Ik weet hoe intens het kan voelen als je ouderschap combineren met werk probeert en het lijkt alsof er maar geen rustmoment in je dag past. Ik ben vaak wakker geworden met het idee dat ik alles tegelijk moet doen: een baby voeden, een meeting voorbereiden, en tussendoor misschien ook even schoonmaken. Dat kan overweldigend zijn, en ik heb gemerkt dat het helpt om je eerste focus te richten op een realistisch doel. Misschien is dat een vaste werkdag van zes in plaats van acht uur, of het invoeren van één avond in de week waarop je niet werkt. Ground jezelf in iets kleins en haalbaars, zodat je motivatie intact blijft.
Veel ouders zijn geneigd zichzelf te vergelijken met anderen. Ik heb uitvoerig onderzoek gelezen waaruit blijkt dat 66% van werkende ouders te maken heeft met burn-outklachten (gebaseerd op cijfers van Ohio State University). Dat cijfer gaf me in elk geval het besef dat ik niet alleen sta in deze worsteling. Iedereen zoekt naar een manier om werk en gezin draaiende te houden, dus het is niet gek dat we ons soms opgejaagd voelen. Door realistisch te beginnen, neem je alvast wat druk van de ketel.
Erken je emotionele worsteling
Ik merk zelf dat de mentale en emotionele belasting vaak onderschat wordt. Zo is er een onderzoek met ruim 1.400 gezinnen waaruit blijkt dat ouders met hoge werkstress al gauw negatieve impact ervaren in de gezinssfeer. Kinderen merken het als je gestrest bent, en dat geeft soms schuldgevoel. Ik heb dagen gekend waarop ik me schuldig voelde dat ik geen energie meer had om mijn kind voor te lezen, maar wel nog even die ene e-mail de deur uit moest doen.
- Herkenning is stap één: sta stil bij je eigen gedachten. Voel je je uitgeput, schuldig of bezorgd?
- Erken dat ouders overal ter wereld hiermee worstelen.
- Weet dat het prima is om te zeggen “Ik heb het zwaar,” en dat kwetsbaarheid de deur opent naar hulp.
Als ik eerlijk ben, is het grootste cadeau dat ik mezelf kon geven, toegeven dat ik niet altijd alles tiptop onder controle heb. Het werkt bevrijdend. Vanuit die erkenning kun je vervolgens kijken naar praktische oplossingen.
Organiseer steun en kinderopvang
Eén van de meest stresserende aspecten aan werkende ouder zijn, is de vraag: “Wie zorgt voor mijn kind als ik in een meeting zit?” Ik weet dat angstige gevoel maar al te goed. Of je nu thuis werkt of op kantoor, kinderopvang is onmisbaar. Uit diverse onderzoeken blijkt dat organisaties die kinderopvang faciliteren, aanzienlijk minder last hebben van verzuim en verloop. Patagonia, een bekend voorbeeld, heeft dankzij kinderopvang op locatie een 100% retentie van moeders na hun verlof.
Op het moment dat je zowel werk als je kindje regelt, kan het in je hoofd gaan tollen. Hier een paar opties die ik ben gaan verkennen:
- Crèche of kinderopvang: Zeker een veelgebruikte optie. Niet altijd goedkoop, maar wel vast.
- Nanny of gastouder: Iets persoonlijker, en je kind blijft in een vertrouwde huiselijke sfeer.
- Oppas aan huis: Kan duurder zijn dan een crèche, maar geeft maximale flexibiliteit.
- Grootouders, andere familieleden of vrienden: Vaak een warme en vertrouwde omgeving, mits zij de ruimte en tijd hebben.
Die flexibiliteit kan ook zitten in deeltijd werken of jobsharing. Kijk of je werkgever openstaat voor aanpassingen. Steeds meer bedrijven zien in dat flexibele werkvormen tot loyalere werknemers leiden. Experimenteren met compressed hours of telewerken helpt mij bijvoorbeeld om meer tijd met mijn kind door te brengen en toch professioneel actief te blijven.
