Ik weet hoe het voelt als je dreumes niet wil slapen. Je zit daar, midden in de nacht, terwijl je denkt: “Moet ik nu echt wéér opstaan?” Het kan behoorlijk uitputtend zijn, en soms voelt het alsof er geen einde aan komt. Toch ben ik ervan overtuigd dat er manieren zijn om je kleintje te helpen beter in slaap te vallen. In deze blog deel ik mijn eigen ervaringen en tips, op een manier die je hopelijk het gevoel geeft dat ik naast je zit aan de keukentafel. Laten we het samen aanpakken, stap voor stap.
Herken de signalen van slaapproblemen
Ik wil eerst kijken naar hoe je kunt herkennen dat je dreumes slaapproblemen heeft. Soms is het overduidelijk: je kleintje komt steeds uit bed, begint te huilen zodra je de kamer uitloopt, of valt pas véél later in slaap dan de bedoeling was. Maar er zijn ook subtielere signalen:
- Je dreumes slaapt niet door of wordt vaker wakker dan normaal.
- Je merkt dat hij of zij ‘s ochtends erg moe is of overdag extreem hangerig doet.
- Er is veel weerstand tijdens het naar bed brengen, zoals huilen, schreeuwen of niet mee willen werken bij de pyjama.
Bij jonge kinderen komt dit vaker voor dan je misschien denkt. Onderzoek laat zien dat 20 tot 30 procent van baby’s en dreumesen regelmatig slaapproblemen heeft. En ongeveer 42 procent van de ouders van jonge kinderen ervaart flinke weerstand rond bedtijd. Dat betekent dat je niet de enige bent die hiertegenaan loopt. Ik vind het zelf altijd een geruststellend idee om te weten dat andere ouders precies in hetzelfde schuitje zitten.
Toch kan het behoorlijk vervelend zijn als je zelf ook moe bent en snakt naar een beetje nachtrust. Misschien merk je dat je na een gebroken nacht minder energie hebt om overdag met je kind te spelen of dat je prikkelbaar reageert in situaties waar je normaal kalmer zou blijven. Dat is volkomen menselijk. Onze dreumesen vragen nu eenmaal veel aandacht, en slaap is een belangrijk onderdeel van hun gezondheid.
Mij heeft het geholpen om eerst te erkennen dat het “niet willen slapen” van een dreumes vaak te maken heeft met factoren als:
- Ontwikkelingssprongen.
- Verandering in het slaapritme (bijvoorbeeld het laten vallen van een dutje).
- Overmatige prikkels in de avond (tv, fel licht).
- Gebrek aan een vast, voorspelbaar bedtijdritueel.
Door te kijken welke factoren voor mijn kind van toepassing waren, kon ik gerichter te werk gaan. In de volgende secties deel ik hoe ik stap voor stap een rustiger slaapmoment heb bereikt. Misschien zit er iets bij dat jou en je kindje ook kan helpen.
Begrijp waarom je dreumes niet wil slapen
Ik merkte dat er meerdere redenen kunnen spelen waarom een dreumes niet wil slapen. Voordat je naar praktische oplossingen grijpt, is het handig te weten wat er aan de hand is. Dit kan per kind verschillen, maar meestal speelt een combinatie van de volgende factoren:
- Overgangsfases: Dreumesen maken grote ontwikkelingssprongen. Ze leren lopen, praten, zelf eten en worden steeds zelfstandiger. Dit kan veel energie vragen en soms tot onrust leiden, vooral in de nacht.
- Omgevingsprikkels: Een te drukke avondroutine, harde geluiden of fel licht kunnen de slaap verstoren. Ook te veel schermtijd voor bedtijd verstoort bij veel kinderen het natuurlijke slaappatroon.
- Onvoldoende rustmomenten overdag: Als je dreumes overdag weinig rust krijgt, kan dat ‘s avonds tot oververmoeidheid leiden. Dan valt in slaap komen soms juist extra zwaar.
- Angst of verlatingsangst: Sommige kinderen vinden het spannend om alleen te zijn in bed en raken van streek als jij de kamer uitloopt. Als je kleintje vaak huilt zodra je weggaat, zou er verlatingsangst dreumes kunnen spelen.
