Hoeveel dagen kraamverlof krijg je als partner

Ik weet nog goed hoe mijn eerste dagen als kersverse ouder waren. Alles voelde nieuw, intens en vooral heel druk. Tegelijkertijd wilde ik niets liever dan die kostbare momenten met mijn pasgeboren kindje delen. Misschien vraag je je nu af: “kraamverlof hoeveel dagen mag ik eigenlijk opnemen als partner?” Omdat dit in Nederland best uitgebreid geregeld is, help ik je graag stap voor stap door alle details heen. Ik deel mijn eigen ervaringen en tips, zodat jij met voldoende voorbereiding volop kunt genieten van die speciale eerste fase.

Wat is kraamverlof

Kraamverlof, in de volksmond ook vaak partnerverlof of geboorteverlof genoemd, is de periode waarin je even kunt afstand nemen van je werk om je partner en pasgeboren baby te ondersteunen. Je helpt niet alleen bij de verzorging, maar je krijgt ook de gelegenheid om zelf een band op te bouwen met je kind. Ik merkte al snel hoeveel rust het gaf om even niet te denken aan e-mails of werkdeadlines, en gewoon te focussen op de kleine mens die van de ene op de andere dag je hele leven verandert.

In Nederland is het idee achter kraamverlof dat de partner niet alleen emotioneel aanwezig kan zijn, maar ook praktisch. Denk aan het voorbereiden van de voeding, ondersteuning bij het geven van borstvoeding (als dat van toepassing is) of simpelweg samen de nieuwe routine ontdekken. De overheid stimuleert hiermee een gezonde start voor het hele gezin, omdat zo’n intens begin best een uitdaging kan zijn. Het is ook een manier om de partnerrechten beter in balans te brengen met de rechten van de moeder, die doorgaans een langere periode betaald zwangerschaps- en bevallingsverlof krijgt.

Kraamverlof hoeveel dagen

Nu het praktische gedeelte: hoeveel dagen krijg je nou daadwerkelijk? Tot een paar jaar geleden was het vooral heel beknopt geregeld, maar gelukkig is de regeling flink uitgebreid. Op dit moment heb je als partner (dit kan ook de echtgenoot, geregistreerd partner of iemand anders met een samenlevingscontract zijn) in principe recht op:

1. Vijf werkdagen betaald kraamverlof (vaak “geboorteverlof” genoemd). Dit verlof moet je binnen vier weken na de geboorte opnemen, maar veel werkgevers zijn hier flexibel in als ze tijdig op de hoogte zijn.
2. Vijf extra weken aanvullend verlof, waarbij je een uitkering krijgt van ongeveer 70% van je salaris. Dit aanvullende deel moet je binnen zes maanden na de geboorte opnemen.

In de praktijk betekent dit dat je eerst één volle werkweek kraamverlof krijgt (betaald door je werkgever) en vervolgens de optie hebt om vijf aanvullende weken op te nemen. De precieze hoogte en uitbetaling hiervan regelen je werkgever en het UWV. Het aanvullende verlof is optioneel, maar persoonlijk vond ik het een uitkomst. Ik koos ervoor om een deel van die extra weken gespreid te nemen, zodat ik later nog eens intensief kon bijspringen toen de eerste heftige kraamweken voorbij waren.

Belangrijk om te weten is dat de basisweek kraamverlof volledig door je werkgever wordt betaald. Dat maakt het extra fijn om niet gelijk te hoeven puzzelen met je eigen vakantiedagen. Tegelijkertijd vergt die aanvullende periode van vijf weken wat meer voorbereiding, omdat je daar niet je volledige salaris voor ontvangt.

Hoe vraag je kraamverlof aan

Ik heb geleerd dat het heel handig is om je werkgever zo snel mogelijk op de hoogte te stellen van de aanstaande geboorte. Vaak doe je dat als je weet wanneer je partner is uitgerekend. In veel cao’s staat dat je werkgever recht heeft op een officieel document (bijvoorbeeld het briefje van de verloskundige met de vermoedelijke uitgerekende datum). Zo kan je werkgever anticiperen en je verlof administratief in orde maken.

• Meld de verwachte geboortedatum.
• Check of je werkgever specifieke formulieren of processen heeft.
• Geef aan of je ook aanvullend verlof wilt opnemen.
• Zorg dat je dit tijdig regelt, bij voorkeur enkele weken voor de bevalling.