Leer over flexibele werkvormen
De traditionele 9-tot-5-werkdag is niet meer de enige mogelijke route. Als je, net als ik, meer vrijheid zoekt, is het handig om te weten welke flexibele werkvormen er zijn. Onderstaande tabel geeft een beknopt overzicht van vijf veelgebruikte opties:
| Flexibele werkvorm | Korte uitleg |
|---|---|
| Flextime | Je kiest, binnen bepaalde grenzen, zelf je begin- en einduren. |
| Compressed workweek | Je werkt hetzelfde aantal uren in minder werkdagen (bijv. 4 x 9 uur). |
| Telewerken (thuiswerk) | Je verricht je taken op afstand, vaak vanuit huis of een andere locatie. |
| Jobsharing | Twee collega’s delen samen één fulltime functie. |
| Deeltijd (parttime) | Je vermindert het aantal werkuren per week, vaak in vaste blokken of dagen. |
Ik heb persoonlijk veel gehad aan flextime. Het betekent dat ik het ene moment wat eerder kan starten, zodat ik ’s middags mijn kind uit school kan halen. Of ik begin juist wat later als ik ’s ochtends een lastig opstartend kindje heb. Wat je ook kiest, het helpt om deze mogelijkheden te bespreken met je werkgever. Volgens de grootste studie onder 440.000 ouders in de VS zijn organisaties met dit soort regelingen populairder om bij te werken, en dat geeft je extra onderhandelingsruimte als medewerker.
Vind rust met praktische hulpmiddelen
Soms zit de stress niet alleen in je werk- of gezinsverantwoordelijkheden, maar ook in alle laatjes die nog openstaan in je hoofd. Zelf maak ik graag gebruik van planners en slimme apps die mijn dagen net iets overzichtelijker maken. Op bol.com vind je bijvoorbeeld handige weekplanners en planningtools om je gezinsagenda te structureren. Een digitale agenda die je kunt delen met je partner of oppas is soms een echte lifesaver.
- Kalender-apps: Denk aan Google Agenda of Outlook. Zet alles erin, van een doktersafspraak tot je Zoom-call.
- Takenlijst-apps: Bijv. Todoist of Trello. Splits grote projecten op in kleine stappen.
- Fysieke weekplanner: Een simpel whiteboard kan al rust geven, zeker als je visueel bent ingesteld.
- Timer-technieken: De Pomodoro-methode kan helpen om korte, gefocuste werkblokken in te lassen.
Misschien heb je gemerkt dat een babyfoon met camera handig is, zodat je gerust iets kan afronden terwijl je baby een dutje doet. Er zijn verschillende babyfoons bij bol.com die je via een app op je telefoon kunt checken, zodat je je niet continu zorgen maakt. Zulke praktische hulpmiddelen verlagen de mentale druk en geven je meer ademruimte.
Doorbreek schuldgevoel en stereotypes
Eerlijk is eerlijk, ik heb momenten gekend van knagende schuldgevoelens. Zo’n stemmetje dat fluistert: “Ben ik wel een goede ouder als ik na de werkdag zo moe ben?” Of: “Moet ik niet 24/7 klaarstaan voor mijn gezin?” In sommige culturen draait het ouderschap namelijk geheel rond het kind, terwijl in andere culturen zelfzorg en onafhankelijkheid hoog aangeschreven staan.
Er is bijvoorbeeld een onderzoek dat aangeeft dat in India ouders hun kind vaak onbegrensde speeltijd geven, terwijl Amerikaanse ouders juist sterk inzetten op onafhankelijkheid door de mening van het kind te stimuleren. In Nederland zie ik een combinatie, maar ook hier kampen moeders regelmatig met de “motherhood penalty”: de aanname dat ze minder inzetbaar of minder gemotiveerd zouden zijn dan collega’s zonder kinderen. Vaardigheden als teamwork, efficiëntie en time-management, die je als ouder dagelijks ontwikkelt, worden in onze samenleving helaas nog te weinig gewaardeerd.