- Gebrek aan routine: Een consequente bedtijdroutine is van groot belang om de overgang van spelen naar slapen beter te laten verlopen. Onderzoek toont aan dat kinderen met een vaste routine sneller in slaap vallen en langer doorslapen.
Het hielp mij om te beseffen dat ik mijn dreumes hier niet mee moest “straffen.” Want vaak reageerde ik gestrest wanneer hij weer niet wilde slapen. Alleen, een boze toon of haastig gedrag maakt de rust nog verder weg. Kortom, een dreumes wil niet slapen door allerlei redenen – het is geen onwil, maar vaker een ongemak of onzekerheid. Als je begrijpt waar die weerstand vandaan komt, kun je het ombuigen naar positieve slaapmomenten.
Creëer een kalm slaapritueel
Ik was zelf nogal eens geneigd om in de avond nog gauw allerlei klusjes te doen, waardoor de sfeer soms chaotisch was. Maar als ik eerlijk ben, had mijn zoon juist baat bij een rustige aanloop naar bedtijd. Vandaar dat ik een simpel slaapritueel heb ingevoerd. Dit zijn de kernstappen die voor mij werkten:
- Bekende volgorde: Ik hou elke avond dezelfde volgorde aan, bijvoorbeeld: rustig spelen – pyjama aan – tanden poetsen – voorlezen – knuffel – in bed.
- Gedimde lichten: Ik zorg dat vanaf een halfuur voor bedtijd de lampen in huis wat gedempt zijn. Dat kan met een kleine schemerlamp, of door de hoofdverlichting uit te doen.
- Geen schermen: Ik vermijd schermtijd in het laatste uur voor bedtijd. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat fel licht van telefoons, tablets of tv’s het natuurlijke slaap-hormoon (melatonine) kan onderdrukken.
- Voorlezen of zingen: Ik ben echt fan geworden van voorlezen. Veel kinderen vinden het heerlijk om eventjes knus tegen je aan te liggen en zo kalmer te worden. Zing daarna bijvoorbeeld een rustig liedje.
- Aai over de bol: Juist dat kleine ritueel van even een knuffel, een zoen en ‘welterusten’ kan je dreumes een gevoel van veiligheid geven.
Hun hoofdje raakt zo langzaamaan in de “slaapmodus.” Uit onderzoek blijkt dat kinderen met een regelmatig bedtijdritueel minder lang wakker liggen, minder vaak ‘s nachts wakker worden en zich overdag beter kunnen concentreren. Het hoeft niet heel uitgebreid of ingewikkeld te zijn – juist de herhaling en voorspelbaarheid maken het krachtig.
Handige tip: betrek je dreumes
Soms wilde mijn kind graag meehelpen, bijvoorbeeld met het uitkiezen van het verhaaltje of het klaarleggen van zijn pyjama. Ik liet hem soms zelfs het nachtlampje zelf aandoen. Dat maakt een kind trots en geeft het gevoel dat ze zelf controle hebben. En als ze wat ouder zijn, wordt het avondritueel iets wat jullie samen doen, in plaats van iets dat “opgelegd” voelt.
Zorg voor een fijne slaapomgeving
Een dreumes wil niet slapen als de slaapkamer niet comfortabel aanvoelt. Dat kan gaan over te veel licht, een te warme kamer of rommel waardoor de omgeving onrustig is. Ik let altijd op:
- Temperatuur tussen 18 en 20 graden.
- Een rustige sfeer in de kamer, zonder harde muziek.
- Eventueel een nachtlampje dat zacht licht geeft.
- Een fijn bed of ledikant, aangepast op de leeftijd.
Bij het inrichten van de slaapkamer let ik op zachte kleuren en niet te veel afleiding. Kinderen kunnen snel afgeleid raken door felgekleurde speelgoedbakken of lawaaierige apparaten. Indien je binnenkort twijfelt of je kind al toe is aan een peuterbed, kijk dan vooral naar hoe vaak hij of zij uit het ledikant probeert te klimmen. Veiligheid gaat voor alles. Maar als de tijd rijp is voor een ‘groot bed,’ kan dat in sommige gevallen hun slaaproutine verbeteren (al brengt het ook nieuwe uitdagingen met zich mee).
