit in de buurt.
Wat als mijn baby oververhit lijkt?\
Zorg dat je baby direct uit de zon gaat, geef kleine slokjes water of melk en zet een ventilator aan (als dat mogelijk is). Is je baby suf, slap of braakt hij? Raadpleeg meteen een arts.