Maar je bent niet alleen. Niet-witte vrouwen doen dit 10% vaker: hun baan opzeggen om voor familie te zorgen, wat duidt op extra druk rondom discriminatie en ongelijkheid. Die realiteit kan extra schuldgevoel opwekken, omdat je het gevoel kunt hebben dat je altijd moet kiezen. Ik vind het juist waardevol om te beseffen dat je door te werken óók een voorbeeld geeft. Werken kan dienen als rolmodel voor je kind: dat zelfstandigheid en persoonlijke groei belangrijk zijn.
Gebruik je rechten en verlofregelingen
Toen ik voor het eerst hoorde dat in de meeste Amerikaanse staten geen verplichte vorm van zwangerschaps- of ouderschapsverlof is, was ik verbaasd. In Nederland kennen we een aantal basisrechten als het gaat om betaald ouderschapsverlof, maar afhankelijk van je contract of aantal werkuren kan dat verschillen. Op hete momenten in mijn carrière ben ik erachter gekomen dat je beter van tevoren informeert naar mogelijkheden zoals:
- (Betaald) ouderschapsverlof
- Calamiteiten- of zorgverlof
- Deeltijdwerken of flexibele starttijden
- Collectieve regelingen binnen je bedrijf (bijv. kinderopvangvergoeding)
Ik heb ook geleerd dat sommige werkgevers extra voorzieningen treffen, zoals coachingsessies of een intern forum voor werkende ouders. Zulke groepen creëren een plek waar je ervaringen deelt, tips uitwisselt of gewoon eventjes stoom afblaast. In bedrijven met zo’n employee resource group (ERG) voelen mensen zich vaak meer begrepen en gesteund. Dat resulteert in minder verloop, wat zowel voor werknemers als werkgevers een enorme winst oplevert.
Let op mentale gezondheid
In onderzoek van de International Journal of Human Resources Studies wordt beklemtoond hoe stress en angst bij werkende ouders hun werk-privébalans ernstig kunnen verstoren. Ik herken dat gevoel: je wilt er zijn voor je gezin en tegelijkertijd je deadlines halen. Het risico is dat je in een neerwaartse spiraal terechtkomt, waarin je geen rust pakt totdat je echt opbrandt. Uit dezelfde rapporten blijkt dat 48% van de ouders zich regelmatig compleet overweldigd voelt, terwijl 66% aangeeft continu geldzorgen te hebben.
Ik heb zelf ondervonden dat mentale gezondheid niet alleen over “je goed voelen” gaat, maar ook over hoe je omgaat met je verantwoordelijkheden. Drie suggesties die mij helpen:
- Praat erover. Schakel vrienden, familie of een coach in. Je bent geen supermens; soms heb je een uitlaatklep nodig.
- Creëer mini-pauzes. Neem bewust twee minuten ademhalingsoefeningen als je hoofd vol zit.
- Laat perfectionisme los. Goed genoeg is ook goed. Zeker als je in een drukke fase zit.
Wil je zien hoe andere ouders dat aanpakken? Omgaan met onzekerheid als ouder kan fijne inzichten geven. Zelf lees ik dit soort artikelen soms opnieuw om mezelf eraan te herinneren dat ik niet alles 100% perfect hoef te doen.
Cultuurverschillen en opvoedstijlen
De manier waarop jij je kinderen grootbrengt, kan veranderen hoe je werk en ouderschap ervaart. Neem bijvoorbeeld de Noorse traditie om je baby in de winter buiten te laten slapen: dat wordt in andere landen gezien als ondenkbaar, maar in Noorwegen is het de norm. Ook Italianen laten hun kinderen soms al op jonge leeftijd een slokje wijn proeven aan tafel, vanuit het idee dat het onderdeel is van de cultuur om samen te eten en drinken.
Het laat zien dat er niet één universele manier is om te voeden en op te voeden. De kern is dat je bewust bent van wat werkt voor jouw gezin en je daarmee zelfverzekerd voelt. Wil je meer te weten komen over hoe je jouw baby kunt vormen in een bepaalde richting, dan is zachte opvoeding baby misschien interessant. En als je nog maar net ontdekt dat al die adviezen elkaar tegenspreken, kan wanneer begin je met opvoeden baby helpen om je timing en aanpak helder te krijgen.