Zodra de baby er is, bevestig je de daadwerkelijke geboorte. Dit kan soms al via een telefoontje of e-mail, maar kijk wat in jouw werkomgeving gebruikelijk is. Binnen vier weken na de geboorte neem je dan de eerste week kraamverlof op. Wil je daarna die extra vijf weken? Dan vraag je die officieel aan bij je werkgever, waarna er bij het UWV een aanvraag loopt voor je uitkering van 70%.

In sommige gevallen kan het ook handig zijn om je kraamverlofafspraken af te stemmen met andere zaken die je na de geboorte moet regelen. Denk bijvoorbeeld aan hoe je geboorteverlof aanvraagt of hoe je eventueel na je kraamperiode ouderschapsverlof aanvraagt. Het lijkt soms veel papierwerk, maar ik heb gemerkt dat het allemaal te doen is, zolang je de deadlines goed in de gaten houdt.

Krijg volop inzicht in je rechten

Wanneer je net vader of partner bent geworden, wil je vaak alles op orde hebben: een veilig huis, genoeg voeding en wat qualitytime met je kindje. Ik weet als geen ander hoe waardevol het is om te begrijpen welke wettelijke regelingen je kunt gebruiken.

Wat is aanvullend partnerverlof

Aanvullend partnerverlof is de benaming voor de extra vijf weken verlof die je bovenop je standaardweek kraamverlof kunt nemen. Het is ingevoerd om partners de kans te geven langer thuis aanwezig te zijn, zonder dat ze meteen alle kosten uit eigen zak betalen. Toch krijg je geen 100% uitkering, maar 70% van je salaris, tot een wettelijk maximum dagloon.

Dit verlof vraag je officieel aan bij je werkgever. Zij zullen vervolgens de uitkering bij het UWV aanvragen. Je bepaalt en overlegt samen wanneer je deze vijf weken inzet. Misschien wil je een paar weken direct na de geboorte opnemen. Of je vindt het prettiger om wat extra tijd te reserveren voor later, bijvoorbeeld als je partner weer aan het werk gaat. Het is zowel emotioneel als praktisch een fijne optie, want je kunt met een gerust hart zeggen: “Ik ben er regelmatig bij in de eerste maanden.”

Leuk weetje: als de baby iets later geboren wordt dan verwacht, kan het kraamverlof in totaal wat langer doorlopen. Ook is er een regeling dat, als de baby na de geboorte in het ziekenhuis moet blijven, je (partner)verlofperiode soms opgeschoven of verlengd kan worden. Check dit altijd bij het UWV of in je cao.

Belang van verdeling tussen beide ouders

Hoewel ik me realiseer dat niet elke gezinssituatie hetzelfde is, merk ik persoonlijk hoe fijn het kan zijn om de zorgtaken tijdens die eerste periode te verdelen. Moeders hebben vaak 16 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof (waarvan 4-6 weken voor de bevalling en de rest erna). Partners krijgen dan minder weken, maar door die aanvullend verlofregeling kun je meer aanwezig zijn. Daar pluk je later de vruchten van: je bouwt direct een hechte band met je kind op en verlicht ook de druk bij je partner.

Voor mij betekende dat concreet dat ik me in de ochtenden vooral focuste op het voeden, verschonen en contact maken met de baby, zodat mijn partner even kon uitrusten of douchen. Zo gaf ik mezelf de kans om direct vertrouwd te raken met alle babyrituelen. Het mooie is dat je samen ontdekt wat het beste werkt: de ene ouder kan beter tegen gebroken nachten, de ander is juist weer heel goed in kalmte creëren rond bedtijd.

Overige verlofregelingen op een rij

Naast kraamverlof en aanvullend partnerverlof bestaat er in Nederland ook het concept van ouderschapsverlof. Hiermee kun je tot maximaal 26 keer je werkuren opnemen verdeeld over meerdere weken. De eerste 9 weken van dat ouderschapsverlof kun je sinds kort (voor een deel) betaald krijgen. Daarnaast geldt:

• Pleegouderschap of adoptieverlof: tot 6 weken recht op betaald verlof.
• Bijzondere situaties: verlenging als de baby is opgenomen in het ziekenhuis.
• Mogelijkheden tot partnerverlof baby bij onvoorziene omstandigheden.

Wanneer je straks de overstap maakt van kraamverlof naar ouderschapsverlof, is het handig te weten waar je aan toe bent. Zelf heb ik de overstap soepel laten verlopen door de laatste week van mijn kraamverlof al te gebruiken voor praktische taken: wat papierwerk, wat mailtjes naar mijn werkgever over de planning en het doornemen van wat ik moest regelen na de geboorte van mijn baby.

