Hoe lang borstvoeding geven? - Baby Peuter Kleuter Plaza

Ik hoor die vraag vaak: “Hoe lang borstvoeding geven?” En eerlijk gezegd heb ik me dit ook meerdere keren afgevraagd. In het begin voelde ik me wat onzeker. Ik dacht: moet ik me aan een strikte termijn houden, of bepaal ik het helemaal zelf? Om eerlijk te zijn is er niet één magisch getal dat voor iedereen geldt, maar we hebben wél waardevolle richtlijnen van specialisten. Bovendien heeft iedere moeder en iedere baby z’n eigen ritme. Ik nodig je uit om het rustig met me door te nemen. Ik zal mijn persoonlijke inzichten delen, plus wat ik heb geleerd van officiële bronnen en andere mama’s om me heen. Samen zoeken we de balans die bij jou past.

Wat ik ga bespreken? We duiken eerst kort in de algemene adviezen en welke factoren bepalen hoe lang borstvoeding geven verstandig is. Daarna denk ik met je mee over hoe je kunt overstappen op vaste voeding, hoe je het aantal voedingen slim kunt aanpassen en hoe je aanvoelt of jouw kleine voldoende drinkt. Tot slot geef ik antwoord op wat veelgestelde vragen die kunnen helpen om praktischer en relaxter met borstvoeding om te gaan. Ik weet hoe overweldigend het kan aanvoelen, en ik ben er om je gerust te stellen: je hoeft het niet alleen te doen. Dus laten we op een ontspannen manier deze reis doorlopen, terwijl we samen ontdekken wat werkt voor jou en je baby.

Hoe lang wordt borstvoeding aanbevolen?

Als je kijkt naar officiële adviezen, dan kom je steeds dezelfde kernpunten tegen:

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) raadt aan om de eerste 6 maanden exclusief borstvoeding te geven. Daarna is het advies om borstvoeding voort te zetten tot de leeftijd van 2 jaar of langer, gecombineerd met aanvullende voeding.
De American Academy of Pediatrics (AAP) gaat grotendeels met de WHO mee. Zij adviseren ook ongeveer 6 maanden exclusief voeden, en daarna doorgaan met borstvoeding naast vaste voeding tot minstens 12 maanden, en liefst tot de peuterfase als moeder en kind dat wensen.

Voor veel ouders klinkt “2 jaar of langer” best indrukwekkend. In sommige culturen is dit doodnormaal, terwijl het in andere culturen minder gebruikelijk is. Persoonlijk vond ik het geruststellend om te weten dat er een brede marge is. Je hoeft echt niet plots na 6 of na 12 maanden te stoppen als jij en je kindje daar geen zin in hebben.

Naast de globale richtlijnen zijn er ook cijfers die laten zien hoe deze adviezen in de praktijk al dan niet worden nageleefd. Zo initieert in de Verenigde Staten gemiddeld 84% van de moeders borstvoeding bij de start, maar het aantal dat doorvoedt tot 12 of 24 maanden daalt daarna flink. Wereldwijd zie je grote verschillen: in sommige regio’s in Afrika en Azië is bijna elke moeder nog aan het voeden na 6 maanden, terwijl in Europese landen de duur snel afneemt. Mij helpt het om te beseffen dat dit heel cultuurgebonden is, en dat ik me dus niet gek hoef te voelen als ik langer voed dan mijn buurvrouw of juist eerder stop dan een vriendin.

Factoren die de duur beïnvloeden

Naast deze algemene richtlijnen spelen allerlei persoonlijke factoren een rol. Misschien ben je weer vroeg aan het werk, ben je lichamelijk herstellende of heb je gewoon moeite met het borstvoedingsproces. Deze aspecten kunnen maken dat je de borstvoeding wilt inkorten of juist verlengen:

Werk- en gezinsomstandigheden: Soms is kolven op je werk mogelijk en soms niet. Misschien helpt thuiswerken je om voeden langer vol te houden.
Eigen gezondheid: Als je je niet fit voelt, kan borstvoeding geven zwaar zijn. Denk aan medicijngebruik of complicaties na de bevalling.
Verschil in baby’s behoeftes: De ene baby drinkt sneller en efficiënter dan de andere. Dat kan invloed hebben op hoe je de voedingen indeelt.
Culturele en sociale omgeving: Van oudsher hebben sommige culturen uitgebreide borstvoedingstrajecten. Andere landen hanteren juist abrupte overgangen naar fles- en vaste voeding.