Kleine checklist voor de slaapkamer
- Zorg dat de gordijnen goed verduisteren.
- Gebruik een vertrouwde knuffel of dekentje voor geborgenheid.
- Houd de kamer vrij van schermen (geen tv of tablet).
- Ventileer de kamer kort voor het slapengaan voor frisse lucht.
Door een comfortabele en rustige slaapomgeving te creëren, kan je dreumes letterlijk en figuurlijk makkelijker tot rust komen. Let op dat niet elk kind hetzelfde nodig heeft: sommigen slapen beter met een nachtlampje, terwijl anderen absoluut donkerte willen.
Zet handige hulpmiddelen in
Ik ontdekte dat er een paar hulpmiddelen zijn die je kunnen helpen om die slaaproutine net iets soepeler te maken. Op bol.com vind je bijvoorbeeld allerlei items die je rustig kunt uitproberen:
- Zachte projectielampjes: Deze lampjes projecteren bijvoorbeeld sterretjes op het plafond. Ze kunnen helpen om de sfeer te kalmeren.
- White noise machine: Een apparaat dat een constant rustgevend geluid produceert. Mijn zoon sliep echt dieper met zo’n achtergrondgeluid, omdat het andere geluiden maskeert (bijvoorbeeld verkeer buiten).
- Slaaptrainer-klok: Vooral handig als je dreumes al wat ouder is en een beetje weet wat kleuren of symbooltjes betekenen. Zo’n klok geeft met een plaatje aan wanneer het “slaaptijd” is en wanneer het ochtend is.
Zelf vind ik vooral zo’n white noise apparaat heel nuttig. Bij mijn kind bleek het een verschil van dag en nacht. Omdat we in een drukke buurt wonen, hoorde hij ‘s avonds vaak geluiden van buiten, wat hem alert hield. Met zo’n constant ruisgeluid in de achtergrond werd hij minder vaak wakker.
Natuurlijk is ieder kind anders. Dus probeer eens één hulpmiddel uit en kijk of het werkt. Er is geen garantie dat alles meteen dé oplossing geeft, maar het is de moeite waard om bepaalde producten in huis te halen. Vaak kun je redelijk snel merken of het effect heeft.
Houd rekening met het dagritme
Ik leerde al vrij snel dat een dreumes wil niet slapen als het dagritme niet prettig is. Als kinderen overdag te weinig beweging of juist te weinig rustmomenten krijgen, kan dat hun nachtrust beïnvloeden. Let dus op dingen als:
- Genoeg frisse lucht en speelruimte overdag, zodat je kind zijn energie kwijt kan.
- Niet te laat op de dag dutjes, want dan raakt de slaaptijd in de war.
- Eetmomenten goed verspreiden, zodat je dreumes niet hongerig of juist overvol naar bed gaat.
Persoonlijk vond ik het fijn om rond dezelfde tijd te lunchen en daarna een dutje in te lassen. Als dat dutje te lang duurt, kan het wel invloed hebben op de bedtijd ‘s avonds. Soms moet je dus experimenteren met hoe lang of hoe laat zo’n middagslaapje mag duren. En merk je dat je kind ‘s avonds stuitert? Dan kan het zijn dat de middagslaap te lang was, of dat hij of zij ‘s avonds nog te druk speelt vlak voor bedtijd.
Tabel: voorbeeld dagindeling
| Tijdstip | Activiteit |
|---|---|
| 07:00 | Opstaan, ontbijt |
| 09:30 | Snack / fruitmoment |
| 12:00 | Lunch |
| 12:30 – 14:00 | Slaapje (indien nodig) |
| 14:30 | Speelmoment buiten |
| 17:30 | Avondeten |
| 18:30 | Rustig spelen / bad |
| 19:00 | Pyjama aan, verhaaltje |
| 19:30 | Bedtijd |
Deze tabel is slechts een voorbeeld. Inmiddels weet ik dat ieder kind anders is. Probeer je eigen dagritme aan te passen op de behoeften van jouw dreumes. Sommige kinderen hebben twee dutjes nodig, anderen nog maar één, en sommige (vooral rond de twee jaar) willen zelfs helemaal niet meer slapen overdag. Wil je meer weten over hoe de ontwikkeling van je kind verloopt, dan kun je altijd een kijkje nemen bij baby dreumes peuter kleuter.