Neem de volgende praktische stappen

Nu je een beeld hebt van je rechten en de verschillende verlofsoorten, is het tijd om wat meer praktische tips te delen. Dit deel gaat meer in op hoe je je verlofperiode kunt indelen, wat je moet regelen en hoe je al die nieuwe verantwoordelijkheden in balans houdt. Voor mij maakte een beetje strategische planning meteen een wereld van verschil.

Plan je kraamweek globaal in

Ik ben ervan overtuigd dat je de kraamperiode niet volledig kunt inplannen, want er kan van alles gebeuren. Toch kan een grove planning helpen. Denk aan:

• Een lijstje met taken die je kunt verwachten: van luiers verschonen tot het ontvangen van kraambezoek.
• Evenementen of bezoeken die je wel of niet wilt plannen in die eerste week.
• Momenten van rust die je voor jezelf wilt inbouwen.

Ik merkte dat het fijn was om na de ochtenden (vaak de drukste periode met zorg) even een halfuurtje te nemen om in stilte koffie te drinken. Of juist dat ik ’s middags een wandeling maakte met de kinderwagen. Als je partner zich daar goed bij voelt, kun je kleine klusjes schonen inplannen. Zo hoef je niet alles op één dag te doen.

Maak voor jezelf ook een kort overzicht van belangrijke telefoonnummers en contactpersonen. Ik had een klein notitieboekje met onder meer de naam en het nummer van de verloskundige, huisarts en de kraamzorgorganisatie. Zo voorkom je paniek als er iets onverwachts gebeurt.

Stel jezelf open voor hulp

Tijdens mijn verlof merkte ik dat ik niet alles alleen hoefde te doen. Opa’s, oma’s, vriend(inn)en, buren, iedereen wilde iets betekenen. De ene keer was het een pan soep op de stoep, de andere keer nam iemand een berg was mee naar huis. Het is helemaal oké om daar “ja, graag!” op te zeggen, zeker als je zelf even rust nodig hebt of als je partner moet bijkomen.

Natuurlijk zijn er ook strikte rustmomenten nodig, waarin je wellicht geen kraambezoek wilt ontvangen. Geef je grenzen aan. Dat kan soms lastig zijn, maar uiteindelijk leert iedereen zo wat jullie nodig hebben. Sta er ook voor open om professionele hulp in te schakelen, bijvoorbeeld een lactatiekundige of psychologische ondersteuning als het emotioneel even veel is. Ik heb gemerkt dat tijdig praten over zorgen of onzekerheden je heel wat stress kan besparen.

Denk aan werk-overleg en overdracht

Vlak voordat ik met kraamverlof ging, heb ik bij mijn werkgever een overdrachtsdocument gemaakt. Daarin noteerde ik al mijn lopende projecten en afspraken, plus wie de contactpersonen waren. Die open communicatie maakte dat ik tijdens mijn verlof echt kon loslaten. Zo wist ik dat collega’s niet in paniek een bericht zouden sturen over iets dat ik was vergeten over te dragen.

En als je zelf ondernemer bent, dan kan het ook slim zijn om tijdelijke oplossingen te bedenken. Misschien kun je bepaalde klussen uitbesteden of een autoreply instellen die aangeeft dat je tijdelijk minder goed bereikbaar bent. Zelf heb ik een paar goede afspraken gemaakt met mijn grootste opdrachtgevers. Omdat ze wisten dat ik een paar weken niet beschikbaar zou zijn, hadden we ruim tevoren deadlines verschoven of alternatieve contactpersonen aangewezen.

Overweeg producten voor gemakt

Mocht je baby nog in de kraamperiode zitten, zou je wellicht extra spulletjes kunnen aanschaffen die het leven net iets makkelijker maken. Ik heb destijds bijvoorbeeld een draagdoek en een voedingskussen aangeschaft via Bol.com. Dat kussen was een life saver, omdat ik dan comfortabel kon zitten terwijl ik de baby de fles gaf. Als je veel bezoek ontvangt, is het ook praktisch om wat extra bekers, borden en snacks in huis te hebben. Een simpele tip, maar het scheelt gestress in de supermarkt.

Regel het praktisch en emotioneel

In deze fase komt vaak veel op je af. Niet alleen praktisch maar ook emotioneel. Het is superleuk om ouder te worden, maar het kan ook zwaar zijn. Ik zeg altijd: sta jezelf toe om alle emoties te voelen. Als je zelf moe en uitgeput bent, is dat helemaal niet gek.