Ook de mening van je omgeving kan meespelen. Ik heb gemerkt dat opmerkingen als “Voed je nu nóg?” of “Ben jij al gestopt?” ongemerkt druk kunnen zetten. Maar uiteindelijk gaat het erom wat voor jou en jouw baby werkt. Deskundige adviezen bieden een richtlijn, maar binnen die marge is er veel ruimte om je eigen koers te varen.

Overgang van volledige borstvoeding naar vaste voeding

De stap van exclusieve borstvoeding naar vaste voeding voelt vaak als een grote mijlpaal. Men zegt doorgaans dat je rond de 6 maanden kunt starten met vaste hapjes. Dat is ook wat de WHO adviseert: tot 6 maanden uitsluitend borst (of fles), daarna langzaamaan vaste voeding introduceren. Heb je een kleintje dat nauwelijks interesse toont in een hapje geprakte banaan? Maak je geen zorgen; ieder kind ontwikkelt zich in een eigen tempo. Het is fijn om te weten dat je babynog steeds veel voedingsstoffen uit de borst krijgt, ook als het eten van fruit en groente slechts mondjesmaat gaat.

Zelf vond ik het handig om stap voor stap te werk te gaan. Ik begon met een oefenhapje per dag, vaak fruit of groente die ik fijnprak. Vervolgens keek ik hoe mijn kleintje reageerde. Na een paar dagen kon ik een tweede of derde hapje toevoegen. Tegelijkertijd zette ik de borstvoeding door. Het was niet direct “afbouwen,” maar eerder “aanvullen.” Mijn doel was immers niet om een voedmoment volledig te schrappen, maar om geleidelijk aan het spijsverteringssysteem van mijn baby te laten wennen aan nieuwe texturen en smaken. Als je benieuwd bent naar die eerste hapjes, kun je je ook laten inspireren door wat andere ouders doen, zoals wanneer beginnen met vaste voeding.

Ben je tegelijkertijd al toe aan minder vaak aanleggen of kolven? Dan kun je overwegen om je eigen voedingen geleidelijk te af te bouwen. Een praktische aanpak is om iedere paar dagen een voeding met een flesje te vervangen of met een oefenhapje te combineren. Zo hebben zowel je melkproductie als je baby de tijd om te wennen. Kom je er helemaal niet uit, of wil je juist sneller afbouwen? Dan is het slim om je verloskundige of lactatiekundige om hulp te vragen.

Borstvoeding na 6 maanden: wat verandert er?

Vanaf 6 maanden begint je baby langzaam meer behoefte te krijgen aan vaste voeding voor extra energie en voedingsstoffen. Borstvoeding blijft echter belangrijk om redenen als:

Immuunondersteuning: Je melk bevat antistoffen, wat het afweersysteem van je kind blijft helpen.
Hechting en rust: Voeden bij mama of mama’s nabijheid geeft je baby op emotioneel vlak een gevoel van veiligheid.
Aanvulling op voedingsstoffen: Al eten ze na 6 maanden steeds meer vast voedsel, ze halen nog veel binnen uit de borst.

Het is dan ook niet zo dat je na 6 maanden per se moet stoppen. Sterker nog, volgens de eerdergenoemde adviezen kan je gerust doorgaan tot de leeftijd van 2 jaar (of langer), indien het voor jullie beiden goed voelt. Wat wel verandert, is dat de frequentie of het aantal voedmomenten wat kan afnemen, omdat je kindje meer calorieën en voedingsstoffen uit vast voedsel haalt. Ook je melkproductie past zich daar op natuurlijke wijze op aan.

Mocht je merken dat je baby plots onrustig of juist hongerig is, dan kan het ook een “regeldag” zijn. Dan wil je kindje ineens vaker drinken om je melkproductie op te krikken naar zijn of haar nieuwe behoefte. Dit kan tijdelijk wat pittig zijn, maar is normaal en trekt vaak na een paar dagen bij. Als je twijfelt of de onrust door honger komt, kun je kijken bij voeding voor hongerige baby voor extra tips.

Hoeveel borstvoeding heeft een baby nodig?

Als nieuwste ouder gaf het mij veel houvast om te weten wat gemiddeld gangbaar is voor elke levensfase. Tegelijk moeten we ook hier niet vergeten dat geen enkele baby hetzelfde is. De ene drinkt frequenter en kort, de andere juist minder vaak maar lang. Een globaal voedingsschema kan er als volgt uitzien:

Pasgeboren (0-1 maand): Gemiddeld 8-12 voedingen per 24 uur. De maag van je baby is nog piepklein, dus hij of zij komt snel terug voor een volgend slokje.
1-3 maanden: Vaak 7-9 voedingen per dag, maar er kan al wat meer regelmaat in komen.
3-6 maanden: Ongeveer 5-7 voedingen, afhankelijk van de groei en eventuele regeldagen.
6-12 maanden: Dit getal varieert enorm. Als de vaste voeding toeneemt, voed je wellicht 3-5 keer per dag. Sommigen gaan door met meer of minder.
12 maanden en ouder: Dit hangt heel sterk af van je eigen voorkeur en de behoefte van je kindje. Vaak blijft er nog een ochtendsessie en een avondsessie over, maar veel moeders voeden ook op verzoek.