Pak verlatingsangst en bedtijdstress aan
Soms is de reden dat je dreumes niet wil slapen gebaseerd op angst of stress. Dit kan verlatingsangst zijn, maar ook een algemene spanning rondom het naar bed gaan. Ik merkte dat mijn kind vaak huilde zodra ik de kamer uitliep. Om dat te doorbreken, probeerde ik het volgende:
- Geruststellende woorden: Ik legde hem uit dat ik in de buurt was en dat alles goed was. Ook al is een dreumes nog jong, een kalme stem kan wonderen doen.
- Even terugkomen (in het begin): Soms kwam ik na één minuut rustig even terug om te laten zien dat ik hem niet vergeten was. Maar ik maakte het bezoekje kort en zakelijk: “Ik ben er nog. Welterusten.”
- Object voor troost: Ik gaf hem een vaste knuffel, waarmee hij zich veiliger voelde. Ook benoemde ik die knuffel: “Beer let op je, net als ik.”
Op die manier leerde hij langzaam vertrouwen te krijgen dat ik écht niet zomaar zou verdwijnen. Het is belangrijk om hierin consistent te zijn. Als je soms uitgebreid blijft praten ‘s nachts, en soms niet, kan dat verwarrend werken. Daarom hield ik een vaste aanpak: een korte check, een geruststellend woord, en dan weer weg. Uiteindelijk werd het huilen minder en ging hij ontspannen slapen.
Bedenk ook dat een dreumes die overdag een stressvolle periode heeft gehad (bijvoorbeeld een nieuw broertje gekregen of een andere grote verandering) meer moeite kan hebben met inslapen. In zulke tijden is wat extra troost en aandacht voor zijn gevoelens juist nodig, zodat de spanning niet met hem meegaat naar bed.
Wees geduldig en consistent
Ik vind het soms best lastig om met een duidelijke lijn te blijven opvoeden, vooral als ik zelf moe ben. Toch is consistentie in de aanpak heel belangrijk. Kinderen voelen het direct aan als je de ene avond streng bent (“Nu écht slapen!”) en de volgende avond denkt: “Ach, hij mag wel opblijven.” Die wisselende signalen kunnen ervoor zorgen dat een dreumes wil blijven testen wat er wel of niet kan.
Nu zeg ik niet dat je nooit mag afwijken van de routine. Want in het weekend of bij opa en oma is het logisch dat de bedtijd een beetje verandert. Maar probeer in grote lijnen vast te houden aan:
- Een vaste bedtijd (bijvoorbeeld rond 19:30 of 20:00).
- Een vergelijkbaar ritueel (pyjama, tandenpoetsen, voorlezen).
- Duidelijke grenzen: als je zegt “We lezen één boekje,” lees dan ook echt één boekje.
Mijn ervaring is dat mijn kind daardoor weet wat hij kan verwachten. Na een paar avonden begon hij te beseffen dat we niet eindeloos doorgaan met verhaaltjes, en dat “in bed blijven” betekent dat het ook echt slaaptijd is. Dat gaf hem rust, en het gaf mij ook iets meer kalmte.
Slaapklets: een speelse aanpak
Voor wat oudere dreumesen kun je er ook een klein moment van maken om de dag door te spreken. Ik vraag dan even: “Wat vond je vandaag leuk?” of “Wie heb je gezien?” Dat kan helpen om een kind te laten ontladen voor het slapengaan. Je bouwt dan een mini-gesprekje in. Merk je dat je dreumes te hyper wordt van veel praten, houd het dan kort. Maar door even 2 minuten te kletsen, geef je het gevoel van “afronden” van de dag.
Beste tips voor snelle hulp
Ik weet dat sommige ouders weinig tijd hebben en meteen willen weten wat nou écht werkt. Daarom hier een snelle checklist:
- Creëer een vast schema: Eten, dutten en slapen op ongeveer dezelfde tijden.
- Rustige avond: Dim lichten, geen wilde spelletjes, geen tv of tablet in het laatste uur.
- Kort en duidelijk bedtijdritueel: Pyjama, tandenpoetsen, voorlezen, knuffel, slapen.
- Beweeg overdag: Laat je dreumes lekker rennen en springen, zeker in de buitenlucht.