Zo voorkom je onnodige stress

Ik leerde vrij snel dat ik beter kon accepteren dat niet alles perfect hoefde te zijn. Als er een stapel vaat op het aanrecht stond, dan was dat eventjes zo. Belangrijker vond ik het om op tijd rust te pakken of een powernap te doen als de baby sliep. Ook helpt het als je maakbare doelen stelt, zoals “vandaag vouw ik minstens de helft van de was op” in plaats van “die hele berg moet weg.”

Het is normaal om onzekerheden te hebben of om je overweldigd te voelen, al helemaal als het je eerste kind is. Probeer erover te praten met je partner of iemand die dichtbij je staat. Ik heb ervaren dat een simpel gesprek vaak voldoende is om mijn gedachten te ordenen. Het is geruststellend om te horen dat anderen zich ook wel eens radeloos voelden na wéér een gebroken nacht.

Vastleggen van belangrijke documenten

Niet alleen je werk en je emoties vragen aandacht, er zijn ook formele stappen die je moet nemen. Denk aan:

• Aangifte doen bij de gemeente (vaak binnen drie werkdagen na de geboorte)
• Een BSN-nummer regelen voor je kindje, wat automatisch gaat bij de gemeente, maar soms moet je bsn nummer baby even opvragen
• Het regelen van baby aanmelden bij zorgverzekering
• Checken of je partner een geboorteakte moet aanvragen of andere belangrijke documenten

Al deze zaken kun je meestal in de loop van die eerste kraamweek doen, maar vergeet niet dat je kort de deur uit moet voor de gemeente (ook al gaat dat op afspraak). Sommige dingen kun je ook online regelen. Ik keek vooraf op de website van de gemeente om te zien of ik digitaal een aangifte kon doen, en dat scheelde me weer een rit op pad.

Houd de sfeer ontspannen

Het helpt als je ook kleine geluksmomentjes kunt creëren. Bijvoorbeeld samen je baby voor de eerste keer in bad doen met rustgevende muziek op de achtergrond, of in de avond samen op de bank zitten met iets lekkers. Zo houd je contact met je partner naast het “functionele” om alles te regelen.

Werkgevers snappen over het algemeen dat je tijd nodig hebt om aan alles te wennen. Als er onverhoopt meningsverschillen ontstaan over extra verlof of flexibel werken, kun je altijd bij het UWV checken wat je rechten zijn. Persoonlijk heb ik ervaren dat goed communiceren met mijn leidinggevende een hoop zorgen wegnam. Zo deelde ik waarom dit verlof zo belangrijk voor me is en dat ik daarna weer gemotiveerd aan de slag zou gaan.

Gebruik handige tips voor je verlof

Oké, je weet nu hoe de regels in elkaar zitten en wat je ongeveer te wachten staat. Maar ik wil ook een aantal concrete tips delen waarmee je jouw kraamperiode nog soepeler laat verlopen. Soms zijn het juist de kleine dingen waarvan ik achteraf dacht: “Had ik dat maar eerder geweten.”

Speel met je verlofplanning

Kraamverlof hoeft niet per se allemaal in één stuk te worden opgenomen, behalve de eerste (betaalde) week. Voor het aanvullend partnerverlof kun je bijvoorbeeld ook kiezen voor 2 of 3 dagen per week, gespreid over een paar maanden. Dat kan handig zijn als je even een pauze wilt inlassen voordat jullie echt in het ritme zitten. Of als je partner later weer aan het werk gaat en jij dan extra tijd wil hebben om voor de baby te zorgen. Het is een puzzel, maar als het past bij jullie gezinssituatie, maakt het een wereld van verschil.

Informeer je over toeslagen

Dat baby’s geld kosten is geen geheim. Gelukkig zijn er diverse regelingen in Nederland om je te ondersteunen. Denk aan kinderbijslag aanvragen baby of het aanvragen van kindgebonden budget baby. Geef je de baby op tijd door bij de gemeente en de Sociale Verzekeringsbank, en check de website van de Belastingdienst voor financiële extra’s. Dit voorkomt dat je misschien iets misloopt waar je wel recht op hebt. In mijn geval kwam de eerste kinderbijslag precies op tijd binnen voor nieuwe babykleertjes.

Check extra verzekeringen

Ik schrok in het begin een beetje van de rekening voor de kraamzorg. Gelukkig bleek ik voldoende verzekerd, dus werd het achteraf gedekt. Controleer dus of je zorgverzekering alle kosten betaalt, zoals de kraamzorguren of hulpmiddelen. Sommige verzekeraars bieden speciale dekkingen, bijvoorbeeld een lactatiekundige of een cursus babymassage. Het kan nuttig zijn om te zien welke zorgverzekering voor baby passend is, of om te checken of je eventueel een aanvullende verzekering kunt gebruiken.