Wil je echt de details in duiken, kijk dan eens bij hoeveel borstvoeding per leeftijd. Daar vind je nog meer specifieke informatie over hoeveel milliliter of aantal voedingen passend zou kunnen zijn. Daarnaast kun je ook een kijkje nemen bij voedingsschema baby als je wilt zien hoe je die borstvoedingen kunt combineren met vaste voeding en tussendoortjes.

Hoe herken je of je baby genoeg drinkt?

Een vraag die mij persoonlijk geregeld wakker hield: “Krijgt mijn baby wel voldoende binnen?” Een paar signalen die kunnen helpen:

Aantal natte luiers: Over het algemeen moet je baby na de eerste week zo’n 6 tot 8 natte luiers per dag hebben.
Groei en ontwikkelingsmijlpalen: Volg de groeicurve bij het consultatiebureau. Groeit je kindje gestaag? Dan is de kans groot dat het voldoende voeding binnenkrijgt.
Tevredenheid na het voeden: Lijkt je baby rustig en voldaan, of blijft hij of zij huilen en zuigen op de handjes?
Vaste stoelgangspatronen: Hele wisselende ontlasting is niet altijd alarmerend, maar een regelmatige stoelgang (consistent qua kleur en frequentie) kan een teken van voldoende borstvoeding zijn.

Bij twijfel is het slim om medisch advies te vragen. Elk kind is anders, en als je merkt dat je baby erg onrustig is of structureel niet aankomt, kun je samen met een professional bekijken waar het aan ligt. Abnormaal gewichtsverlies, ongewoon vaak spugen of extreme onrust kunnen wijzen op een onderliggend probleem. Soms biedt de oplossing meer voedingen, andere keren juist een aanpassing van techniek of voedingshouding. Bekijk eventueel ook baby wil niet eten of drinken voor extra tips als je merkt dat je kindje je borst plotsteling weigert.

Veelgestelde vragen

Hieronder vind je antwoorden op wat ik regelmatig voorbij hoor komen. Ze zijn niet uitputtend, maar hopelijk wel een steun in de rug bij twijfels die je rond borstvoeding kunt hebben.