- Check de slaapomgeving: Niet te warm, niet te licht, niet te druk.
- Wees lief maar standvastig: Geef een geruststellend woord, maar blijf bij je grenzen.
- Probeer hulpitems: Denk aan een white noise machine of een zachte nachtlamp projector.
Dit lijstje heb ik vaak voor ogen gehouden. Het helpt me om niet te verdwalen in allerlei adviezen. Verder kun je ook kijken naar dreumes slaapt niet door als je merkt dat doorslapen het grootste probleem is. Als het huilen ‘s nachts aanhoudt, kan er iets anders spelen, zoals een lichamelijke oorzaak of een andere onderliggende reden (o.a. allergieën, astma, oorontstekingen). Raadpleeg dan een huisarts als je twijfelt.
Aanbevelingen voor bol.com producten
Door de tijd heen bedacht ik dat sommige items de nachten écht makkelijker kunnen maken. Hier zijn mijn persoonlijke favorieten:
- White noise apparaat: Een apparaat zoals de “MyBaby Sound Spa” kan rustgevend ruisgeluid of natuurgeluid afspelen. Veel kinderen, waaronder mijn zoon, slapen hier beter door omdat achtergrondgeluiden minder opvallen.
- Nachtlampje met sensor: Bijvoorbeeld een automatisch nachtlampje dat aangaat als het donker wordt, met een zacht, warm licht. Zo is het niet helemaal donker, wat de angst kan verminderen.
- Slaaptrainer-klok: Handig als je dreumes al een beetje kleuren snapt. De klok geeft aan wanneer het tijd is om op te staan. Zo voorkom je dat hij of zij om 05:00 uur al naast je bed staat.
- Zwevende boekenplank: Klinkt misschien gek, maar ik vind het ideaal om bedtijdboekjes dichtbij te hebben. Dan kun je makkelijk samen een boek pakken. Deze plankjes zijn op bol.com vaak heel betaalbaar en je hoeft niet te graven in een kast.
Mijn tip is om met kleine stappen te beginnen. Soms zijn één of twee nieuwe hulpmiddelen al genoeg om een verschil te maken. En als je dreumes gevoelig is voor mooie plaatjes op het plafond, kun je een projector proberen. Luister ook een beetje naar wat jouw kind leuk vindt. De een reageert beter op een muziekmobiel, de ander juist niet.
Rustig volhouden zonder einde
Ik noem het expres “zonder einde,” want er is eigenlijk geen vast eindpunt. Onze kinderen blijven zich ontwikkelen, en het slaapgedrag verandert mee. Een dreumes die nu niet wil slapen, kan over twee weken thrilled zijn met het slaapritueel, maar een paar maanden later ineens weer protesteren als hij een nieuwe fase ingaat. Ik probeer er altijd realistisch in te blijven:
- Soms is er een terugval, bijvoorbeeld door ziekte of een nieuwe mijlpaal zoals leren lopen.
- Blijf alert op veranderingen in het dagritme, zoals het stoppen met middagslaapjes.
- Stel je eigen verwachtingen bij. Perfecte nachten bestaan bijna niet.
- Vergeef jezelf als je een avondje toegeeft omdat je zelf doodmoe bent.
Ik heb geleerd dat elke ouder af en toe worstelt. Dat is normaal, en het maakt je geen slechte ouder. Je dreumes wil niet slapen? Dat kan morgen alweer anders zijn. Blijf de methode zoeken die bij jullie past, want elk gezin is net iets anders. Maar door consequent te blijven, een warme, rustige sfeer te creëren rond bedtijd en je kind te betrekken in het ritueel, vergroot je de kans op meer ontspannen nachten.
Ik hoop dat mijn ervaringen en tips je een gevoel geven van: “Oké, ik sta er niet alleen voor.” Voor mij was dát de grootste opluchting, beseffen dat ik niet de enige was die weleens uitgeput raakte van slapeloze nachten. En geloof me, kleine aanpassingen in de routine kunnen echt een groot verschil maken in hoe je dreumes de nacht in gaat. Je verdient die nachtrust en je kind heeft die rust net zo hard nodig voor alle groei- en leerprocessen. Ik duim voor rustige nachten!