Maak ruimte voor quality time
Ik ben erachter gekomen dat je brein soms denkt dat quality time iets groots moet zijn. Een duur uitje of een lang weekend weg, terwijl je er misschien de energie niet eens voor hebt. Maar kleine momenten werken ook. Een kwartiertje samen lezen, even dansen op muziek in de woonkamer, of een mini-picknick bij jullie in de achtertuin. Korte, fijne momenten zorgen soms voor een verrassend diep contact met je kind.
- Doe eenvoudige spelletjes: liedjes zingen, blokken stapelen, kiekeboe spelen.
- Neem samen een kookmoment: laat je kind stiekem wat roeren of snuffelen aan ingrediënten.
- Ga eens naar een kleine speeltuin om de hoek, in plaats van een dag vol drukte.
Dit soort kleine activiteiten verlagen je stress, omdat ze je herinneren aan waarom je het allemaal doet. Ook wanneer je een drukke baan en deadlines hebt, helpt het dat je kind je ook als een vrolijke, aanwezige ouder ziet. Er zit veel kracht in “samen even lachen” aan het einde van een hectische dag.
Spreek je uit naar je omgeving
Misschien ken je het gevoel dat je alles in je eentje moet oplossen. Ik heb lang gedacht: “Ik doe dit wel zelf, ik wil geen last zijn voor anderen.” Maar geloof me, je doet niemand een plezier door je stress op te kroppen. Heb je een partner? Organiseer dan regelmatig een moment waarin jullie de week doorspreken, inclusief kansen om taken eerlijk te verdelen. Dit is niet alleen bevorderlijk voor jullie eigen situatie, maar onderzoek suggereert ook dat baby’s sociaal beter gedijen als beide ouders actief deelnemen aan routines, zoals gezamenlijke maaltijden.
Hetzelfde geldt voor je werkgever of leidinggevende. Wees zo open als je kunt over je grenzen en behoeften. Sommige bedrijven hebben geen idee dat medewerkers thuis worstelen. Door je uit te spreken en met oplossingen te komen, kun je samen kijken naar wat er mogelijk is. En als je voelt dat jouw organisatie geen gehoor geeft, is het misschien tijd om te onderzoeken of een andere functie of werkplek beter past. Ik weet dat zo’n stap spannend is, maar je geluk als ouder is onbetaalbaar.
Houd rekening met financiën
Zeker als je parttime wilt werken of kinderopvang moet betalen, is het onvermijdelijk om na te denken over je budget. Ik moest in het begin ook flink puzzelen om uit te vogelen hoe ik met twee parttime-inkomens rondkwam. Toch blijkt dat 66% van de ouders zich ernstig zorgen maakt over geld, wat stress kan veroorzaken in het dagelijkse gezinsleven. Dat herken ik zo goed: je wilt het beste voor je kind, maar de rekeningen komen ook binnen.
Sommige ouders kiezen ervoor om hun carrière tijdelijk op pauze te zetten. Dat kan prima werken als je een spaarpotje hebt of als je partner voldoende verdient, maar wees je bewust van de lange termijn: je pensioenopbouw stagneert, je verliest wellicht werkervaring, en het kan moeilijk zijn om later weer in te stromen. Er bestaat ook een “moederschapspenalty,” waarbij moeders structureel minder verdienen na een periode thuis. Denk dus strategisch na over wat jouw ideale balans is tussen werken en thuisblijven.
Neem je rustmomenten serieus
Eerlijk, ik heb me weleens schuldig gevoeld als ik vijf minuten extra onder de douche bleef staan, puur omdat ik even op adem wilde komen. Het voelt egoïstisch, maar het is zo belangrijk om je eigen batterij op te laden. Als jij leegloopt, heeft niemand daar baat bij, zeker je kind niet. Het is net als het zuurstofmasker in het vliegtuig: eerst doe je je eigen masker op, daarna help je anderen.
Kleine momenten van me-time kunnen ervoor zorgen dat je volhoudt:
- Luister ’s avonds in bed tien minuten naar rustgevende muziek voor je in slaap valt.