Moet ik stoppen met borstvoeding als ik weer ga werken?
Helemaal niet. Veel moeders combineren hun baan met borstvoeding door te kolven op het werk. In Nederland is je werkgever verplicht om je de ruimte en tijd te geven om te kolven, in ieder geval de eerste 9 maanden na je bevalling. Maar ook daarna is er vaak in overleg wel een mouw aan te passen. Bovendien kun je flink wat flexibiliteit inbouwen. Je kunt bijvoorbeeld vóór en na je werkdag live voeden, en tussendoor gekolfde melk aanbieden. Je kunt die melk dan op de crèche of door je partner laten geven. Wil je het helemaal anders aanpakken en overstappen naar een fles, dan vind je misschien handvatten bij overstappen van borstvoeding naar flesvoeding.
Kan ik borstvoeding en flesvoeding combineren?
Absoluut. Veel ouders vinden een middenweg waarbij ze deels borstvoeding geven en deels flesvoeding, om diverse redenen, zoals werk of comfort. Je kunt bijvoorbeeld overdag flesvoeding inzetten en in de ochtend en avond de borst aanbieden. Kijk eens bij borstvoeding combineren met flesvoeding voor handige tips als je deze route overweegt. Let er wel op dat de melkproductie kan afnemen als je minder vaak aanlegt. Dus als je je borstproductie wilt behouden, is het slim om regelmatig te blijven kolven.
Ik heb genoeg van het voeden, maar voel me schuldig om te stoppen. Wat nu?
Geloof me, ik begrijp je schuldgevoel intens goed. Borstvoeding wordt toch gezien als iets heel speciaals en intiems. Maar soms is het fysiek of mentaal niet meer haalbaar op de manier die je voor ogen had. Misschien loop je leeg van het constante kolven, ben je doodmoe van de nachtelijke voedingen of maak je je zorgen over je eigen gezondheid. Je bent geen slecht mens als je besluit te stoppen. Liever een gezonde, energieke ouder die met flesvoeding voedt, dan iemand die uitgeblust de dagen doorkomt omdat het voeden te zwaar weegt. Als je besluit af te bouwen, doe het dan rustig, zodat zowel jouw lichaam als de baby kan wennen. Borstvoeding afbouwen en overstappen op vaste voeding biedt mogelijk insights over rustige overgangsstappen.
Is borstvoeding na 1 jaar echt nog nuttig?
Jazeker, ook na het eerste levensjaar haalt je kindje voedingsstoffen, antilichamen en troost uit de borst. Onderzoek (bijvoorbeeld vanuit de WHO en andere studies) wijst uit dat langer voeden gezondheidsvoordelen kan bieden, zoals het ondersteunen van de afweer en het mogelijk verlagen van het risico op bepaalde ziektes voor moeder en kind. Het is echt niet ongebruikelijk om een dreumes of peuter nog ’s ochtends of ’s avonds aan de borst te leggen. De verhalen dat je “geen melk meer zou hebben” na een jaar kloppen niet. Zolang je aanlegt, blijven je borsten melk produceren. Kijk gewoon wat fijn voelt voor jou en je baby.
Mijn baby heeft last van darmkrampjes, moet ik iets veranderen aan mijn voeding?
Dat kan. Als je vermoedt dat bepaalde voedingsmiddelen die jij eet krampjes bij je baby veroorzaken, kun je proberen daar tijdelijk mee te minderen. Sommige mama’s hebben bijvoorbeeld gemerkt dat pittig eten, of juist koemelkhoudende producten, invloed kunnen hebben op de samenstelling van hun melk. Wetenschappelijk bewijs hierover is niet altijd eenduidig, maar je kunt altijd experimenteren en kijken of je verschil merkt. Raadpleeg een arts als je twijfelt. Overigens kun je ook voeding bij reflux en darmkrampjes raadplegen voor aanvullende tips.
Hoe zit het met kolven en afgekolfde melk geven?
Kolven kan een geweldige oplossing zijn als je nog wel borstvoeding wilt geven, maar niet altijd fysiek aanwezig bent. Je kunt de melk bewaren in de koelkast (maximaal 72 uur) of de vriezer (maximaal 6 maanden). Daarna kun je hem weer opwarmen voor je baby. Zo houd je het beste van twee werelden: je kindje blijft profiteren van moedermelk, terwijl jij ook even tijd voor jezelf of andere bezigheden hebt. Meer weten? Bekijk dan afgekolfde melk geven.
Mijn baby weigert plots de borst, wat nu?
Dit kan een “borstweigering” zijn. Soms gebeurt dit bij tandjes doorkomen, een verkoudheid, of gewoon als je kindje een andere voorkeur ontwikkelt. Probeer rustig te blijven en niet meteen te stoppen. Je kunt alternatieven inzetten, zoals kolven en de fles aanbieden. Leg je baby daarna opnieuw aan, eventueel als hij of zij slaperig is of in een rustige omgeving. Ook helpt het om verschillende houdingen uit te proberen. Als de borstweigering blijft aanhouden en je wél door wilt gaan met borstvoeding, raad ik aan om een lactatiekundige te benaderen.
Mijn baby wordt ‘s nachts vaak wakker, is dat normaal?
Borstvoeding en regelmatig nachtelijk wakker worden gaan regelmatig hand in hand. Het is heel normaal dat een baby in het eerste levensjaar en soms zelfs daarna nog een of meerdere keren wakker wordt voor een voeding. Volgens onderzoek varieert dit van één tot twee keer, maar het kan ook meer zijn. Dat kan best vermoeiend zijn, zeker als je overdag actief moet zijn. Sommige moeders zoeken daarom hulp bij hun partner, wisselen nachtvoedingen af met een fles, of proberen een slaaproutine te creëren. Er is geen één oplossing. Kijk wat haalbaar is en besef dat deze fase niet eeuwig duurt.

Ik hoop dat deze FAQ’s wat rust en houvast bieden. Borstvoeding is echt niet altijd rozengeur en maneschijn. Soms vereist het wat uitproberen en compromissen sluiten, en dat is helemaal oké.

Als ik één ding heb geleerd, is het wel dat “hoe lang borstvoeding geven” geen rigide regel is, maar een traject dat je samen met je kindje bewandelt. Je start misschien met een doel (bijvoorbeeld 6 maanden exclusief voeden), maar je kunt altijd bijsturen. Ga vooral na wat goed voelt voor jou en je baby. En onthoud: je bent niet alleen. Er is zoveel hulp en steun, van consultatiebureaus en lactatiekundigen tot vriend(inn)en en online communities. Laat jezelf daarin meenemen, vraag hulp als je vastloopt en vier elke stap vooruit, hoe groot of klein die ook is. Succes, je doet het geweldig!