Ook is het handig om na te denken over de tandartsverzekering van je kleintje, hoewel veel behandelingen tot 18 jaar in het basispakket zitten. Wil je meer weten, check dan bijvoorbeeld baby tandartsverzekering nodig. Je zult misschien denken: “Een tandartsverzekering nu al?” Toch kan het op latere leeftijd handig zijn, zeker als er sprake is van orthodontie.

Blijf communiceren met je werkgever

Sommige mensen vinden het fijn om tijdens hun verlof even helemaal niets te horen van hun werk. Anderen voelen zich juist beter als ze een beetje op de hoogte blijven. Ik merkte dat ik het wel prettig vond om af en toe een berichtje te krijgen over lopende zaken, zolang er geen spoed bij zat. Zo bleef ik een beetje in het ritme, maar kon ik ook duidelijk aangeven dat ik niet meteen zou reageren. Een korte update of voortgangsrapportage kan fijn zijn – net wat voor jou werkt.

Veelgestelde vragen kraamverlof

Tot slot wil ik graag wat veelgestelde vragen die ik vaak hoor (en zelf had) op een rij zetten. Het leek mij namelijk handig om alles nog een keer overzichtelijk te benoemen.

1. Is kraamverlof verplicht?\
   Nee, een werkgever kan het je niet verplichten. Vaak wil je het uiteraard wel opnemen om jezelf en je gezin te ondersteunen.

2. Wat als mijn werkgever moeilijk doet?\
   Er zijn wettelijke regelingen waarop je recht hebt, dus je werkgever kan dit niet zomaar weigeren. Bij twijfels kun je contact opnemen met het UWV of de vakbond.

3. Hoe zit het met zzp’ers of freelancers?\
   Kraamverlof is formeel alleen van toepassing voor werknemers. Als zzp’er moet je het vaak zelf regelen, tenzij je een arbeidsongeschiktheidsverzekering hebt die iets biedt voor deze situatie.

4. Krijg ik ook vakantie- of vakantiegeld over deze periode?\
   Voor je eerste week geboorteverlof krijg je gewoon volledig salaris, inclusief eventuele vakantietoeslag. Voor de aanvullende vijf weken geldt dat je 70% van je loon krijgt, hierover wordt ook belasting afgedragen.

5. Kan ik kraamverlof combineren met vakantiedagen?\
   Ja, je kunt in overleg met je werkgever bijvoorbeeld vakantie- of adv-dagen vastplakken aan je kraamverlof, zodat je nog langer thuis kunt blijven.

6. Wat als ik de verlofweken niet opneem?\
   Dan vervallen ze helaas na de wettelijke termijn. Het is dus slim tijdig te bedenken hoe en wanneer je ze wilt inzetten.

Ik merk dat veel mensen denken dat een paar dagen misschien wel genoeg zijn, maar ik ben blij dat ik de extra weken had. De aanwezigheid in die eerste maanden geeft je als partner echt de kans om het gezinssysteem beter te leren kennen.

Slotgedachten en doorgaan

Uiteindelijk is kraamverlof niet alleen een praktische regeling, maar ook een investering in je gezin. Die allereerste levensfase van je kind is zo intens en mooi, maar vraagt ook veel van je energie. Door die rustperiode te nemen, kun je direct een band smeden met je baby en creëer je een fundament voor later.

Ik hoop dat jouw vragen over kraamverlof nu grotendeels beantwoord zijn. Wil je meer weten of moet je nog allerlei dingen regelen, denk dan zeker aan wat moet je regelen na geboorte baby. Ook is het handig te checken hoeveel dagen vaderschapsverlof in specifieke situaties je toekomen. Geloof me, je staat hier niet alleen in. Het is een zoektocht, maar wel een bijzonder waardevolle.

Dus als je je afvroeg “hoeveel dagen kraamverlof krijg je als partner in Nederland?”, dan weet je nu dat je recht hebt op minimaal één week betaald, plus eventueel nog vijf weken aanvullend verlof (met 70% salaris). Gun jezelf die periode, organiseer het goed met je werkgever en geniet van deze unieke tijd. Mocht het onverwacht lastig zijn om je hoofd boven water te houden, wees niet bang om hulp in te schakelen! En bedenk: elke dag dat je met je kindje doorbrengt, is er één om te koesteren. Ik wens je een fijne, warme kraamtijd vol mooie momenten.