- Drink bewust een kop thee in de tuin of bij het raam, zonder je telefoon.
- Vraag je partner, vriend(in) of familielid om even op de baby te passen. Geen schaamte.
Veel moeders (en vaders) ervaren het als “luxe” om tijd voor jezelf te nemen. Maar in feite is het essentieel, zeker als je op de lange termijn stabiel en gelukkig op de werkvloer wilt verschijnen. Zelfzorg is dus geen overbodige luxe, maar een investering in jezelf en je gezin.
Ga flexibel om met routines
Iedereen die ooit een baby heeft gehad, weet: kinderen zijn meester in het doorbreken van elke planning. Net als je denkt “Yes, we hebben een lekker ritme,” komt er een tandje door, of wordt je kind verkouden, en sta je weer midden in de nacht op. Dat is al vermoeiend op zich, laat staan als je de volgende ochtend moet presenteren op je werk. Ik heb geleerd niet te strikt te zijn tegen mezelf. Een schema is mooi, maar het leven met kleintjes is nu eenmaal grillig.
- Bepaal wat echt heilig is in je dag: misschien is dat een vaste bedtijdritueel of een bepaalde eetmoment.
- Laat de rest wat losser.
- Wees niet bang om een keer een oppas last-minute in te schakelen, of om je manager te zeggen dat je een uurtje later inlogt.
Wil je tips over hoe je ritme in het leven van je baby kunt brengen, dan kun je dagritme baby bekijken. Hier vind je ideeën om een voorspelbaar patroon te creëren, zonder jezelf klem te zetten in een strak schema.
Draag zorg voor je relatie en sociaal leven
Het kan lastig zijn om je sociale kring te onderhouden als je ’s avonds eigenlijk alleen nog maar wilt slapen. Ik heb momenten gehad dat ik me schuldig voelde omdat ik een verjaardagsfeest oversloeg, of geen energie had om nog te blijven kletsen na een lange werkdag. Tegelijkertijd merkte ik dat ik echt opbloei als ik af en toe wél investeer in vrienden of in mijn partner. Een sterke sociale cirkel geeft steun, humor, en soms ook heel praktische hulp als het nodig is.
- Plan af en toe een “date night” of een avondje uit met vrienden.
- Vraag familie en vrienden om hulp, bijv. oppas of het meenemen van een maaltijd.
- Deel ervaringen met andere ouders, offline of online. Gewoon om te beseffen dat je niet de enige bent.
Sommige bedrijven organiseren meet-ups voor ouders, of je kunt zelf een groepje vormen. Ik zit in een appgroepje van vier werkende ouders in de buurt, en we wisselen regelmatig tips uit of nemen elkaars kinderen mee op een speelafspraakje. Zulke netwerken zijn goud waard en voorkomen dat je je afsluit van sociale contacten.
Overweeg culturele inspiratie
Ik vind het altijd inspirerend om te kijken hoe ouders in andere landen hun werk-privébalans aanpakken. In Singapore bijvoorbeeld kwamen gezinnen tijdens de COVID-19-lockdowns in een nieuwe realiteit terecht: ouders werkten thuis terwijl ze voltijd voor hun kinderen moesten zorgen. Sommige ouders pasten hun workflow aan door blokken van twee uur werken af te wisselen met een uur kinderactiviteiten. Anderen gebruikten spousal support intensiever dan ooit.
Het onderzoek naar die periode liet zien dat ongeveer twee derde van de gezinnen nog redelijk sterk in hun schoenen stond, terwijl andere gezinnen aangaven een zwakke of matige balans te hebben. Het laat zien dat er geen uniforme aanpak is, maar dat creativiteit en solide partner- of werkgeversteun echt het verschil kunnen maken.
Besef dat er geen perfecte aanpak bestaat
Mijn grootste inzicht in het hele proces van werk en gezin balanceren is dat er geen universele handleiding is. Je kunt wel degelijk lessen leren van andere culturen, andere ouders of wetenschappelijke studies, maar uiteindelijk zijn jij en je kind uniek. Misschien past deeltijdwerk even goed bij je, misschien niet. Misschien is kinderopvang juist stressvol voor je, of juist een enorme verlichting. Het vraagt soms om uitproberen, ervaringen opdoen en je plan bijstellen.
Ik probeer dan te onthouden: “Ik doe dit stap voor stap,” en dat is iets waarvan ik merk dat veel andere ouders zich erin herkennen. Soms voelt het alsof je faalt omdat je kind een driftbui heeft, of omdat je thuisfront niet op rolletjes loopt. Maar als ik iets geleerd heb, is het dat niemand onfeilbaar is. Er zijn dagen waarop je denkt: “Yes, alles ging soepeltjes,” en er zijn dagen waarop je iets eerder opgeeft en de afwas laat staan. Waar mogelijk kun je extra tips halen uit opvoeding baby, om je baby liefdevol te begeleiden zonder je helemaal gek te maken van de stress.
Koester je eigen ontwikkeling
Naast al die praktische zaken, vind ik het cruciaal om ruimte te laten voor mijn eigen persoonlijke groei. Misschien wil je een online cursus volgen, een nieuwe hobby oppakken, of simpele dingen doen als een boek lezen voor je eigen plezier. Ook daarin zit een stukje zelfzorg: je identificeert je niet alleen als ouder of werknemer, maar je blijft jezelf zien als een persoon met eigen doelen en dromen.
Het helpt ook je kind, omdat je zo toont dat men het leven verrijkt met verschillende interesses. Je laat zien dat persoonlijke groei een doorlopend proces is en dat je niet ‘klaar’ bent als je eenmaal kinderen hebt. Die houding geeft je kind later mogelijk ook het vertrouwen om te ontdekken waar zijn of haar eigen passies liggen.
Laat perfectionisme varen en vier kleine successen
Telkens als ik merkte dat ik de lat véél te hoog legde, eindigde ik gefrustreerd. Onlangs had ik mezelf voorgenomen om een uitgebreid biologisch diner te koken, terwijl ik wist dat ik die dag vier vergaderingen had en mijn kind een ziekenhuiscontrole. Dat werd dus stress, en niemand werd er gelukkig van.
Nu werk ik met een simpel systeem: ik kies elke dag één of twee concrete doelen (zoals: “Speeltijd met mijn baby van een halfuur,” of “Mezelf trakteren op een kop koffie met een vriendin”), en als die doelen behaald zijn, vier ik dat bewust. Ik geef mezelf intern een schouderklopje en benoem wat goed ging. Het klinkt klein, maar het maakt écht verschil. Je hoeft geen enorme to-read-lijst of to-do-lijst volmaakt te hebben om succesvol te voelen. Eén stap is genoeg om je dag een positieve draai te geven.
- Vier bijvoorbeeld dat je die overvolle mailbox hebt opgeschoond.
- Vier dat je baby vrolijk in bad ging terwijl jij er toch bij was met je aandacht.
- Vier dat je jouw online meeting hebt doorstaan, ook al was je kindje halverwege aan het huilen.
Al die kleine overwinningen bouwen op tot een gevoel van voldoening en veerkracht.
Laatste gedachte
Ik weet als geen ander dat het een uitdaging blijft om ouderschap en zakelijke ambities in balans te brengen. Soms voelt het alsof je steeds alle ballen in de lucht moet houden, en je bent bang dat er eentje valt. Maar onthoud dat je niet alleen op deze weg bent. Er zijn wereldwijd ontelbare ouders die dezelfde twijfels doormaken en dezelfde aanpassingen doen om hun kinderopvang te regelen en nog steeds te verschijnen op hun werk.
Het helpt om te blijven communiceren: met jezelf, met je partner, met je werkgever. Leg de lat niet te hoog, wees flexibel en sta open voor nieuwe oplossingen. En vooral: blijf vriendelijk voor jezelf. Je doet je best, en daar mag je trots op zijn. Soms is “goed genoeg” heel goed, omdat het ruimte laat voor de warmte en liefde die je kind nodig heeft, terwijl jij ook groeit in je carrière. Dat is waar het uiteindelijk om draait.